|
Дөнья халыклары исемлеге
Дөнья халыклары исемлеге, Җир шарында яшәүче халыкларның әлифба буенча исемлеге.
(тулыландырыла)
Халыкларның тел гаиләсе буенча бүленеше
| №
|
атама
|
дөнья саны, млн кеше
|
барлык халык саныннан %
|
БДБ һәм Балтыйк илләре
|
Аурупа
|
Азия
|
Африка
|
Америка
|
Океания
|
| 1
|
Һинд-аурупа
|
2105,815
|
45,19
|
216,41
|
463,712
|
793,13
|
11,485
|
602,98
|
18,098
|
| 2
|
Сино-тибет
|
1065,653
|
22,87
|
0,06
|
0,123
|
1064,11
|
0,06
|
1,22
|
0,08
|
| 3
|
Нигеро-конголез
|
287,56
|
6,17
|
0
|
0,11
|
0,15
|
287,3
|
0
|
0
|
| 4
|
Афразия
|
238,235
|
5,11
|
0,03
|
2,4
|
55,06
|
179,69
|
0,93
|
0,135
|
| 5
|
Австронезия
|
229,674
|
4,93
|
0
|
0,064
|
216,55
|
9,48
|
1,19
|
2,39
|
| 6
|
Дравид
|
180,355
|
3,87
|
0
|
0
|
180,355
|
0
|
0
|
0
|
| 7
|
Япон-рюкюск
|
120,031
|
2,58
|
0
|
0,016
|
118,46
|
0
|
1,55
|
0,005
|
| 8
|
Алтай
|
116,528
|
2,5
|
44,04
|
2,34
|
70,01
|
0,036
|
0,09
|
0,012
|
| 9
|
Австроазия
|
80,245
|
1,72
|
0
|
0,01
|
79,815
|
0
|
0,325
|
0,095
|
| 10
|
Тай-кадай телләре
|
67,8
|
1,45
|
0
|
0
|
67,75
|
0
|
0,05
|
0
|
| 11
|
Корея теле
|
62,482
|
1,34
|
0,4
|
0,016
|
61,67
|
0
|
0,395
|
0,001
|
| 12
|
Индейлар
|
35,35
|
0,76
|
0
|
0
|
0
|
0
|
35,35
|
0
|
| 13
|
Нил-сахара
|
29,225
|
0,63
|
0
|
0
|
0
|
29,225
|
0
|
0
|
| 14
|
Урал телләре
|
24,09
|
0,52
|
4,475
|
18,43
|
0
|
0
|
1,14
|
0,045
|
| 15
|
Папуас
|
4,45
|
0,10
|
0
|
0
|
1,75
|
0
|
0
|
2,7
|
| 16
|
Картвель
|
4,645
|
0,08
|
3,7
|
0,145
|
0
|
0
|
0
|
0
|
| 17
|
Төньяк Кавказ
|
3,455
|
0,07
|
3,22
|
0
|
0,235
|
0
|
0
|
0
|
| 18
|
Баск телләре
|
1,191
|
0,03
|
0
|
1,03
|
0
|
0
|
0,16
|
0,001
|
| 19
|
Койсан
|
0,306
|
0,01
|
0
|
0
|
0
|
0,306
|
0
|
0
|
| 20
|
Австралия
|
0,16
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0,16
|
| 21
|
Эскимос-алеут телләре
|
0,104
|
0
|
0,002
|
0
|
0
|
0
|
0,102
|
0
|
| 22
|
Бурушаски
|
0,05
|
0
|
0
|
0
|
0,05
|
0
|
0
|
0
|
| 23
|
Чукот камчатка
|
0,023
|
0
|
0,023
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
| 24
|
Айн теле
|
0,02
|
0
|
0
|
0
|
0,02
|
0
|
0
|
0
|
| 25
|
Нивх теле
|
0,004
|
0
|
0,004
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
| 26
|
Андаман
|
0,001
|
0
|
0
|
0
|
0,001
|
0
|
0
|
0
|
| 27
|
Юкагир телләре
|
0,001
|
0
|
0,001
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
| 28
|
Кет теле
|
0,001
|
0
|
0,001
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
|
|
Башка гаиләләр
|
3,641
|
0,08
|
0,131
|
0,578
|
1,392
|
0,63
|
0,886
|
0,024
|
Халыклар
А
![]() Австралия аборигеннары
 Абхазлар
 Абазиннар
| Атама
|
Саны
|
Тел
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Абазиннар
|
54.000
|
абазин , кабарда-черкес, рус
|
Россия, Төркия, Абхазия, Сүрия, Үрдүн
|
ислам
|
| Абакнон
|
21 400
|
абакнон , тагаль, инглиз, биколь, себуан
|
Филипин
|
христианлык
|
| Абунг
|
300 000
|
абунг
|
Индонезия
|
христианлык, ислам
|
| Абхазлар
|
600 000
|
абхаз, рус
|
Абхазия, Төркия, Россия, Гөрҗистан, Украина, Сүрия, Үрдүн, Ливан, Мисыр, АКШ
|
христианлык, ислам
|
| Аварлар
|
921 967
|
авар, рус , төрек, әзери
|
Россия, Азәрбайҗан, Гөрҗистан, Төркия, Украина, Казакъстан
|
ислам
|
| Австралия аборигеннары
|
550 000
|
Австралия телләре
|
Австралия
|
җирле ышанулар, христианлык
|
| Австриялеләр
|
7,5 млн.
|
алман
|
Австрия
|
христианлык
|
| Агуллар
|
28 300
|
агул
|
Россия
|
ислам
|
| Адыглар
|
5 млн.
|
адыг
|
Россия, Төркия, Якын Көнчыгыш илләре
|
сөнничелек
|
| шул исәптән:
|
| Адыгэлар
|
128 000
|
адыгэ
|
Россия
|
сөнничелек
|
| Кабарда
|
2 000 000
|
кабарда
|
Россия, Төркия
|
сөнничелек
|
| Убыхлар
|
|
убых
|
Төркия
|
сөнничелек
|
| Черкеслар
|
80 000
|
черкес
|
Россия, Мисыр, Сүрия, Төркия
|
сөнничелек
|
| Шапсуглар
|
3 900
|
адыгэ
|
Россия, Төркия
|
сөнничелек
|
| Аймара
|
2 млн.
|
аймара, испан
|
Аргентина, Боливия, Перу һәм Чили
|
христианлык
|
| Айннар
|
як. 25 000
|
айн
|
Япония
|
анимизм
|
| Албаннар
|
8 млн.
|
албан
|
Албания, Македония һәм Сербия
|
ислам, христианлык
|
| Алманнар
|
140 млн.
|
алман
|
Алмания, АКШ, Бразилия, Канада, Аргентина, Франция, Австралия, Россия, Казакъстан, Польша, Чили, Румыния, Чехия, Украина, Азәрбайҗан, Әрмәнстан
|
протестантлык (лютеранлык, инҗилчелек, кальвинизм), католиклык
|
| шул исәптән:
|
| Алман-швейцариялеләр
|
|
|
|
|
| Алтайлар
|
67 300
|
алтай
|
Россия
|
бурханчылык, христианлык
|
| Алеутлар
|
2 500
|
алеут
|
Россия һәм АКШ
|
анимизм, шаманизм
|
| Амбунду
|
3 млн.
|
кимбунду һәм португал
|
Ангола
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Ангас
|
|
ангас
|
Нигерия
|
ислам
|
| Андаманнар
|
|
андаман телләре
|
Андаман утраулары
|
|
| Андилар
|
21,8 мең
|
анди
|
Дагстан (Россия)
|
ислам
|
| Араваки
|
17 меңнән артык
|
аравак
|
Гайана
|
|
| Арчиннар
|
5 меңнән артык
|
арчин
|
Дагстан (Россия)
|
ислам
|
| Әссүриялеләр
|
1.5—3 млн.
|
әссүрия
|
Иран, Гыйрак, Сүрия һәм Төркия
|
христианлык
|
| Атакаменьо
|
як. 2 мең.
|
испан
|
Чили
|
|
| Атабасклар
|
465 мең
|
атабаск телләре
|
АКШ һәм Канада
|
христианлык һәм гадәти ышанулар
|
| Ахвахлар
|
як. 8 мең.
|
арчин
|
Дагстан (Россия), Азәрбәйҗан
|
ислам
|
| Ачех
|
3 млн.
|
ачех
|
Индонезия
|
ислам
|
| Аэта
|
50 мең
|
малай-полинезия телләре
|
Филипин
|
гадәти ышанулар
|
Ә
 Әзериләр
| Атама
|
Саны
|
Тел
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Әзериләр
|
якынча 22 млн.
|
Әзери теле
|
Азәрбайҗан, Гөрҗистан, Иран, Россия һәм Төркия
|
ислам
|
| Әрмәннәр
|
10 млн.
|
әрмән
|
Әрмәнстан, Россия, Франция, Иран, Гөрҗистан, Абхазия, Ливан, АКШ
|
христианлык
|
Б
| Атама
|
Саны
|
Тел
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Бальбоа
|
1 млн.
