Urodził się w 1930 w Ludwigshafen jako trzecie dziecko pochodzącego z Greußenheim urzędnika skarbowego Hansa Kohla (1887–1975) i jego żony Cäcilie Schnur (1890–1979). Była to mieszczańsko-konserwatywna rodzina, wzrastająca w wierze rzymskokatolickiej. Starszy brat Helmuta poległ podczas II wojny światowej. Sam Kohl został pod koniec wojny powołany do Wehrmachtu jako pomocnik, ale nie musiał już walczyć.
Dorastał w dzielnicy Friesenheim(inne języki) w Ludwigshafen am Rhein, przy Hohenzollernstraße. Uczęszczał do szkoły podstawowej Ruprechtschule, a następnie do Max-Planck-Gymnasium, obydwie mieściły się we Friesenheim. W 1950 rozpoczął studia prawnicze we Frankfurcie nad Menem. W 1951 przeniósł się na uniwersytet w Heidelbergu z przedmiotami głównymi: historią i naukami politycznymi.
Po zakończeniu studiów w 1956 objął stanowisko pracownika naukowego w Instytucie Alfreda Webera przy Uniwersytecie w Heidelbergu. W 1958 doktoryzował się na podstawie pracy pt. Polityczny rozwój Palatynatu i odradzanie się partii politycznych po 1945 r.[3] Później został asystentem dyrekcji w odlewni w Ludwigshafen, a w 1959 referentem w Verband der Chemischen Industrie(inne języki) w Ludwigshafen.
Kariera polityczna
Jako uczeń wstąpił w 1946 do CDU, a następnie został współzałożycielem Młodej Unii w swoim mieście rodzinnym Ludwigshafen (1947). Działalność polityczną kontynuował również podczas studiów. W 1953 został członkiem kierowniczego (sprawującego obowiązki) zarządu CDU w Nadrenii-Palatynacie, a w 1954 zastępcą przewodniczącego Młodej Unii w Nadrenii-Palatynacie. Od 1955 członek zarządu krajowego CDU w Nadrenii-Palatynacie. Od 1956 deputowany do landtagu[4]. Od 1959 przewodniczący powiatowych struktur CDU w Ludwigshafen, 1960–1969 był szefem klubu radnych w radzie miejskiej Ludwigshafen, od 1963 szefem frakcji w Landtagu Nadrenii-Palatynatu, od marca 1966 do września 1974 przewodniczącym CDU w Nadrenii-Palatynacie, od 1966 również członek zarządu federalnego CDU, a od 1969 zastępca przewodniczącego.
Premier landu
Gdy w 1966 został wybrany na przewodniczącego krajowego CDU w Nadrenii-Palatynacie, wyznaczono go również na następcę Petera Altmeiera na stanowisku premiera. Wprawdzie po następnych wyborach do Landtagu premierem został ponownie Altmeier, jednak 19 maja 1969 zastąpił go Kohl. Ważnymi decyzjami podjętymi w czasie urzędowania Kohla była reforma terytorialna oraz powołanie Uniwersytetu Trier-Keiserslautern (obecnie: Universität Trier, Technische Universität Kaiserslautern). W 1971 bez powodzenia kandydował na stanowisko federalnego przewodniczącego CDU, przegrał z Rainerem Barzelem. W 1973, rok po nieudanym wotum nieufności, zgłoszonym przez Rainera Barzela, dla urzędującego kanclerza Willy’ego Brandta, udało się Kohlowi zastąpić Barzela na stanowisku przewodniczącego CDU i utrzymać tę funkcję przez 25 lat, aż do 7 listopada 1998.
Lider opozycji
Podczas wyborów do Bundestagu w 1976 r. Kohl po raz pierwszy wystąpił jako kandydat swojej partii na kanclerza. CDU/CSU nieznacznie straciła bezwzględną większość, uzyskując 48,6% głosów. Był to do tej pory drugi najwyższy wynik CDU/CSU w jej historii. Po wyborach Kohl zrezygnował ze stanowiska premiera (Nadrenii-Palatynatu) i został szefem frakcji CDU/CSU w niemieckim Bundestagu w Bonn. 2 grudnia 1976 jego następcą na stanowisku premiera został Bernhard Vogel. Po przegranych wyborach CSU podjęła tzw. Uchwałę kreutherską dot. podziału (Kreuther Trennungsbeschluss) w celu rozwiązania wspólnej frakcji z CDU. Kohlowi jednak udało się, przy sprzeciwie przewodniczącego CSU Franza Josefa Straußa, przeforsować dalsze jej istnienie. W zamian za to, podczas wyborów do Bundestagu w 1980 r., musiał zrezygnować na rzecz Straußa z kandydowania na urząd kanclerski. Gdy Strauß po przegranych wyborach jednak pozostał premierem Bawarii, Kohl w dalszym ciągu był przywódcą opozycji.
