Mickey Rourke, właśc. Philip Andre Rourke Jr.[1][2] (ur. 16 września1952 w Schenectady) – amerykański aktor i scenarzysta, także bokser.
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Schenectady w stanie Nowy Jork w konserwatywnej rodzinie rzymskokatolickiej o korzeniach irlandzko-francuskich i niemieckich[3][4] jako jedno z trojga dzieci Ann Rourke i dozorcy Philipa Andre Rourke’a Sr., który amatorsko trenował kulturystykę[5]. Miał starszą siostrę Patty i brata Joeya (ur. 26 czerwca 1954, zm. 6 października 2004 na raka płuca)[6]. Kiedy miał siedem lat, jego ojciec opuścił rodzinę[7]. Niedługo później wraz z matką i dwójką rodzeństwa wyprowadził się do Liberty City, dzielnicy w północno-zachodnim Miami na Florydzie. W dzieciństwie zadawał się z ulicznymi chuliganami[8]. W 1963 jego matka wyszła ponownie za mąż za Gene’a Addisa, policjanta i ojca pięciu synów z poprzedniego małżeństwa, z którym później się rozwiodła.
Boks amatorski
Uczył się samoobrony w Boys Club of Miami, należał do klubu bokserskiego Gritty. W wieku 12 lat wygrał swój pierwszy pojedynek bokserski w wadze do 118 funtów. W latach 1968–1971 jako bokser amator stoczył cztery zwycięskie walki, w 1971 zdobył Złote Rękawice na Florydzie, jednak doznał dwóch kontuzji i zrezygnował z dalszej kariery na ringu[9].
Początki kariery aktorskiej
W 1971, jako uczeń w Miami Beach Senior High School w Miami Beach na Florydzie, grał niewielką rolę aktorską w szkolnym przedstawieniu The Serpent[10]. Do tej samej szkoły uczęszczał aktor Andy García, występujący z Rourke w drużynie baseballowej pod kierunkiem trenera J. Stanleya „Skipa” Bertmana. Wkrótce po tym, jak tymczasowo zrezygnował z boksu, przyjaciel z Uniwersytetu Miami opowiedział mu o sztuce Jeana GenetaŚcisły nadzór, którą reżyserował i o tym, jak mężczyzna grający rolę Zielonookiego zrezygnował, Rourke w wieku 19 lat dostał tę rolę i natychmiast zafascynował się aktorstwem[11]. Pożyczył 400 dol. od swojej siostry, zamieszkał w Greenwich Village, nowojorskiej dzielnicy artystów i podjął kurs aktorski Lee Strasberg Institute[12]. W tym czasie pracował m.in. jako kelner i ochroniarz w klubie nocnym[8], a później dorabiał także przy parkowaniu samochodów i kopaniu rowów. W tym okresie po raz pierwszy zetknął się z narkotykami, paląc marihuanę. Dzień przed egzaminem do Actors Studio trenerka aktorstwa Sandra Seacat zmotywowała Rourke’a do odnalezienia ojca, z którym był w separacji przez ponad 20 lat[13]; mężczyzna w następnym roku zapił się na śmierć. Podczas swojego występu w talk-show Za drzwiami Actors Studio gospodarz James Lipton ujawnił, że Rourke został wybrany do Actors Studio w swoim pierwszym przesłuchaniu, które według Elii Kazana było „najlepszym przesłuchaniem od 30 lat”.
Niedługo później znalazł się na planie dramatu Francisa Forda CoppoliRumble Fish (1983), w którym zagrał rolę outsidera, którego idealizują podrostki z prowincjonalnego miasteczka. Swój występ w portrecie włosko-amerykańskiej mafii Papież Greenwich Village (The Pope of Greenwich Village, 1984) zadedykował zmarłemu aktorowi, Jamesowi Haydenowi (1953-1983)[17]. Następnie wystąpił w ambitnym dramacie Nicolasa RoegaEureka (1984). Stworzył fascynujący portret ostatniego sprawiedliwego w świecie moralnego upadku, przedwcześnie posiwiałego, brutalnego i egoistycznego policjanta wywodzącego się z polskiej emigracji, samotnie walczącego w Chińskiej Dzielnicy z wszechpotężną mafią, w dramacie kryminalnym Michaela CiminoRok smoka (Year of the Dragon, 1985). Rozgłos przyniosła mu rola eleganckiego i nowoczesnego przedsiębiorcy szukającego na próżno sensu życia w perwersji wyzbytej miłości, w kontrowersyjnym melodramacieAdriana Lyne9 1/2 tygodnia (Nine 1/2 Weeks, 1986) z Kim Basinger o niszczącym związku erotycznym dwojga ludzi. W mrocznym thrillerze Alana ParkeraHarry Angel (1987) zagrał prywatnego detektywa podejmującego się odnalezienia muzyka jazzowego, uprowadzonego z kliniki psychiatrycznej. Za kreację alkoholika-pisarza zakochanego w pijaczce (Faye Dunaway) w dramacie Ćma barowa (Barfly, 1987) był nominowany do nagrody Independent Spirit Awards.