|
либуа
|
Конго Демократик Җөмһүрияте
|
гадәти ышанулар
|
| Багирми
|
44 761
|
гарәп һәм багирми
|
Чад
|
ислам һәм гадәти ышанулар
|
| Багулаллар
|
10 000
|
багулал, авар, рус
|
Россия
|
ислам
|
| Бадулар
|
10 мең
|
сундан
|
Индонезия
|
буддачылык, индуизм, ислам һәм гадәти ышанулар
|
| Бай
|
1 858 063
|
бай
|
КХР
|
буддачылык һәм даочылык
|
| Балилар
|
3 650 000
|
бали
|
Индонезия
|
индуизм
|
| Балкарлар
|
170 мең
|
карачай-балкар
|
Россия, Казакъстан, Кыргызстан, АКШ, Төркия
|
ислам
|
| Банда
|
1,3 млн.
|
банья телләре һәм француз
|
Үзәк Африка Җөмһүрияте, Конго Демократик Җөмһүрияте, Камерун
|
христианлык һәм ислам
|
| Банҗарлар
|
4,5 млн.
|
банҗар
|
Индонезия һәм Малайзия
|
ислам
|
| Басклар
|
2,35 млн.
|
баскский, испан һәм француз
|
Испания һәм Франция
|
христианлык
|
| Бастерлар
|
72 мең
|
африкаанс
|
Намибия
|
христианлык
|
| Бацбилар
|
2 500
|
бацби һәм грузин
|
Гөрҗистан
|
христианлык
|
| Башкортлар
|
2 млн.
|
башкорт, рус һәм татар
|
Россия, Казакъстан, Украина, Үзбәкстан, Кыргызстан, Таҗикстан, Беларус, Латвия, Эстония һәм Литва
|
ислам
|
| Беджа
|
1,15 млн.
|
беджа, тигре, гарәп
|
Судан, Эритрея, Мисыр
|
ислам
|
| Бежтиннар
|
8-14 мең
|
бежтин
|
Россия, Гөрҗистан
|
ислам
|
| Беларуслар
|
як. 10 млн.
|
рус, белорус
|
Беларус, АКШ, Россия, Украина, Исраил, Латвия, Казакъстан, Канада, Польша, Литва, Үзбәкстан, Австралия, Эстония, Аргентина, Бөекбритания, Молдавия, Бельгия, Днестр буе, Кыргызстан
|
православие, католиклык, протестантлык
|
| Белуджи
|
9 млн.
|
белудж, урду, фарси, брауи, пашто
|
Пакьстан, Иран, Әфганстан, Оман, БГӘ, Төркмәнстан, Россия, Күвәйт
|
ислам
|
| Бемба
|
якынча 4,2 млн.
|
бемба
|
Коппербелт (Замбия), Луапула (Замбия), Катанга (Конго Демократик Җөмһүрияте)
|
гадәти ышанулар, христианлык
|
| Берта
|
200 мең
|
берта
|
Хәбәшстан, Судан
|
ислам
|
| Бисермәннәр
|
2200-3100
|
удмурт теленең сөйләше
|
Россия
|
православие
|
| Бини
|
1,3 млн.
|
эдо
|
Нигерия
|
католиклык, протестантлык, гадәти ышанулар
|
| Бороро
|
3 000
|
бороро
|
Боливия, Бразилия
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Босниялеләр
|
2,5 млн.
|
босния
|
Босния һәм Герцоговина, Сербия, Черногория, Төркия, АКШ, Хорватия, Россия
|
ислам
|
| Ботлихлылар
|
6 000
|
ботлих
|
Россия, Дагстан
|
ислам
|
| Болгарлар
|
11,5 млн.
|
болгар
|
Болгария, Төркия, Украина, Испания, Алмания, АКШ, Греция, Молдавия, Бөекбритания, Аргентина, Италия, Россия, Канада, Сербия, Франция, КАҖ, Румыния, Казакъстан, Австрия, Венгрия, Чехия, БГӘ, Австралия, Швеция, Нидерландлар, Ирландия, Яңа Зеландия, Норвегия, Португалия
|
православие, католиклык, протестантлык, ислам
|
| Брагуи
|
2,6 млн.
|
брауи
|
Пакьстан, Әфганстан, Иран, Төркмәнстан, Бангладеш, Һиндстан
|
ислам (сөнниләр)
|
| Бретонлылар
|
6-7 млн.
|
француз, бретон
|
Франция, Канада, Аргентина
|
гадәттә, католиклык
|
| Буги
|
5 млн.
|
буги, индонезия, малай
|
Көньяк Сулавеси (Индонезия), Көнчыгыш Калимантан (Индонезия), Малайзия, Сингапур
|
ислам
|
| Будухи
|
1-2 мең
|
будух
|
Азәрбайҗан, Россия
|
ислам
|
| Буриши
|
87 000
|
бурушаски
|
Кәшмир
|
ислам (исмәгыйльчелек)
|
| Бурлар
|
|
африкаанс
|
КАҖ, Намибия
|
протестантлык
|
| Бүрәтләр
|
600 000
|
бурят
|
Россия, Монголия, Кытай
|
буддачылык, шаманизм, православие
|
| Бушменнар
|
100 000
|
койсан телләре
|
Ботсвана, Намибия, Ангола, КАҖ, Замбия, Зимбабве
|
гадәти ышанулар, христианлык
|
В
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Ва
|
ок 1,2 млн.
|
ва телләре
|
Кытай, Мьянма һәм Таиланд
|
анимизм, тотемизм һәм бабалар культы
|
| Валлийлар
|
як. 16 млн.
|
валли
|
Бөекбритания, АКШ
|
христианлык
|
| Валлоннар
|
3,9 млн.
|
валлон, француз
|
Бельгия
|
христианлык
|
| Ваханлылар
|
7 000 күбрәк
|
вахан
|
Әфганстан, Кытай, Пакьстан һәм Таҗикстан
|
ислам
|
| Маҗарлар
|
14,5 млн.
|
маҗар
|
Маҗарстан, Румыния (Трансильвания)
|
христианлык
|
| Вепслар
|
як. 8 200
|
вепс һәм рус
|
Россия
|
православие
|
| Висайя
|
26,75 млн.
|
висайя
|
Филипин
|
христианлык
|
| Водь
|
70
|
водь
|
Россия һәм Эстония
|
христианлык
|
| Волоф
|
3,6 млн.
|
волоф
|
Гамбия, Гвинея-Бисау, Мавритания, Мали, Сенегал һәм Кот-д’Ивуар
|
ислам
|
| Вьетлар
|
73,5 млн.
|
вьетнам
|
Вьетнам
|
буддачылык, даочылык, конфуцийчылык, христианлык
|
Г
 Гагаузлар
 Гарәпләр
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Гагаузлар
|
як. 200 000
|
гагауз, рус
|
Молдавия, Украина, Россия, Төркия, Днестр буе, Греция
|
православие
|
| Гаджаллар
|
300 000
|
балкан-гагауз
|
Болгария, Көнчыгыш Фракия (Төркия)
|
ислам
|
| Галисиялеләр
|
10 млн.
|
галисия, испан
|
Испания, Аргентина, Венесуэла, Бразилия, Швейцария, Уругвай, Франция, Алмания, Куба, Бөекбритания, АКШ, Мексика, Португалия, Нидерланды, Андорра
|
католиклык
|
| Гаошань
|
407 000
|
тайвань телләре, кытай
|
Тайвань
|
протестантлык, католиклык, гадәти ышанулар
|
| Гарәпләр
|
як. 350 млн.
|
гарәп
|
Гарәп илләре, Иран, Исраил, АКШ, Мексика
|
ислам, аз өлеше — христианлык һәм башкалар
|
| шул исәптән:
|
| Әл-Җәзаирлеләр
|
32 000 000
|
гарәп, француз
|
Әл-Җәзаир
|
ислам (сөнничелек), католиклык, яһүд дине
|
| Көнбатыш Сахра гарәпләре
|
|
|
|
|
| БГӘ гарәпләре
|
|
|
|
|
| Бәхрәйнлеләр
|
300 000
|
гарәп
|
Бәхрәйн
|
ислам
|
| Мисырлылар
|
83 000 000
|
Мисыр, гарәп, копт
|
Мисыр, Согуд Гарәбстаны, Ливия, АКШ, Үрдүн, Күвәйт, Бөекбритания, БГӘ, Канада, Италия, Австралия, Гыйрак, Греция, Алмания, Нидерландлар, Франция, Австрия, Швейцария, Испания, Исраил
|
ислам (сөнниләр), Копт православ чиркәве, Копт католик чиркәве
|
| Гыйраклылар
|
31 234 000
|
гарәп, көрд
|
Гыйрак
|
ислам (сөнниләр һәм шигыйлар), христианлык
|
| Йәмәнлеләр
|
19 700 000
|
гарәп
|
Йәмән, Согуд Гарәбстаны, Бөекбритания
|
ислам (сөнниләр һәм шигыйлар)
|
| Катарлылар
|
19 700 000
|
гарәп, инглиз
|
Катар
|
ислам (сөнниләр, шигыйлар, ваһһабчылар)
|
| Ливанлылар
|
14 — 15 млн.