Kanclerz federalny
Po zerwaniu 17 września 1982 socjalliberalnej koalicji kanclerza Helmuta Schmidta istniały znaczące różnice zdań w kwestii prowadzenia polityki gospodarczej RFN (powodem był m.in. dokument strategiczny FDP, opracowany przez Ottona Grafa Lambsdorffa, a zawierający neoliberalne stanowisko w sprawie reformy rynku pracy) – 20 września 1982 FDP i CDU/CSU rozpoczęły rozmowy koalicyjne.
Ronald Reagan i Helmut Kohl, 1982
Kohl został nominowany na urząd kanclerski i 1 października 1982 dzięki pierwszemu udanemu w historii Bundestagu konstruktywnemu wotum nieufności dla kanclerza Helmuta Schmidta został wybrany szóstym kanclerzem federalnym. Ministrem spraw zagranicznych pozostał, jak w dotychczasowej koalicji socjalliberalnej, Hans-Dietrich Genscher. Zmiana koalicjanta była w samej FDP kwestią sporną, gdyż FDP szła do wyborów w 1980 pod hasłami wejścia w koalicję z SPD, podnoszono brak materialnej legitymacji. Formalnie jednak krok ten był zgodny z konstytucją. Ponadto fotel kanclerza dla Kohla nie wynikał wprost z wyborów. Aby rozwiać wszelkie wątpliwości, Kohl zastosował skrajnie kontrowersyjną procedurę: pod pozorem rozkładu koalicji z powodu owego budżetu, który został uchwalony kilka tygodni wcześniej, zgłosił wniosek o wotum zaufania. Podczas rozstrzygnięcia 17 grudnia 1982 posłowie koalicji rządzącej wstrzymali się zgodnie z ustaleniami od głosu i w efekcie końcowym parlament odmówił rządowi poparcia. Prezydent federalny Karl Carstens – po dłuższym wahaniu – rozwiązał w styczniu 1983 na wniosek Kohla Bundestag, a na 6 marca 1983 zostały rozpisane przyspieszone wybory. Przeciwko temu postępowaniu niektórzy posłowie złożyli skargę do Federalnego Trybunału Konstytucyjnego. Ten jednak zdecydował, że Bundestag został rozwiązany zgodnie z konstytucją.
W wyborach do Bundestagu, 6 marca 1983, koalicja CDU/CSU i FDP została ponownie wybrana z procentowym zyskiem dla CDU/CSU (48,8%, +4,3%) i znaczącą stratą dla FDP (7,0%, –3,6%). Helmut Kohl, który między 1976 a 1998 r. kandydował na urząd kanclerski sześć razy, uzyskał swój najlepszy wynik wyborczy (i drugi w historii Republiki Federalnej). Kandydatem socjaldemokratów był były federalny minister sprawiedliwości i nadburmistrz MonachiumHans-Jochen Vogel.
Kohl w pierwszych latach swojego urzędowania przeforsował, przy sprzeciwie ruchu pacyfistycznego, przyjętą jeszcze pod rządami Schmidta rezolucję NATO o dozbrojeniu.
22 września 1984 Kohl spotkał się z prezydentem FrancjiFrançois Mitterrandem w miejscu bitwy pod Verdun, aby wspólnie złożyć hołd pamięci poległych podczas obu wojen światowych. Zdjęcie ich długiego uścisku dłoni stało się symbolem niemiecko-francuskiego pojednania. Kohlowi i Mitterrandowi przypisywano w późniejszych latach bardzo bliskie kontakty. Przygotowali takie wspólne projekty jak Eurokorpus i stację telewizyjną Arte. Również postępy w europejskim zjednoczeniu jak w przypadku Traktatu z Maastricht, a później przy wprowadzanie waluty euro, zostały przypisane istotnie bliskiej niemiecko-francuskiej współpracy.
