W 1953 ukończył z wyróżnieniem szkołę średnią Hans-Carossa-Gymnasium w Landshut[2]. Podjął następnie studia prawnicze na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, które ukończył w 1957, zdając państwowy egzamin prawniczy pierwszego stopnia[2]. Doktoryzował się w dziedzinie prawa w 1958, po czym do 1964 był asystentem na wydziale prawa macierzystej uczelni. W międzyczasie w 1961 zdał państwowy egzamin prawniczy drugiego stopnia[3], a w 1964 obronił rozprawę habilitacyjną[2]. W latach 1964–1965 zajmował stanowisko docenta na monachijskim uniwersytecie. W 1965 przeniósł się na Wolny Uniwersytet Berliński jako profesor prawa państwowego i nauk politycznych. Pełnił na tej uczelni funkcję dziekana (1967–1967) i prodziekana (1968–1969) wydziału prawa[4]. W 1969 objął tożsame stanowisko profesorskie w Hochschule für Verwaltungswissenschaften Speyer, które zajmował do 1973. Jednocześnie od 1971 pełnił funkcję rektora tej szkoły wyższej[3].
Był współautorem i współwydawcą uważanego za podstawowy komentarza do konstytucji niemieckiej pt. Kommentar zum Grundgesetz „Maunz-Dürig-Herzog”. Od 1981 do 1994 był współwydawcą tygodnika „Christ und Welt – Rheinischer Merkur”[4].
Działalność publiczna do 1994
Od 1971 do 1980 kierował izbą odpowiedzialności publicznej Kościoła Ewangelickiego w Niemczech. W latach 1973–1991 był członkiem zwyczajnym Synodu EKD[3].
W 1970 wstąpił do Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej[4]. Od 1978 do 1983 był federalnym przewodniczącym ewangelickiego zespołu roboczego CDU i CSU. W latach 1979–1983 należał do zarządu federalnego CDU[4].
W 1973 został powołany do rządu krajowego kierowanego przez premiera Helmuta Kohla na stanowisko sekretarza stanu i pełnomocnika landu Nadrenia-Palatynat przy federacji. Funkcje te pełnił również gdy premierem był Bernhard Vogel. W 1978 przeszedł do rządu Badenii-Wirtembergii. Premier Lothar Späth powierzył mu stanowisko ministra kultury i sportu. W 1980 uzyskał mandat posła do landtagu tego kraju związkowego. Przeszedł wówczas do resortu spraw wewnętrznych Badenii-Wirtembergii, którym kierował do 1983[3][4].
W 1983 został powołany na sędziego Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, złożył wówczas mandat poselski. W latach 1983–1987 był przewodniczącym pierwszego senatu i wiceprezesem trybunału. W 1987 objął urząd prezesa Federalnego Trybunału Konstytucyjnego, którym kierował do 1994. W międzyczasie był profesorem honorowym w Hochschule für Verwaltungswissenschaften Speyer (1984–1994) oraz na Uniwersytecie w Tybindze (1986–1994)[4].
Prezydent federalny
W trzecim głosowaniu w wyborach z 23 maja 1994 został przez Zgromadzenie Federalne wybrany na siódmego prezydenta Republiki Federalnej Niemiec. Uzyskał poparcie obu partii chadeckich oraz Wolnej Partii Demokratycznej. W 1999 nie ubiegał się o wybór na drugą kadencję[5]. Urząd prezydenta sprawował od 1 lipca 1994 do 30 czerwca 1999.
W 1994 został zaproszony do Polski przez prezydenta Lecha Wałęsę na uroczyste obchody 50. rocznicy powstania warszawskiego. W swoim przemówieniu w Warszawie jako pierwszy niemiecki prezydent publicznie przeprosił Polaków za zbrodnie dokonane przez Niemców w czasie II wojny światowej[6]. Był też pierwszym niemieckim prezydentem, który złożył wizytę w niemieckim nazistowskim obozie zagłady Auschwitz-Birkenau. W 1996 ustanowił w Niemczech Dzień Pamięci Ofiar Narodowego Socjalizmu. 26 kwietnia 1997 wygłosił w Berlinie głośne przemówienie (Berliner Rede), w którym domagał się od obywateli zaangażowania się w odnowę państwa, przyjęcia większej odpowiedzialności i podejmowania ryzyka na rzecz zmian[5].
Działalność po prezydenturze
Przewodniczył konwentowi europejskiemu, który między grudniem 1999 a październikiem 2000 przygotował kartę praw podstawowych Unii Europejskiej. W latach 1999–2000 gościnnie wykładał na uczelni technicznej w Karlsruhe. Moderował cykl wywiadów radiowych dla Bayerischer Rundfunk z serii Herzog spricht mit… Był członkiem władz Fundacji Konrada Adenauera[5]. W 2002 został patronem instytutu „Roman Herzog Institut”[4]. W 2003 został przewodniczącym jednej z komisji programowych CDU, która na zlecenie Angeli Merkel opracowała projekt reformy zabezpieczenia społecznego[5].
Życie prywatne
Urodził się w rodzinie ewangelickiej. Jego ojciec był najpierw handlowcem, później pracował w archiwum miejskim w Landshut, pełnił funkcję jego dyrektora[5]. Roman Herzog ożenił się w 1958 z Christiane Krauß, która zmarła w 2000. Małżonkowie mieli dwóch synów: Markusa i Hansa-Georga[5]. W 2001 były prezydent ożenił się z Alexandrą Freifrau von Berlichingen[5].