|
гарәп, француз, инглиз
|
Ливан, Бразилия, Аргентина, Колумбия, АКШ, Мексика, Канада, Австралия, Эквадор, Уругвай, Нигерия, Сенегал, Кипр, Бөекбритания, Либерия, Исраил
|
католиклык, ислам (шигыйлар, сөнниләр, исмәгыйльчеләр)
|
| шул исәптән:
|
| Маронитлар
|
3 200 000
|
гарәп, француз, инглиз
|
Ливан, Аргентина, Бразилия, АКШ, Мексика, Австралия, Канада, Сүрия, Исраил, Кипр
|
христианлык
|
| Ливан друзлары
|
|
|
|
|
| Ливанлы сөнниләр
|
|
|
|
|
| Ливанлы шигыйлар
|
|
|
|
|
| Ливиялеләр
|
4 180 000
|
гарәп
|
Ливия, Испания, Алмания
|
ислам
|
| Марокколылар
|
32 382 000
|
гарәп, бәрбәр
|
Марокко
|
ислам
|
| Оманлылар
|
1 500 000
|
гарәп
|
Оман, Күвәйт
|
ислам (ибадыйлар, сөнниләр, ваһһабчылар)
|
| Фәләстыйнлылар
|
10 000 000
|
гарәп
|
Фәләстыйн милли идарәсе, Үрдүн, Исраил, Сүрия, Чили, Ливан, Согуд Гарәбстаны, Мексика, Мисыр, АКШ, Һондурас, Күвәйт, Бразилия, Гыйрак, Йәмән, Канада, Австралия, Колумбия, Гватемала, Пакьстан
|
ислам (сөнниләр), христианлык
|
| Согудилар
|
26 000 000
|
согуд гарәбе
|
Согуд Гарәбстаны, Күвәйт
|
ислам (сөнниләр)
|
| Сүриялеләр
|
20 000 000
|
сүрия гарәбе
|
Сүрия, Ливан, Күвәйт
|
ислам (сөнниләр), Антиохия православ чиркәве, Сүрия православ чиркәве, Сүрия католик чиркәве
|
| шул исәптән:
|
| Галәвиләр
|
3 000 000
|
гарәп
|
Сүрия, Төркия, Ливан
|
галәвилек
|
| Суданлылар
|
18 000 000
|
гарәп
|
Судан, Чад, Руанда, Заир
|
суфыйлык, христианлык, Копт чиркәве
|
| Тунислылар
|
10 000 000
|
гарәп (тунис диалекты), француз
|
Тунис
|
ислам (сөнниләр), яһүд дине
|
| Гасконлылар
|
|
|
|
|
| Гинухлылар
|
440 — 4000
|
гинух
|
Дагстан (Россия)
|
ислам сөнниләр
|
| Годоберлар
|
8 000
|
годобер
|
Дагстан (Россия)
|
ислам сөнниләр
|
| Голландлар
|
25-28 млн.
|
нидерланд
|
Нидерландлар, АКШ, КАҖ, Канада, Бразилия, Австралия, Алмания, Суринам, Бельгия, Яңа Зеландия, Франция, Шри-Ланка, Бөекбритания, Дания, Испания, Швейцария, Ирландия
|
протестантлык, католиклык, агностиклык, дәһрилек
|
| Гондлар
|
11 млн.
|
гонди, һинди
|
Һиндстан
|
индуизм, гадәти ышанулар
|
| Гонжа
|
420 000
|
гонжа
|
Гана
|
ислам (сөнниләр), гадәти ышанулар, христианлык
|
| Готтентотлар
|
|
африкаанс, нама
|
Көньяк һәм Үзәк Намибия
|
христианлык
|
| Греклар
|
20 млн. артык
|
грек
|
Греция, АКШ, Кипр, Австралия, Албания, Алмания, Бөекбритания, Канада, Аргентина, Россия, Украина, КАҖ, Бразилия, Чили, Бельгия, Казакъстан, Нидерландлар, Әрмәнстан, Чехия, Азәрбайҗан
|
православие
|
| шул исәптән:
|
| Грек-киприотлар
|
648 455
|
грек
|
Кипр
|
православие
|
| Азак буе греклары
|
|
|
|
|
| Понтлылар
|
3 млн.
|
понт, грек, рус, төрек
|
Греция, АКШ, Алмания, Россия, Украина, Австралия, Канада, Гөрҗистан, Казакъстан, Үзбәкстан, Әрмәнстан, Сүрия
|
православие, ислам, криптохристианлык
|
| Урумнар
|
80 000
|
грек, рус
|
Азак буе (Россия), Цалка (Гөрҗистан)
|
православие
|
| Грузиннар
|
4 млн.
|
грузин
|
Гөрҗистан, Төркия, Россия, Иран, Абхазия, Украина, Азәрбайҗан, Латвия
|
грузинча православие
|
| Гуан
|
800 000
|
гуан телләре
|
Гана
|
протестантлык, католиклык, гадәти ышанулар, ислам (сөнниләр)
|
| Гуахиро
|
450 000
|
гуахиро
|
Венесуэла, Колумбия
|
католиклык
|
| Гунзиблылар
|
1500 — 6200
|
гунзиб
|
Россия, Гөрҗистан
|
ислам
|
| Гураге
|
2,6 млн.
|
хәбәши-семит телләре
|
Хәбәшстан
|
хәбәши ортодоксиясе
|
| Гурма
|
1 млн.
|
гурлар теле, француз
|
Буркина-Фасо, Нигер, Нигерия, Бенин, Того, Гана
|
гадәти ышанулар, христианлык, ислам
|
| Гуроннар
|
4 000
|
инглиз, француз, гурон
|
Квебек (Канада), Оклахома (АКШ)
|
анимизм, католиклык
|
| Гурунги
|
более 600 000
|
гурунг
|
Непал, Бутан, Һиндстан
|
буддачылык, индуизм, христианлык
|
| Гэллар
|
80 000
|
гэл, инглиз
|
Шотландия (Бөекбритания)
|
католиклык
|
Д
Е
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Езидлар
|
2-3 млн
|
эздки
|
АКШ, Франция, Россия, Алмания, Австралия, Украина,Бельгия, Нидерландлар, Ирак, Австрия, Гөрҗистан
|
езидчылык
|
Ж
З
И
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| И
|
8 млн.
|
лолой телләре
|
Кытай, Вьетнам
|
анимизм
|
| Игбо
|
26-30 млн.
|
игбо, инглиз, пиджин
|
Нигерия, Либерия, Сьерра-Леоне, Камерун, Кот-д'Ивуар, Гана, АКШ, Бөекбритания, Экваториаль Гвинея
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Ижора
|
500- 1 300
|
ижор, рус
|
Россия, Эстония, Украина
|
православие, лютеранлык
|
| Иллинойслар
|
1 500
|
иллинойс
|
Оклахома (АКШ)
|
гадәти ышанулар
|
| Илойлар
|
|
|
|
|
| Ингушлар
|
450 000
|
ингуш
|
Россия, Казакъстан, Кыргызстан, Украина, Беларус, Латвия
|
ислам
|
| Индонезиялеләр
|
|
|
|
|
| Инглизләр
|
90 млн.
|
инглиз
|
Бөекбритания
|
христианлык
|
| Ирландылар
|
8,5 млн.
|
инглиз, ирланд
|
Ирландия, АКШ, Бөекбритания, Канада, Австралия, Аргентина, Мексика, Россия
|
католиклык
|
| Ирокезлар
|
125 000
|
ирокез телләре, инглиз, француз
|
Канада, АКШ
|
протестантлык, католиклык, Озын йорт дине
|
| Исландиялеләр
|
457 700
|
исланд
|
Исландия, Канада, АКШ, Дания, Норвегия
|
лютеранлык
|
| Испаннар
|
135 млн.
|
испан
|
Испания, Аргентина, Бразилия, Мексика, Чили, Колумбия, Куба, Панама, Парагвай, Һондурас
|
католиклык, ислам һәм башкалар
|
| Испан телле латинамерикалылар
|
| Аргентиналылар
|
41 млн.
|
испан
|
Аргентина, Испания, АКШ, Парагвай, Чили, Исраил, Боливия, Уругвай, Канада
|
католиклык
|
| Кубалылар
|
12,5 млн.
|
испан
|
Куба, АКШ, Канада, Испания
|
католиклык, протестантлык, африкалы синкретик ышанулар
|
| Мексикалылар
|
147 млн.
|
испан
|
Мексика, АКШ, Канада, Испания
|
католиклык
|
| Никарагуалылар
|
7 млн.
|
испан
|
Никарагуа, Коста-Рика, АКШ, Испания
|
католиклык, протестантлык
|
| Итальяннар
|
130 млн.
|
итальян
|
Италия, Бразилия, Аргентина, АКШ, Уругвай, Канада, Венесуэла, Австралия, Швейцария, Алмания, Перу, Франция, Бельгия, Испания, Чили, Бөекбритания, Эквадор, Парагвай, Румыния, КАҖ, Хорватия, Люксембург, Мексика, Монако, Әрмәнстан, Россия
|
католиклык
|
| шул исәптән:
|
| Сицилиялеләр
|
10 млн.
|
сицилия
|
Сицилия (Италия), АКШ
|
католиклык
|
| Корсикалылар
|
300 000
|
француз, корсикан
|
Корсика (Франция)
|
католиклык
|
| Италоамерикалылар
|
20 000 000
|
инглиз, итальян
|
АКШ
|
католиклык
|
| Неапольлеләр
|
|
|
|
|
| Ительменнәр
|
3 180
|
рус, ительмен
|
Камчатка (Россия)
|
православие, шаманизм
|
| Итонама
|
5 090
|
испан
|
Бени (Боливия)
|
христианлык
|
Й
К
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Кабарда
|
2 млн.
|
кабарда
|
Россия, Төркия
|
ислам
|
| Кабиллар
|
4-6 млн.
|
кабил
|
Алжир, Франция, Бельгия, Бөекбритания
|
ислам (сөнниләр)
|
| Казакълар
|
14 млн.