W toku „afery Flicka(inne języki)”, dotyczącej nielegalnych darowizn koncernu Flicka na rzecz niemieckich polityków, obciążono Kohla na podstawie wpisów w księdze kasowej pt. „wg Kohl”. W komisji śledczej Bundestagu oraz mogunckiego Landtagu Kohl poświadczył nieprawdę w odniesieniu do swojej wiedzy nt. celu Staatsbürgerliche Vereinigung(inne języki) jako instytucji zbierającej darowizny i po doniesieniu Otto Schily’ego ledwie uniknął postępowania karnego w sprawie poświadczenia nieprawdy. Partyjny kolega Kohla, Heiner Geißler, bronił go później słynnym stwierdzeniem, że miał on pewnie blackout.
Jako pierwszy federalny kanclerz pokolenia powojennego przemawiający przed Knesetem 24 stycznia 1984 użył wobec Izraelczyków stwierdzenia pochodzącego od Güntera Gausa o „łasce późnego urodzenia” (Gnade der späten Geburt).
Helmut Kohl i Tadeusz Mazowiecki w Krzyżowej, 1989
5 maja 1985 Kohl wraz z prezydentem USA Ronaldem Reaganem złożył wieniec na cmentarzu wojskowym w Bitburgu, gdzie spoczywa 2000 niemieckich żołnierzy poległych w trakcie II wojny światowej, co wywołało kontrowersje wśród części niemieckiej i amerykańskiej opinii publicznej[5].
17 stycznia 1991 został wybrany po raz trzeci po tym, jak w wyborach do Bundestagu w 1990 r. wygrał z premierem Saary i ówczesnym kandydatem SPD na urząd kanclerza Oskarem Lafontainem. Tym samym został pierwszym kanclerzem zjednoczonych Niemiec.
Po nieznacznie wygranych wyborach do Bundestagu w 1994 r. Kohla ponownie wybrano kanclerzem; tym razem wygrał on z premierem Nadrenii-PalatynatuRudolfem Scharpingiem z SPD. Następne lata ukształtowane zostały raczej sukcesami w polityce zagranicznej (Frankfurt nad Menem jako siedziba nowo powstałego EBC, wprowadzenie euro). W 1995 r. Kohl, jako pierwszy zachodni polityk po protestach na placu Tian’anmen, złożył wizytę w chińskiej bazie wojskowej (odwiedził wtedy 196 Dywizję Piechoty w Tianjinie), co spotkało się z protestami organizacji broniących praw człowieka[7]. W polityce wewnętrznej odznaczała się stagnacja, spowodowana zdominowaniem przez SPD Bundesratu, a co za tym idzie ograniczonym polem działania rządu federalnego, co skończyło się przegranymi w 1998 wyborami.
Wygrała je SPD, która wystawiła jako kandydata na kanclerza ówczesnego premiera Dolnej SaksoniiGerharda Schrödera. Skutkiem tego koalicja chrześcijańsko-liberalna została zastąpiona koalicją socjalno-zieloną (niem. Rot-Grün, dosł. czerwono-zieloną), a Kohl został 26 października zdymisjonowany przez prezydenta RFNRomana Herzoga.
Jego postawa budziła kontrowersje z powodu złamania Ustawy o partiach w związku z aferą łapówkarską w CDU.
4 marca 2004, prawie sześć lat po zakończeniu urzędowania, przedstawił pierwszą część swoich wspomnień pt. Wspomnienia, 1930–1982. Zawierają one wspomnienia życiowe i obejmują lata od 1930 do początku pierwszej kadencji w 1982 r. Część druga ukazała się 3 listopada 2005 i obejmuje pierwszą część jego rządów (1982–1990).
Grób byłego kanclerza Niemiec Helmuta Kohla
Stan zdrowia najdłużej urzędującego kanclerza w powojennej historii Niemiec pogorszył się po upadku w 2008 r. Poruszał się od tego czasu na wózku inwalidzkim. Zmarł 16 czerwca 2017 w swoim domu w Ludwigshafen[8]. 1 lipca 2017 w Parlamencie Europejskim przy wystawionej trumnie byłego kanclerza w obecności władz Europy i krajów Europy odbyły się uroczystości pogrzebowe[9]. Po tych uroczystościach trumnę z ciałem Helmuta Kohla przetransportowano śmigłowcem do Ludwigshafen i stąd statkiem odpłynęła do Spiry. W tym mieście po mszy w katedrze jego ciało spoczęło na miejscowym cmentarzu[10].
W 1960 roku poślubił sekretarkę, specjalistkę w dziedzinie języków obcych, Hannelore Renner (1933–2001), którą znał od 1948. Mieli dwóch synów. Mieszkał w Berlinie oraz Ludwigshafen (w dzielnicy Oggersheim(inne języki)).
