Najstarszą wzmiankę o Reczu zawiera dokument z 1269 r., w którym pada nazwa Recz. W 1362 wymieniono nazwę Recz, w 1368 napisano Recze, w 1385 Reczze, w 1420 Recze, w 1433 Recz[7]. Nazwa Recz pochodzi prawdopodobnie od słowiańskiego słowa oznaczającego miejsce nad rzeką. Przez stulecia miasto nosiło nazwę Reetz. Po II wojnie światowej używano nazw tymczasowych Raciąż, Rzeczyca, Rzeczyca nad Iną, Recz Pomorski[8]. Obowiązującą do dziś nazwę Recz wprowadzono formalnie rozporządzeniem Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 roku[9].
Historia
Miasto zachowało układ średniowiecznego miasta o owalnym zarysie i jest do dzisiaj w większości opasany murem obronnym z kamieni polnych, zbudowanym w XIV-XV wieku, w murach były cztery bramy i dwie furty wodne. Na przełomie XIV w. do XVIII w. Recz był własnością rodziny von Wedel. Miasto usytuowane jest na historycznym pograniczu Pomorza i Wielkopolski. Przez Recz przebiega historyczna droga handlowa „droga marchijska”, zwana dalej szlakiem cysterskim. W czasie II wojny światowej miasto zostało zniszczone w 70%. Po wojnie zostało odbudowane. Pierwszym burmistrzem Recza w latach 1945–1946 był Mieczysław Czajkowski, a obecnie burmistrzem miasta jest Wiesław Łoński.
Kalendarium
we wczesnym średniowieczu (X-XII wiek) był tu słowiański gród stanowiący plemienną strażnicę pograniczną i osada targowa na podgrodziu
w 1402 zawarto w Krakowie porozumienie w sprawie sprzedaży miasta Polsce, jednakże sprzedano je Krzyżakom
w 1454 po wybuchu wojny trzynastoletniej Krzyżacy sprzedali miasto w celu pozyskania środków na prowadzenie wojny, miasto wróciło pod wpływy Brandenburgii
w 1657 podczas wojny polsko-szwedzkiej Recz zdobyli Polacy pod wodzą hetmana Stefana Czarnieckiego
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[11][12]:
teren starego miasta z XIII wieku
Kościół pw. Chrystusa Króla, ceglany, gotycki z 1352–1355, przebudowany w XV w. i w 1859 r. trójnawowy, halowy z wieżą od zachodu pochodzącą z początków XV wieku, kiedy to Recz znajdował się pod zwierzchnictwem zakonu krzyżackiego, i wyodrębnionym z przęsłowym, trójbocznie zamkniętym prezbiterium od wschodu. Partie nawowe – czteroprzęsłowe. W nawie głównej i prezbiterium sklepieniu gwiaździste, w bocznych – krzyżowe. Kościół parafialny, rzymskokatolicki należący do dekanatu Choszczno, archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej, dawniej pod wezwaniem św. Katarzyny. W kościele ołtarz barokowy, rzeźbiony w drzewie i polichromowany, kilkukondygnacyjny, architektoniczny z lat 1607–1611 z bogatą dekoracją snycerską. We wnętrzu ołtarzu znajdują się dwa herby Recza jeden, który jest obecnie, drugi dawny, na którym znajduje się pół koła i pół orła. Na prawym filarze prezbiterium znajduje się drewniany krucyfiks późnogotycki z XV w., polichromowany, zachowany w bardzo dobrym stanie. Ambona renesansowa z początku XVII w., rzeźbiona w drzewie, polichromowana. W płytach korpusu parapetu namalowane postacie ewangelistów oraz sceny symboliczne.Romańska chrzcielnica z granitu przywieziona z klasztoru cysterek, a wcześniej służyła u joannitów. Prawdopodobnie z XII w.Znajdują tu się również epitafia z herbami znaczących okolicznych rodów z lat: 1603, 1613, 1635, 1663 i 1746. Jedną z cenniejszych tablic nagrobnych jest epitafium Elżbiety Answalde, potomkini założycieli Choszczna. Można podejrzewać, że była złocona, ponieważ widać pozostałości złota w zagłębieniach. W tylnej ścianie nawy bocznej wmurowana jest tablica fundatorska jednego z mieszkańców. W wieży znajdują się dzwony: jeden duży, renesansowy z 1593 r. i dwa mniejsze, gotycki z 1520 r. i renesansowy z 1567 r. Obecnym proboszczem jest Cezary Mroczek.
pozostałości murów obronnych z połowy XIV wieku, połowy XV wieku, XIX wieku; zarys zachował się na całym obwodzie dawnego miasta, zbudowane są one z kamienia polnego, w skład których wchodzą baszty:
baszta Choszczeńska zwana inaczej Młyńska z XIV wieku, przy rozwidleniu dróg do Choszczna i Szczecina
baszta Drawieńska zwana inaczej brama kamienna, z XVI wieku o wysokości 15 m. chroniła wjazdu do miasta, obecnie ma charakter widokowy
dom z połowy XIX wieku, murowano-szachulcowy, Rynek 1, odrestaurowany w końcu lat 80. XX wieku
Zakon panien Cysterek został sprowadzony do Recza w 1296 r. przez margrabiów brandenburskich. Opactwo ulokowane zostało na wzgórzu (dzisiaj zwanym klasztornym) w widłach rzeki Iny i Reczanki (Młynówki). Panny cysterki zajmowały się prowadzeniem gospodarstwa rolnego i młynów, wprowadzając na ziemię recką nowe techniki upraw rolnych. Prowadzona zgodnie z dewizą cystersów ora et labora (módl się i pracuj) działalność zakonna trwała aż do 1552 r., kiedy to sekularyzowano dobra opactwa, przeznaczając je na domenę państwową. Ostatecznie zniszczone z czasem budowle pocysterskie rozebrano w 1827 roku.
Rozwój miasta uwarunkowany jest z produkcją rolną, przemysłem metalowym, przemysłem stolarki okiennej PCW, oraz drobną wytwórczością i usługami. W mieście działa ciepłownia na biomasę, produkująca energię odnawialną. Rozwija się tutaj turystyka, powstają gospodarstwa agroturystyczne[13].
Transport
Transport drogowy
W mieście krzyżują się droga krajowa i wojewódzka:
Miasto jest siedzibą gminy miejsko-wiejskiej. Mieszkańcy wybierają do Rady Miejskiej w Reczu 8 radnych (8 z 15), w dwóch okręgach wyborczych[14]. Pozostałych 7 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Recz. Organem wykonawczym jest burmistrz. Siedzibą władz jest ratusz przy ul. Ratuszowej.
↑ abRecz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12], liczba ludności na podstawie danych GUS.
↑Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262).
↑Cysterki w dziejach i kulturze ziem polskich, dawnej Rzeczypospolitej i Europy Środkowej. Andrzej Marek Wyrwa (red.), Antoni Kiełbasa (red.). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2004, s. 19. ISBN 83-7177-267-X. (pol.).
↑E. Rymar, Nazwy miejscowe ziemi choszczeńskiej (w granicach powiatu choszczeńskiego z 1945 roku), cz. 2, Ł–Ż, PZ 2002, t. 17 (46), nr 2, s. 186.
↑Słownik współczesnych nazw geograficznych Pomorza Zachodniego z nazwami przejściowymi z lat 1945–1948. Tadeusz Białecki (red.). Szczecin: Książnica Pomorska w Szczecinie, 2002, s. 179. ISBN 83-87879-34-7.