|
казакъ, рус
|
Казакъстан, Кытай, Үзбәкстан, Россия, Монголия, Төркмәнстан, Кыргызстан, Төркия, Иран, Украина, АКШ, Беларус, Алмания, Бөекбритания, Таҗикстан
|
ислам (сөнниләр)
|
| Калмыклар
|
190 000
|
калмык, рус
|
Россия, Кыргызстан, Казакъстан
|
Тибет буддачылыгы
|
| Камба
|
3,8 млн.
|
камба, инглиз, суахили
|
Кения, Танзания, Уганда
|
протестантлык, гадәти ышанулар
|
| Канури
|
4 млн.
|
канури
|
Нигерия, Чад, Нигер, Камерун
|
ислам
|
| Караимнар
|
2 000
|
караим, рус, поляк, литва, иврит
|
Украина, Россия, Литва, Исраил, Польша, АКШ
|
караимчылык
|
| Каракалпаклар
|
550 — 650 мең
|
каракалпак, казакъ, үзбәк
|
Үзбәкстан, Казакъстан, Төркмәнстан, Россия
|
ислам (сөнниләр)
|
| Каратинлылар
|
10 000
|
каратин
|
Россия, Беларус
|
ислам (сөнниләр)
|
| Карачайлар
|
230 000
|
карачай-балкар
|
Россия, Кыргызстан, Казакъстан, Төркия
|
ислам (хәнәфи мәзхәбе)
|
| Кареллар
|
640 000
|
карел, рус, фин
|
Россия, Финляндия, Украина, Казакъстан, Эстония, Беларус, Латвия
|
православие, лютеранлык
|
| шул исәптән:
|
| Тверь кареллары
|
14 600
|
карел теленең тверь диалекты
|
Россия
|
православие
|
| Каренни
|
630 000
|
кая (карен телләренең берсе)
|
Мьянма, Таиланд
|
буддачылык, христианлык, анимизм
|
| Кареннар
|
7,4 млн.
|
карен телләре
|
Мьянма, Таиланд
|
буддачылык, христианлык, анимизм
|
| Кариблар
|
100 — 150 мең
|
кариб телләре
|
Колумбия, Венесуэла, Бразилия, Перу, Гайана, Гвиана, Суринам
|
тотемизм
|
| Каталонлылар
|
11 150 000
|
каталан, испан, француз, итальян
|
Испания, Франция, Италия, Андорра
|
католиклык
|
| Качиннар
|
540 мең — 1,5 млн.
|
качин теле (цзинпо)
|
Кытай, Һиндстан, Таиланд, Лаос
|
гадәти ышанулар, христианлык, буддачылык
|
| Кашкайлылар
|
1,7 — 2 млн.
|
әзери теленең кашкай сөйләше, фарсы
|
Иран
|
ислам (шигыйлар)
|
| Кашублар
|
50 — 500 мең
|
поляк, кашуб, алман
|
Польша, Канада, Алмания
|
католиклык, лютеранлык
|
| Кереклар
|
4
|
чукот, рус, элегрәккерек
|
Чукотка автономияле округы (Россия)
|
шаманизм
|
| Кетлар
|
1 600
|
рус, кет
|
Россия, Украина
|
шаманизм, анимизм, православие
|
| Кечуа
|
19,6 — 25,2 млн.
|
кечуа, испан
|
Перу, Эквадор, Боливия, Аргентина, Колумбия, Чили
|
католиклык
|
| Кикуйю
|
6 млн.
|
кикуйю
|
Кения
|
гадәти ышанулар, христианлык
|
| Кистинлылар
|
10 000
|
чечен теленең кистин диалекты
|
Гөрҗистан
|
ислам (сөнниләр)
|
| Коми
|
468 - 501 мең
|
|
|
|
| шул исәптән:
|
| Коми-зыряннар
|
350 000
|
коми-зырян, рус
|
Россия, Украина
|
православие, иске йолачылык, политеизм
|
| Коми-ижемнар
|
16 000
|
рус, коми-зырян (ижем диалекты)
|
Россия
|
православие, иске йолачылар, политеизм
|
| Коми-пермяклар
|
100-130 мең
|
коми-пермяк, рус
|
Россия, Украина, Казакъстан
|
православие, иске йолачылык
|
| Коми-язьвиннар
|
2 - 5 мең
|
коми-язьвин
|
Россия
|
иске йолачылык
|
| Конго
|
10 млн.
|
киконго, француз, португал
|
Конго Демократик Җөмһүрияте, Ангола, Конго Җөмһүрияте
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Коптлар
|
7 млн.
|
гарәп, копт
|
Мисыр, Хәбәшстан
|
Копт православ чиркәве, Копт католик чиркәве
|
| Кореялеләр
|
81 млн.
|
корея
|
Корея Җөмһүрияте, КХДҖ, АКШ, Япония, Үзбәкстан, Россия, Казакъстан, Кыргызстан, Украина, Канада, Австралия, Филипин, Вьетнам, Бразилия, Бөекбритания, Индонезия, Алмания, Яңа Зеландия, Аргентина, Таиланд, Франция, Малайзия, Сингапур, Мексика
|
атеизм, христианлык, буддачылык, шаманизм, конфуцийчылык, даочылык, чхондогё
|
| Коряклар
|
8 743
|
коряк, алютор, рус
|
Россия
|
православие, шаманизм
|
| Котоко
|
|
чад телләре
|
Камерун, Чад
|
ислам (сөнниләр)
|
| Көрдләр
|
30 — 38 млн.
|
көрд, төрек, гарәп, фарсы
|
Төркия, Иран, Гыйрак, Сүрия, Россия, Алмания, Исраил, Әфганстан, Ливан, Казакъстан, Әрмәнстан, Азәрбайҗан, Төркмәнстан, Гөрҗистан
|
ислам (сөнниләр һәм шигыйлар), галәвичеләр, езидизм, христианлык, яһүд дине
|
| Крызлар
|
4 400
|
крыз
|
Азәрбайҗан
|
ислам (сөнниләр)
|
| Кубачиннар
|
7 000
|
даргин
|
Дагстан (Россия), Урта Азия
|
ислам (сөнниләр)
|
| Кумыклар
|
505 000
|
кумык, рус
|
Россия, Украина, Казакъстан, Беларус, Латвия
|
ислам (сөнниләр)
|
| Кунама
|
100 000
|
кунама
|
Эритрея
|
ислам (сөнниләр)
|
| Кусунда
|
164
|
кусунда
|
Непал
|
анимизм, индуизм, буддачылык
|
| Кхмерлар
|
16 млн.
|
кхмер
|
Камбоджа, Таиланд, Вьетнам, АКШ, Франция, Австралия, Канада, Малайзия, Яңа Зеландия, Лаос, Бельгия, Россия
|
буддачылык (тхеравада)
|
| Кхо
|
|
кховар
|
Читрал (округ) (Пакьстан)
|
ислам (исмәгыйльчеләр)
|
| Кыргызлар
|
4,5 млн.
|
кыргыз, рус
|
Кыргызстан, Үзбәкстан, Кытай, Россия, Таҗикстан, Казакъстан, Украина, Төркия
|
ислам (сөнниләр)
|
| Кырым татарлары
|
0,5 — 5 млн.
|
кырымтатар
|
Украина, Үзбәкстан, Төркия, Румыния, Россия, Болгария, Казакъстан
|
ислам
|
| Кырымчаклар
|
1 500
|
рус, кырымчак
|
Исраил, Үзбәкстан, Кырым (Украина), Россия, АКШ
|
яһүд дине
|
Л
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Лазлар
|
150 - 500 мең
|
лаз, төрек, грузин
|
Төркия, Гөрҗистан, Россия
|
Төркиядә сөнничелек, Гөрҗистандә православие
|
| Лао
|
19 млн.
|
лаос
|
Таиланд, Лаос, Мьянма, Вьетнам, Камбоджа
|
тхеравада (буддачылык)
|
| Лакцы
|
180 000
|
лак
|
Россия, Украина, Казакъстан, Беларус
|
ислам (сөнниләр)
|
| Латышлар
|
1 540 000
|
латыш
|
Латвия, АКШ, Бразилия, Россия, Австралия
|
лютераннар, католиклык, православие, дәһрилек
|
| Латгаллар
|
150 −200 мең
|
латгал
|
Латвия, Россия, Көнбатыш Аурупа, АКШ, Австралия
|
католиклык
|
| Лаху
|
600 000
|
лаху
|
Кытай, Мьянма, Таиланд, Лаос, Вьетнам
|
анимизм, буддачылык, христианлык
|
| Ләзгиләр
|
800 000
|
лезгин
|
Россия, Азәрбайҗан, Төркмәнстан, Украина, Үзбәкстан, Казакъстан, Кыргызстан, Төркия, Беларус, Латвия, Эстония, Литва, Молдавия, Гөрҗистан
|
ислам (сөнниләр, шәфигый мәзһәбе)
|
| Ливлар
|
400
|
латыш, рус, лив
|
Латвия, Россия, Эстония
|
лютеранлык
|
| Литвалылар
|
3,2 млн.
|
литва
|
Литва, Бразилия, АКШ, Бөекбритания, КАҖ, Канада, Россия, Латвия, Ирландия, Алмания, Австралия, Испания, Украина, Беларус, Польша, Франция, Эстония, Исландия
|
католиклык
|
| Лихтенштейнлылар
|
34 000
|
алман теленең алеман сөйләше
|
Лихтенштейн, Аурупа берлеге
|
католиклык, протестантлык
|
| Лози
|
1 млн.