W 1988 zadebiutował jako scenarzysta melodramatu sportowego Swój chłopak (Homeboy, 1988), w którym także zagrał główną rolę starzejącego się boksera Johnny’ego Walkera uzależnionego od alkoholu. W następnym rolu wywołał kontrowersje w Irlandii, gdy ujawniono, że część swoich wpływów za odtwarzaną rolę Franciszka z Asyżu w filmie Franciszek (Francesco, 1989) przekazał na finansową pomoc dla IRA; dwóch członków Parlamentu Brytyjskiego domagało się zakazu wprowadzania jego filmów w Anglii. Za postać bezwzględnego kryminalisty w dramacie kryminalnym Michaela CiminoGodziny rozpaczy (Desperate Hours, 1990) i rolę enigmatycznego milionera w melodramacie Dzika Orchidea (Wild Orchid, 1990) otrzymał nominację do Złotej Maliny dla najgorszego aktora[16].
Zawodowa kariera bokserska
W 1991 wrócił do boksu. Debiutancką walkę stoczył w War Memorial Auditorium w Fort Lauderdale na Florydzie, gdzie przeciwnikiem był Steve Powell. Walka zakończyła się jednogłośnym zwycięstwem Rourke (punktacja 38–37, 38–37, 39–37), po walce Mickey stwierdził: „Nie widzę dla siebie przyszłości w zawodowym boksie, ale robię to, bo dobrze się bawię”. W latach 1991–1994 stoczył osiem walk na zawodowym ringu, z sześcioma zwycięstwami (cztery przez nokaut) i dwoma remisami. Walczył na arenie międzynarodowej w krajach, w tym w Hiszpanii, Japonii i Niemczech[19]. Podczas swojej kariery bokserskiej doznał wielu kontuzji, w tym złamanego nosa, palców u nóg i żeber, rozszczepionego języka i ściśniętej kości policzkowej. Cierpiał również na utratę pamięci krótkotrwałej. Ostatnią walkę stoczył 8 września 1994, przeciwnikiem był Sean Gibbons, walka zakończyła się remisem. Ogólny bilans walk na zawodowym ringu: 8 stoczonych walk, 2 remisy, 6 zwycięstw (5 KOs)[20].
Kandydował do roli agenta FBI Jacka Crawforda w Milczeniu owiec (1991) i boksera Butcha Coolidge’a w Pulp Fiction (1994). Nakręcił rolę w Cienkiej czerwonej linii (1998), która ostatecznie została wycięta; podziękowano mu w napisach końcowych.
W połowie lat 90. w jego karierze nastąpił kryzys – po kłótniach z reżyserami, aktorami i menedżerami nie otrzymywał większych ról i z wielkiej willi przeniósł się do małego mieszkanka. W przetrwaniu pomogli mu najbliżsi przyjaciele, łożąc na jego utrzymanie. Po kryzysie, jaki przeszedł, chciał odratować swoją karierę filmową. Pomógł mu w tym Robert Rodriguez, angażując do roli Billy’ego w dreszczowcu Pewnego razu w Meksyku: Desperado 2 (Once Upon a Time in Mexico, 2003), a następnie obsadzając w głównej roli Marva w dramacie kryminalnym Franka Millera/Rodrigueza/Quentina TarantinoMiasto grzechu (Sin City, 2005), za którą otrzymał nagrodę Saturna, nagrodę krytyków w Chicago, nagrodę irlandzkiej publiczności i Online Film Critics Society Award.
Na Festiwalu Filmowym w Wenecji w 2008 film Zapaśnik (The Wrestler, 2008) otrzymał nagrodę dla najlepszego filmu, a grający w nim główną rolę Rourke został powszechnie uznany za najlepszego aktora, mimo iż ze względu na regulamin nie otrzymał oficjalnej nagrody. Na festiwalu doszło do skandalu – przewodniczący jury, Wim Wenders, tuż po wręczeniu nagród skrytykował zasady festiwalu, według których nie można temu samemu filmowi przyznać nagród za najlepszy film i dla najlepszego aktora. W styczniu 2009 Rourke został nominowany do Oscara jako najlepszy aktor pierwszoplanowy za rolę w Zapaśniku. W tym samym miesiącu odebrał Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym. Quentin Tarantino chciał obsadzić go w Bękartach wojny (2009), ostatecznie zrezygnował z tego pomysłu.
Życie prywatne
Spotykał się z Terry Farrell[21]. Był dwukrotnie żonaty. 31 stycznia 1981 ożenił się z aktorką Debrą Feuer[22]. W 1989 doszło do rozwodu. 26 stycznia 1992 poślubił modelkę i aktorkę Carré Otis, rozwiedli się w 1995[23]. W 2009 związał się z o 33 lata młodszą rosyjską modelką Anastassiją Makarenko[24].