|
лози
|
Замбия, Намибия, Зимбабве
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Луба
|
11 млн.
|
луба телләре
|
Конго Демократик Җөмһүрияте
|
христианлык, ислам, анимизм
|
| Лурлар
|
8 млн.
|
лур-бәхтияр
|
Иран, Гыйрак
|
ислам
|
М
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Мадурлылар
|
10,5 млн.
|
мадур, индонезия
|
Мадура, Ява (көнчыгыш өлеше), Калимантан
|
ислам
|
| Мазендераннар
|
4 млн.
|
мазендеран, фарси
|
Иран
|
ислам (шигыйлар)
|
| Майя
|
7 млн.
|
майя телләре, испан, креоль, инглиз
|
Сальвадор, Мексика, Гватемала, Белиз, Һондурас
|
католиклык, протестантлык, майя дине
|
| Макассарлар
|
|
макасар
|
Сулавеси (Индонезия)
|
ислам
|
| Македонлылар
|
2 — 2,5 млн.
|
македон
|
Македония Җөмһүрияте, Австралия, Италия, Алмания, Швейцария, АКШ, Бразилия, Канада, Төркия, Аргентина, Сербия, Австрия, Нидерланды, Чехия, Бөекбритания, Венгрия, Албания, Словакия, Хорватия, Словения, Швеция, Бельгия, Дания, Норвегия, Франция, Босния һәм Герцоговина, Болгария, Польша, Россия, Черногория, Греция, Румыния
|
православие, ислам (торбеши)
|
| Малайлар
|
27,8 млн.
|
малай
|
Малайзия, Индонезия, Таиланд, Сингапур, Бруней
|
ислам
|
| шул исәптән:
|
| Индонезия малайлары
|
|
|
|
|
| Малайзия малайлары
|
|
|
|
|
| Мальдивлылар
|
180 000
|
мальдив
|
Мальдивлар, Һиндстан
|
ислам
|
| Манипури
|
1 261 000
|
манипури
|
Һиндстан, Бангладеш, Мьянма
|
индуизм, христианлык, анимизм, ислам
|
| Манси
|
12 500
|
рус, манси
|
Россия
|
мәҗүсилек, православие
|
| Маньчжурлар
|
10,7 млн.
|
кытай, маньчжур
|
Кытай
|
шаманизм, буддачылык
|
| Чжурченнәр
|
|
|
|
|
| Мапуче
|
1,5 млн.
|
араукан, испан
|
Чили, Аргентина
|
католиклык, гадәти ышанулар
|
| чирмешләр
|
600 000
|
көнчыгыш-болын мари, таулы мари
|
Россия, Казакъстан, Украина, Беларус, Латвия, Эстония
|
чирмеш дине, православие
|
| Маса
|
200 000
|
маса
|
Камерун, Чад
|
ислам (сөнниләр)
|
| Масаи
|
900 000
|
масаи
|
Кения, Танзания
|
гадәти ышанулар, христианлык
|
| Меланезиялеләр
|
1 130 000
|
меланезия телләре
|
Бисмарк архипелагы, Сөләйман утраулары, Яңа Гебридлар, Яңа Каледония, Фиджи, Тробриан һәм Луизиада утраулары
|
шаманизм, тотемизм, анимизм, бабалар культы
|
| Микронезиялеләр
|
115 000
|
кирибати, каролин, кусаие, маршал, мокил, пингелап, понапе, трук, науру
|
Микронезия
|
шаманизм
|
| Минангкабау
|
якынча 7 млн.
|
Минангкабау, индонезия, малай
|
Суматра (Индонезия)
|
ислам
|
| Миссури
|
|
чивере (сиуан телләре)
|
АКШ
|
|
| Могавклар
|
64 000
|
мохок, инглиз
|
АКШ, Канада
|
христианлык, озын йорт дине
|
| Молдавлылар
|
3,35 млн.
|
молдав (румын)
|
Молдавия, Украина, Россия, Италия, Португалия, Казакъстан, Беларус, Испания, Латвия, Кыргызстан, Литва, Эстония, Таҗикстан, Швеция, Дания
|
православие
|
| Монго
|
5 млн.
|
монго
|
Конго Демократик Җөмһүрияте
|
католиклык, кабилә культлары
|
| Монголлар
|
10 млн. артык
|
монгол
|
Монголия, КХР, Россия
|
тибет буддачылыгы, шаманизм
|
| шул исәптән:
|
| Кытай монголлары
|
5,8 млн.
|
монгол, кытай
|
Кытай
|
тибет буддачылыгы, шаманизм
|
| Халха-монголлар
|
2 134 000
|
халха-монгол
|
Монголия
|
тибет буддачылыгы
|
| Ойратлар
|
640 000
|
ойрат
|
КХР, Монголия, Россия, Кыргызстан, АКШ, Казакъстан
|
тибет буддачылыгы
( Гэлуг мәктәбе)
|
| Моннар
|
8 145 500
|
мон
|
Мьянма, Таиланд
|
буддачылык (тхеравада)
|
| Мордва
|
750 000
|
мукшы, эрзә
|
Россия, Украина, Казакъстан, Үзбәкстан, Кыргызстан, Беларус, Эстония, Латвия
|
православие, халык диннәре
|
| шул исәптән:
|
| эрзә
|
517 575
|
эрзә, рус
|
Россия
|
православие, язычество, лютеранлык
|
| Мукшы
|
296 904
|
мукшы, рус
|
Россия
|
православие, мәҗүсилек, лютеранлык
|
| Мориори
|
585
|
мориори, инглиз
|
Чәтем архипелагы
|
|
| Мору-мангбету
|
1,2 млн.
|
мору-мангбету
|
Заир, Уганда, Судан
|
бабалар культы, католиклар
|
| Моси
|
9 млн.
|
мооре, француз
|
Буркина-Фасо, Гана
|
ислам, гадәти ышанулар, христианлык
|
| Мөслимәннәр (Босниялеләр, Бошняклар)
|
2,5 млн.
|
босния
|
Босния һәм Герцеговина, Сербия, Черногория, Төркия, АКШ, Хорватия, Россия
|
ислам
|
| Мундуруку
|
10 000
|
мундуруку, португал
|
Бразилия
|
католиклык
|
| Мяо
|
10-12 млн.
|
мяо
|
КХҖ, Вьетнам, Лаос, Франция, АКШ, Таиланд
|
шаманизм, христианлык, буддачылык, башкалар
|
Н
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Навахо
|
250 000
|
навахо, инглиз
|
АКШ
|
пейотизм, христианлык, анимизм
|
| Нага
|
2 000 000
|
тибет-бирма телләре
|
Һиндстан, Мьянма
|
анимизм, христианлык
|
| Нанайлар
|
17 000
|
нанай, рус
|
Россия, Кытай
|
шаманизм, анимизм, православие
|
| Креол пиджиннары халыклары
|
|
|
|
|
| Бурунди һәм Руанда халыклары
|
|
|
|
|
| шул исәптән:
|
| Тутси
|
якынча 2 000 000
|
рунди, руанда
|
Руанда, Бурунди, Конго Демократик Җөмһүрияте
|
католиклык
|
| Хуту
|
5 — 9,5 млн.
|
рунди, руанда
|
Руанда, Бурунди, Конго Демократик Җөмһүрияте
|
католиклык, протестантлык, сөнничелек, җирле ышанулар
|
| Науру
|
7 000
|
нуруа, инглиз
|
Науру
|
протестантлык, католиклык
|
| Нганасаннар
|
900
|
нганасан
|
Россия, Украина
|
православие, шаманизм
|
| Нгбанди
|
560 000
|
нгбанди, француз
|
Үзәк Африка Җөмһүрияте, Конго Демократик Җөмһүрияте, Конго Җөмһүрияте
|
католиклык, Африка диннәре
|
| Нгони
|
1 500 000
|
ньянджа, тонган, манде телләре, суахили
|
Малави, Замбия, Танзания
|
гадәти дини ышанулар, ислам
|
| Невари
|
1 250 000
|
невар
|
Катманду (Непал)
|
буддачылык, индуизм
|
| Ненецлар
|
45 000
|
ненец, рус
|
Россия
|
православие, шаманизм
|
| Ни-вануату
|
142 600
|
океания телләре
|
Вануату
|
христианлык, җирле ышанулар
|
| Нивхлар
|
5 800
|
нивх, рус
|
Россия, Украина
|
шаманизм, православие
|
| Никобарлар
|
22 000
|
никобар телләре
|
Никобар утраулары (Һиндстан)
|
христианлык, ислам
|
| Нугайлар
|
103 000
|
нугай
|
Россия, Украина
|
ислам (сөнниләр)
|
| Норвегиялеләр
|
10 — 12 млн.
|
норвегияле (букмол һәм нюношк)
|
Норвегия, АКШ, Канада, Бразилия, Аргентина, Швеция, Чили, Дания
|
лютеранлык
|
| Нубиялеләр
|
0,5 — 2 млн.
|
нобин, гарәп
|
Мисыр, Судан
|
ислам (сөнниләр), христианлык
|
| Нуристанлылар
|
150 — 300 мең
|
нуристан телләре, пушту, дари
|
Әфганстан, Пакьстан
|
ислам (сөнниләр)
|
О
П
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Падаунг
|
50 000
|
каян
|
Мьянма
|
буддачылык, христианлык, анимизм
|
| Палау
|
2 000
|
палау
|
Палау
|
католиклык, протестантлык
|
| Палаун
|
557 000
|
палаунг-ва телләре
|
Мьянма, КХҖ, Таиланд
|
буддачылык (тхеравада)
|
| Папуаслар
|
6 млн.
|
папуас телләре, ток-писин
|
Папуа — Яңа Гвинея
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Пауни
|
3 210
|
инглиз, пауни
|
Оклахома (АКШ)
|
христианлык, анимизм, төп америкалылар чиркәве
|
| Педи
|
3 млн.
|
төньяк сото
|
КАҖ, Ботсвана, Зимбабве
|
бабалар культы, протестантлык
|
| Пәнҗәблеләр
|
110 — 120 млн.
|
пәнҗәби (күпчелек), һинди, лахнда, урду
|
Пакьстан, Һиндстан, Бөекбритания, Канада, БГӘ, АКШ, Согуд Гарәбстаны, Һоңкоң, Малайзия, КАҖ, Мьянма, Россия, Италия, Таиланд, Япония, Маврикий, Сингапур, Оман, Ливия, Бәхрәйн, Кения, Австралия, Танзания, Күвәйт, Алмания
|
ислам, сикхизм, индуизм
|
| Пигмейлар
|
280 000
|
банту, убанги телләре
|
Габон, Камерун, Үзәк Африка Җөмһүрияте, Конго, Конго Демократик Җөмһүрияте, Руанда
|
гадәти ышанулар
|
| Португаллар
|
31,2 млн.
|
португал, миранд
|
Португалия, Бразилия, АКШ, Франция, Венесуэла, Бөекбритания, Канада, КАҖ, Швейцария, Алмания, Испания, Австралия, Люксембург, Мозамбик, Гайана, Бельгия, Ангола, Ирландия
|
католиклык
|
| Полинезиялеләр
|
1 120 000
|
полинезия телләре
|
Полинезия
|
|
| шул исәптән:
|
| Гавайлылар
|
476 000
|
гавай, инглиз
|
Гавайлар (АКШ)
|
протестантлык, католиклык, анимизм
|
| Мангареваннар
|
|
мангареван
|
Мангарева (Француз Полинезиясе)
|
|
| Маркизлылар
|
13 000
|
маркиз
|
Маркиз утраулары (Французская Полинезия)
|
бабалар культы
|
| Маори
|
680 000
|
маори, инглиз
|
Яңа Зеландия, Австралия, Бөекбритания, АКШ, Канада
|
маори дине, христианлык
|
| Мориори
|
585
|
мориори, инглиз
|
Чәтем архипелагы
(Яңа Зеландия)
|
|
| Рапануйлылар
|
5750
|
рапануй, испан
|
Пасха утравы,
Чили
|
католиклык
|
| Самоалылар
|
500 000
|
самоа
|
Самоа, Америка Самоасы, Австралия, Яңа Зеландия, АКШ
|
протестантлык, католиклык
|
| Таитилылар
|
180 000
|
таити
|
Француз Полинезиясе
|
кальвинизм, католиклык
|
| Тонгалылар
|
120 000
|
тонга, инглиз
|
Тонга, Австралия, АКШ, Яңа Зеландия, Канада
|
католиклык, англиканлык, методизм, мормонизм, протестантлык
|
| Тувалу
|
1 960
|
тувалу, инглиз
|
Тувалу
|
протестантлык, Җидесе адвентистлары чиркәве, Бәһаи
|
| Поляклар
|
55 — 60 млн.
|
поляк
|
Польша, АКШ, Бразилия, Алмания, Франция, Бөекбритания, Канада, Беларус, Литва, Украина, Чехия, Россия, Латвия, Казакъстан, Азәрбайҗан
|
католиклык, православие, протестантлык, дәһричелек
|
| Провансальлылар
|
1 939 000
|
окситан
|
Франция
|
|
| Пуштуннар
|
42 млн.
|
пушту, урду, дари
|
Пакьстан, Әфганстан, БГӘ, Иран, Бөекбритания, Канада, Һиндстан, АКШ, Малайзия, Сингапур
|
ислам (сөнниләр)
|
Р
С
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Саамнар (лопари, лапландлылар)
|
60 — 80 мең
|
саам телләре, швед, норвегия, фин, рус
|
Норвегия, Швеция, Финляндия, Россия, Украина
|
лютеранлык, лестадианлык, православие, шаманизм
|
| Садздар
|
|
|
|
|
| Саларлар
|
105 000
|
салар, кытай
|
КХҖ
|
ислам (сөнниләр), буддачылык
|
| Салишлар
|
52 000
|
салиш телләре
|
АКШ, Канада
|
протестантлык, католиклык
|
| Сандаве
|
70 000
|
сандаве
|
Танзания
|
гадәти ышанулар, христианлык
|
| Сардинлылар
|
2 500 000
|
сардин
|
Италия, Аргентина, Алмания, Франция, Бельгия, Швейцария, Бөекбритания
|
католиклык
|
| Сарт-калмаклар
|
7 000
|
кыргыз
|
Кыргызстан
|
|
| Сарыколлар
|
25 000
|
сарыкол
|
Кытай
|
|
| Сахалар
|
440 мең
|
саха
|
Россия
|
христианлык, айыы
|
| Свазилар
|
1 900 000
|
свати, африкаанс, инглиз, португал
|
КАҖ, Свазиленд, Мозамбик
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Сваннар
|
14 — 30 мең
|
сван, грузин
|
Гөрҗистан, Россия
|
православие
|
| Төньяк луо
|
900 000
|
луоские телеи
|
Судан, Эфиопия
|
гадәти ышанулар, бабалар культы, ислам, христианлык
|
| Седанглар
|
100 000
|
седанг
|
Вьетнам
|
|
| Селькуплар
|
4 400
|
селькуп, рус
|
Россия, Украина
|
анимизм, шаманизм, православие
|
| Семанглар
|
8 000
|
семанг
|
Мьянма, Таиланд, Малайзия
|
анимизм, шаманизм
|
| Сенойлар
|
40 000
|
асли телләре
|
Малайзия
|
төшләр
|
| Серблар
|
12 — 13 млн.
|
серб
|
Сербия, Босния һәм Герцеговина, Алмания, Черногория, Хорватия, Швейцария, Австрия, АКШ, Косово Җөмһүрияте, Канада, Нидерландлар, Швеция, Австралия, Бөекбритания, Франция, Италия, Словения, Македония Җөмһүрияте, Румыния, Норвегия, Греция, Венгрия, Россия
|
православие
|
| Серер
|
1,9 млн.
|
серер, волоф, француз, инглиз
|
Сенегал, Гамбия, Мавритания, Франция
|
гадәти ышанулар, ислам, христианлык
|
| Сету
|
10 200
|
выру теле, рус
|
Эстония, Россия
|
православие
|
| Сибо
|
190 000
|
сибин диалекты маньчжурского, Кытай
|
Кытай
|
шаманизм
|
| Сингаллар
|
12 млн.
|
сингал
|
Шри-Ланка, Австралия, Сингапур, Яңа Зеландия
|
буддачылык, христианлык
|
| Сиу
|
116 700
|
сиу (тел), инглиз
|
АКШ, Канада
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Словаклар
|
6,2 млн.
|
словак
|
Словакия, АКШ, Чехия, Сербия, Канада, Латин Америкасы, Ирландия, Алмания, Венгрия, Румыния, Австрия, Украина, Хорватия, Польша
|
католиклык, протестантлык, көнчыгыш католиклык, православие, дәһрилек
|
| Словеннар
|
2 000 000
|
словен
|
Словения, АКШ, Италия, Канада, Аргентина, Австрия, Алмания, Австралия, Хорватия, Сербия, Франция, Швеция, Венгрия, Уругвай, Босния һәм Герцеговина, Швейцария, Бразилия, Бельгия, Нидерландлар, Венесуэла, Испания, Черногория, Македония Җөмһүрияте, Норвегия, Чили, Ирландия, КАҖ
|
католиклык, протестантлык
|
| Сонгай
|
5 млн.
|
сонгай телләре
|
Нигер Җөмһүрияте, Мали, Буркина-Фасо, Нигерия, Бенин
|
сөнничелек
|
| Лужицк сорблары
|
|
|
|
|
| Суахили
|
1 500 000
|
суахили, инглиз, португал, француз
|
Танзания, Согуд Гарәбстаны, Кения, Конго Демократик Җөмһүрияте, Сомали, Мозамбик, Уганда
|
ислам
|
| Сукума
|
3 200 000
|
сукума
|
Танзания
|
католиклык, ислам
|
| Сунданлылар
|
25 000 000
|
сундан
|
Индонезия
|
ислам, гадәти ышанулар
|
Т
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Табасараннар
|
200 000
|
табасаран
|
Россия, Украина, Азәрбайҗан, Казакъстан, Беларус, Латвия
|
ислам (сөнниләр)
|
| Таҗиклар
|
20 млн.
|
таҗик, дари
|
Әфганстан, Таҗикстан, Үзбәкстан, Пакьстан, Россия, Кыргызстан, Казакъстан, Украина, Беларус, Латвия
|
ислам (сөнниләр)
|
| Памир халыклары
|
|
|
|
|
| Тайлар
|
90 млн.
|
тай
|
Таиланд, АКШ, Лаос, Австралия, Кытай Җөмһүрияте, Малайзия, Сингапур, Япония, Мьянма, Камбоджа, Бөекбритания, Алмания, Һоңкоң, Швеция, Саудовская Аравия, Яңа Зеландия, Норвегия, Филипин, БГӘ, Бахрейн, Катар, Финляндия, Ливия, Россия
|
буддачылык (тхеравада)
|
| Талышлар
|
256 — 900 мең
|
талыш, әзери
|
Иран, Азәрбайҗан, Россия, Украина, Казакъстан, Беларус, Эстония
|
ислам (сөнниләр, шигыйлар)
|
| Татарлар
|
7 000 000
|
татар, рус һәм башкалар
|
Россия, Үзбәкстан, Казакъстан, Украина, Туркмения, Кыргызстан, Азәрбайҗан, Төркия, Таҗикстан, Исраил, АКШ, КХҖ, Беларус, Гөрҗистан, Литва, Молдавия, Латвия, Эстония, Әфганстан, Польша
|
ислам (сөнниләр), православие
|
| шул исәптән:
|
| Әстерхан татарлары
|
|
|
|
|
| Кырым татарлары
|
0,5 — 5 млн.
|
кырымтатар, төрек
|
Украина, Үзбәкстан, Төркия, Румыния, Россия, Болгария, Казакъстан
|
ислам
|
| Казан татарлары
|
|
Казан диалекты
|
|
|
| Керәшеннәр
|
35 000
|
татар, рус
|
Татарстан, Башкортостан, Удмуртия, Чиләбе өлкәсе
|
православие
|
| Мишәрләр
|
|
|
|
|
| Польша-Литва татарлары
|
|
|
|
|
| Себер татарлар
|
6 800
|
себертатар, рус, татар
|
Россия
|
ислам, мәҗүсилек
|
| Татлар
|
28 000
|
тат, әзери, дагстан телләре, рус
|
Азәрбайҗан, Россия
|
ислам (сөнниләр, шигыйлар)
|
| Теленгитлар
|
3 800 — 15 000
|
көньяк алтай, рус
|
Россия
|
шаманизм, православие
|
| Телеутлар
|
2 700
|
телеут, рус
|
Россия
|
шаманизм, православие
|
| Телугу
|
75 млн.
|
телугу
|
Һиндстан, АКШ, Малайзия
|
индуизм (күпчелек), ислам, христианлык, буддачылык
|
| Тибетлылар
|
5 400 000
|
тибет
|
Тибет (Кытай), Непал, Бутан, Һиндстан, Балтистан (Пакистан), АКШ
|
тибет буддачылыгы, бон
|
| Тиндиннар
|
4 — 6,5 мең
|
тиндин
|
Дагстан (Россия), Беларус
|
ислам
|
| Тлинкитлар
|
15 200
|
тлингит, инглиз
|
Аляска (АКШ), Юкон, Британ Колумбиясе (Канада)
|
христианлык, анимизм
|
| Тофаларлар
|
800
|
тофалар
|
Россия, Украина
|
шаманизм, анимизм, православие
|
| Трухмән
|
13 900
|
трухмән
|
Ставрополь край (Россия)
|
|
| Тсвана
|
5 000 000
|
тсвана, африкаанс
|
Ботсвана, ЮАР, Зимбабве
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Тсонга
|
7 000 000
|
тсонга
|
Мозамбик, ЮАР, Зимбабве
|
гадәти ышанулар, католиклык
|
| Ту
|
240 000
|
монгор
|
Цинхай һәм Ганьсу (Кытай)
|
тибет буддачылыгы, шаманизм, даочылык
|
| Туареглар
|
5 200 000
|
гарәп, француз, тамашек
|
Нигер, Мали, Алжир, Буркина-Фасо, Ливия
|
ислам
|
| Тубаларлар
|
2 000
|
тубалар(төньяк алтай),
көньякалтай (алтай), рус
|
Россия
|
алтай шаманизмы, бурханизм, православие
|
| Тубу
|
200 — 350 мең
|
тубу
|
Ливия, Нигер, Чад
|
ислам
|
| Тывалыларр (Урянхи)
|
300 000
|
тыва, рус (в России), монгол (Монголиядә)
|
Россия, Монголия, КХҖ
|
буддачылык, шаманизм
|
| Тукулёр
|
1 675 000
|
фула
|
Сенегал, Мавритания, Мали, Гвинея
|
ислам
|
| Тукуна
|
41 000
|
тыкуна, португал
|
Бразилия, Колумбия, Перу
|
анимизм, католиклык, протестантлык
|
| Тупи-гуарани
|
150 000
|
тупи-гуарани телләре
|
Боливия, Гвиана, Бразилия, Парагвай, Перу
|
протестантлык, мәсих ышанулары
|
| Төрекләр
|
60 000 000
|
төрек
|
Төркия, Алмания, Канада, Россия, Казакъстан, Кыргызстан, Азәрбайҗан, Украина, Таҗикстан, Беларус, Латвия
|
ислам (сөнниләр)
|
| шул исәптән:
|
| Кипр төрекләре
|
430 000
|
төрек
|
Кипр, Бөекбритания, Төркия, Австралия, Алмания, Канада, АКШ
|
ислам (сөнниләр)
|
| Месхет төрекләре
|
425 000
|
төрек
|
Казакъстан, Россия, Төркия, АКШ, Азәрбайҗан, Кыргызстан, Үзбәкстан, Украина, Гөрҗистан
|
ислам (сөнниләр)
|
| Төркмәннәр
|
8 000 000
|
төркмән
|
Төркмәнстан, Иран, Әфганстан, Пакьстан, Россия, Таҗикстан, Украина, Беларус, Казакъстан, Кыргызстан, Латвия
|
ислам (сөнниләр)
|
| Туцзя
|
8 028 000
|
кытай
|
Кытай
|
|
| Тямнар
|
500 000
|
чам телләре
|
Камбоджа, Вьетнам, Лаос, Малайзия, Таиланд, АКШ, Франция
|
ислам (сөнниләр һәм шигыйлар), индуизм, буддачылык
|
У
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Удэгейлар
|
1700
|
удэгей
|
Россия
|
шаманизм
|
| Удиннар
|
10 мең
|
удин
|
Азәрбайҗан, Россия һәм Гөрҗистан
|
христианлык
|
| арлар
|
668 мең
|
удмурт
|
Россия
|
христианлык
|
| Уйгырлар
|
10 млн.
|
уйгыр
|
Кытай һәм Казакъстан
|
ислам
|
| Украиннар
|
44-45 млн.
|
украин, рус
|
Украина, Россия, Канада
|
православие
|
| шул исәптән:
|
| Бойклар
|
131
|
украин, словак
|
Украина, Словакия, Россия
|
грек католиклыгы, православие
|
| Гуцуллар
|
26 300
|
украин, румын
|
Украина, Румыния, Россия
|
грек католиклыгы, православие
|
| Лемкалар
|
6 000
|
украин, поляк, словак
|
Украина, Польша, Словакия, Россия
|
православие, грек католиклыгы
|
| Полещуклар
|
|
көнбатыш полесье микротеле, украин, белорус
|
Украина, Беларус
|
православие, католиклык
|
| Ерак Көнчыгыш украиннары
|
|
|
|
|
| Ульчи
|
2 913
|
ульчи
|
Россия
|
шаманизм
|
| Руслар
|
150 000 000
|
рус
|
Россия, Украина, Беларус, Молдавия, Казакъстан, Кыргызстан, Үзбәкстан
|
христианлык
|
Ү
Ф
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Фанг
|
2 800 000
|
фанг
|
Камерун, Габон, Экваториаль Гвинея, Конго Җөмһүрияте
|
христианлык, ислам, бвити, бьери
|
| Фарсылар
|
67 млн.
|
фарсы
|
Иран, Әфганстан, Таҗикстан, Үзбәкстан, Гыйрак, Катар, Франция, Күвәйт, Һиндстан, БГӘ, Бәхрәйн, Исраил, Азәрбайҗан, Төркия
|
ислам (шигыйлар һәм сөнниләр), зороастризм, христианлык
|
| Филипинлылар
|
103 000 000
|
филипин телләре, инглиз
|
Филипин, АКШ, Согуд Гарәбстаны, Малайзия, БГӘ, Канада, Япония, Бөекбритания, Катар, Күвәйт, Һоңкоң, Россия, Австралия, Италия, Корея Җөмһүрияте, Испания, Яңа Зеландия, Нигерия, Норвегия, Нидерландлар, Пакьстан
|
католиклык, ислам, гадәти ышанулар
|
| Финнар
|
6 500 000
|
фин
|
Финляндия, Швеция, АКШ, Канада, Россия, Австралия, Бөекбритания, Эстония, Норвегия, Алмания
|
лютеранлык, православие, анимизм
|
| Фламандлылар
|
7 230 000
|
нидерланд
|
Бельгия, Франция
|
католиклык
|
| Фон
|
3 500 000
|
ква телләре
|
Бенин, Нигерия
|
гадәти ышанулар, христианлык
|
| Французлар
|
61 000 000
|
француз
|
Франция
|
католиклык
|
| шул исәптән:
|
| Аквитаниялеләр
|
|
|
|
|
| Валлоннар (франктелле)
|
3 500 000
|
француз, валлон
|
Бельгия, Франция, АКШ
|
католиклык
|
| Пикардиялеләр
|
|
|
|
|
| Франк-швейцарлылар
|
|
|
|
|
| Франк-канадлылар
|
10 420 000
|
француз, инглиз
|
Канада, АКШ
|
католиклык
|
| Фризлар
|
410 000
|
фриз, нидерланд
|
Нидерландлар, Алмания
|
кальвинизм, католиклык, лютеранлык
|
| Фриуллар
|
|
|
|
|
| Фула
|
6 400
|
фула
|
Вьетнам, КХҖ
|
гадәти ышанулар, христианлык
|
| Фульбе
|
10 — 13 млн.
|
фула
|
Гвинея, Камерун, Нигерия, Сенегал, Үзәк Африка Җөмһүрияте, Буркина-Фасо, Бенин, Мали, Нигер, Гамбия, Гвинея-Бисау, Гана, Чад, Сьерра-Леоне, Мавритания, Судан, Франция
|
ислам
|
| Фур
|
745 000
|
фур (конджара)
|
Судан
|
ислам (сөнниләр)
|
Х
Һ
Ц
Ч
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Чагослар
|
3 000
|
креол
|
|
христианлык
|
| Чамалаллар
|
19 500
|
чамалин
|
Дагстан (Россия)
|
ислам
|
| Чаморро
|
80 000
|
Чаморро
|
Гуам (Мариан утраулары)
|
христианлык
|
| Чараймаклар
|
850 мең
|
дари
|
Иран, Әфганстан
|
ислам
|
| Чегәннәр
|
8~10 млн.
|
чегән, домари, ломаврен
|
Аурупа, Алгы һәм Көньяк Азия илләре, шулай ук Төньяк Африкада, Төньяк һәм Көньяк Америкада һәм Австралиядә.
|
христианлык, ислам
|
| Челканнар
|
855
|
челкан, төньяк алтай, алтай, рус
|
Алтай Республикасы (Россия)
|
агностиклык
|
| Черногориялеләр
|
620 мең
|
черногор, серб
|
Черногория, Сербия
|
христианлык
|
| Чехлар
|
12 млн. артык
|
чех
|
Чехия
|
христианлык
|
| Чеченцы
|
1 450 000
|
чечен
|
Россия
|
ислам
|
| Чжуаннар
|
16 178 811
|
чжуан
|
Кытай
|
буддачылык, даочылык, гадәти ышанулар
|
| Чуашлар
|
1,9 млн.
|
чуаш
|
Россия
|
христианлык
|
| Чукчалар
|
15 767
|
чукча
|
Россия
|
христианлык һәм шаманизм
|
| Чулымнар
|
656
|
чулым
|
Россия
|
христианлык
|
Ш
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Шамбала
|
843 000
|
банту
|
Танзания
|
анимизм, ислам (сөнниләр), протестантлык
|
| Шаннар
|
3 000 000
|
шан теле
|
Мьянма, Кытай, Таиланд, Лаос
|
буддачылык
|
| Шапсуглар
|
3 900
|
адыгэ
|
Россия, Төркия
|
ислам (сөнниләр)
|
| Шахсевеннар
|
|
әзери
|
Иран, Азәрбайҗан
|
|
| Шведлар
|
8 000 000
|
швед
|
Швеция, Испания, АКШ, Норвегия, Австралия
|
лютеранлык
|
| Швейцариялеләр
|
6 700 000
|
алман, француз, итальян, романш
|
Швейцария, Франция, Аргентина, Чили, Алмания, АКШ, Уругвай, Италия, Канада, Бөекбритания
|
католиклык, кальвинизм
|
| Шерплар
|
155 000
|
кангло, (тибет-бирма телләре)
|
Непал, Һиндстан
|
буддачылык, индуизм, христианлык, бон
|
| Шиллук
|
450 000
|
шиллук
|
Судан
|
христианлык, мәҗүсилек, ислам
|
| Шипибо-конибо
|
30 000
|
шипибо-конибо
|
Перу
|
анимизм
|
| Шина
|
120 000
|
шина
|
Һиндстан, Пакистан
|
ислам (сөнниләр, исмәгыйльчеләр, шигыйлар), буддачылык, анимизм, бабалар культы, индуизм
|
| Шона
|
13 000 000
|
шона, инглиз, португал
|
Зимбабве, Мозамбик
|
протестантлык, католиклык, гадәти ышанулар
|
| Шорлар
|
13 000
|
шор, рус
|
Россия
|
шаманизм, анимизм, православие
|
| Шотландлар
|
30 — 41 млн.
|
гэль, инглиз-шотланд, инглиз
|
Бөекбритания, АКШ, Канада, Австралия
|
пресвитерлык, католиклык, англиканлык (Шотланд әрхәрәй чиркәве)
|
| Шошоннар
|
10 000
|
тимбиша, шошоне
|
АКШ
|
шаманизм
|
| Шугнаннар
|
90 — 115 мең
|
шугнан
|
Таҗикстан, Әфганстан
|
исмәгыйльчелек
|
| Шуйлар
|
407 000
|
шуй, кытай
|
Кытай
|
даочылык, гадәти ышанулар
|
| Шэ
|
710 000
|
шэ теле
|
Кытай
|
даочылык, анимизм
|
Э
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Эве
|
4 839 000
|
эве
|
Гана, Того, Бенин
|
гадәти ышанулар, ислам, христианлык
|
| Эвенклар
|
80 000
|
эвенк, саха, хамниган, бурят, рус, кытай
|
КХҖ, Россия, Монголия
|
шаманизм, тибет буддачылыгы
|
| Эвеннар
|
22 000
|
эвенк, саха, рус
|
Россия, Украина
|
шаманизм, православие
|
| Эде
|
230 000
|
радэ
|
Вьетнам, Камбоджа
|
анимизм
|
| Эквадорлылар
|
13 500 000
|
испан, кечуа
|
Эквадор
|
католиклык, гадәти ышанулар
|
| Экои
|
152 000
|
экои
|
Нигерия, Камерун
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
| Эльзаслылар
|
1 400 000
|
француз, эльзас
|
Франция
|
католиклык, протестантлык
|
| Энде
|
|
|
|
|
| Эскимослар
|
170 000
|
эскимос, дат, инглиз, рус
|
АКШ, Гренландия, Дания, Россия
|
шаманизм, анимизм, протестантлык, православие
|
| Эстоннар
|
1 055 000
|
эстон, выру диалекты
|
Эстония, Швеция, АКШ, Канада, Финляндия, Россия, Австралия, Алмания, Украина, Бөекбритания, Латвия, Ирландия, Абхазия
|
атеизм, лютеранство, православие
|
| Эфик
|
700 000
|
ибибио
|
Камерун, Нигерия
|
христианлык, гадәти ышанулар
|
Ю
Я
| Атама
|
Саны
|
Теле
|
Яшәгән ил
|
Дин
|
| Явалылар
|
100 млн.
|
ява һәм индонезия
|
Индонезия
|
ислам
|
| Яо
|
3 млн. артык
|
яо, Кытай
|
Кытай
|
анимизм, даочылык, буддачылык
|
| Яп
|
500
|
яп
|
Микронезия Федератив Штатлары
|
христианлык
|
| Япуннар
|
130 млн.
|
япон
|
Япония
|
синтоизм, буддачылык
|
| Яһүдләр
|
13 600 000
|
иврит, идиш, ладино, башка яһүд телләре
|
Исраил, АКШ, Франция, Канада, Бөекбритания, Россия, Аргентина, Алмания, Австралия, Бразилия, Украина, КАҖ, Маҗарстан, Мексика, Бельгия, Нидерландлар, Италия, Чили, Төркия, Швейцария, Уругвай, Беларус, Швеция, Венесуэла, Испания, Иран, Латвия, Румыния, Австрия, Панама, Яңа Зеландия, Азәрбайҗан, Дания, Гөрҗистан
|
яһүд дине
|
| шул исәптән:
|
| Ашкеназлар
|
8 — 11 млн.
|
идиш, җирле телләр дә кулланыла
|
АКШ, Исраил, Аурупа берлеге
|
яһүд дине
|
| Бохара яһүдләре
|
320 000
|
яһүди-таҗик диалекты
|
АКШ, Исраил, Аурупа берлеге, Үзбәкстан, Таҗикстан, Россия, Украина
|
яһүд дине
|
| Грузин яһүдләре
|
200 000
|
киврули, Исраилдә— иврит,
Гөрҗистандә — грузин
|
Исраил, Гөрҗистан
|
яһүд дине
|
| Йәмән яһүдләре
|
65 000
|
гарәп теленең яһүди-гарәп диалекты
|
Йәмән, Исраил
|
яһүд дине
|
| Сачирмешләр
|
720
|
иврит
|
Исраил
|
яһүд дине
|
| Сефардлар
|
1,5 — 2 млн.
|
яһүд телләренең роман төркеме
|
Исраил, Франция, АКШ, Аргентина, Венесуэла, Канада, Уругвай, Италия
|
яһүд дине
|
| Тау яһүдләре
|
110 000
|
тау яһүдләре теле,
Исраилдә — иврит,
Россиядә — рус,
Азәрбайҗанда — әзери,
АКШта — инглиз
|
Исраил, Азәрбайҗан, Россия, АКШ, Алмания, Австрия
|
яһүд дине
|
| Хәбәши яһүдиләр
|
136 000
|
амхар, иврит, тигринья
|
Исраил, Хәбәшстан, АКШ
|
яһүд дине
|
Шулай ук карагыз
|
|
