Osprey (rybołów) jest pierwszym produkowanym seryjnie statkiem powietrznym z obracanym układem napędowym z wirnikami o średnicy 12 metrów umocowanymi wraz z silnikami i układami przeniesienia napędu w gondolach na końcówkach skrzydeł. Maszyna ta startuje i ląduje jak śmigłowiec, kiedy gondole z silnikami ustawione są pionowo (wirniki w pozycji poziomej). Po starcie gondole obracają się i po 12 sekundach zatrzymują w pozycji do lotu poziomego. Osprey może też startować podobnie jak samolot krótkiego startu i lądowania (STOL) po obróceniu gondoli napędowych o kąt 45 stopni. Dla zmniejszenia miejsca zajmowanego przez samolot można złożyć jego skrzydła i wirniki, co zajmuje od 90 do 120 sekund.
Osprey został opracowany wspólnie przez Bell Helicopter Textron, produkującego skrzydła, gondole silnikowe z silnikami Rolls-Royce'a, wirniki, układ napędowy, powierzchnie sterowe ogona i rampę załadunkową i Boeing Company, produkującego kadłub, kokpit, awionikę i układ sterowania. Spółka produkująca Ospreye nosi nazwę Bell-Boeing.
Historia
V-22 Osprey podczas lotu testowego
JVX
W grudniu 1981 roku, zachęcony powodzeniem projektu Bell XV-15, amerykański Departament Obrony zainicjował program budowy wielozadaniowego transportowego pionowzlotu JVX (Joint Services Advanced Vertical Lift Aircraft (Experimental)). Beneficjentami nowego projektu miały być wszystkie rodzaje amerykańskich sił zbrojnych, United States Army, United States Air Force, United States Navy oraz United States Marine Corps. W pierwszym okresie realizacji programu odbywał się on pod auspicjami US Army, która jednak nie wykazywała wielkiego entuzjazmu dla projektu, dlatego też w styczniu 1983 roku program został przejęty przez US Navy. Po rezygnacji z uczestnictwa wojsk lądowych wstępny projekt zakładał zbudowanie trzech wersji dla każdego z pozostałych uczestników. MV-22 dla United States Marine Corps, gdzie nowy pionowzlot miałby zastąpić transportowe śmigłowce Boeing CH-46 Sea Knight i Sikorsky CH-53 Sea Stallion. CV-22 dla Dowództwa Operacji Specjalnych Sił Powietrznych, gdzie miałby przejąć zadania wypełniane przez Sikorsky MH-53 Pave Low. HV-22 dla marynarki wojennej, w której przejęłyby zadania śmigłowców UH-46 A/D i Sikorsky HH-3 Sea King oraz transportowych samolotów Grumman C-2 Greyhound. US Navy dodatkowo rozważała budowę wersji oznaczonej jako SV-22. Miałaby ona realizować zadania poszukiwania i zwalczania okrętów podwodnych. Tego typu misje wypełniane były przez śmigłowce Kaman SH-2F Seasprite i Sikorsky SH-3H Sea King oraz pokładowe samoloty Lockheed S-3A Viking. Ostatecznie marynarka zrezygnowała z budowy wersji SV-22, a zadania zwalczania okrętów podwodnych przejęły śmigłowce Sikorsky SH-60 Seahawk[1].
Pracom nad samolotem od początku towarzyszyły kontrowersje. Pierwszy lot odbył się w marcu 1989 roku. Później wydarzyły się cztery wypadki z ofiarami śmiertelnymi. Pierwszy w 1991, drugi w 1992 – 7 ofiar, trzeci w kwietniu 2000 – 19 ofiar i czwarty w grudniu 2000 z 4 ofiarami. O wszystkie te katastrofy obwiniono biuro projektu, które zbyt wcześnie orzekło, że samolot jest na tyle dopracowany, że może wejść do służby. Krytycy projektu twierdzili, że Osprey nigdy nie będzie gotowy do służby ze względu na złe własności fizyczne samolotu o dwóch rotorach, co było dość dziwne, biorąc pod uwagę fakt, że śmigłowce CH-46 i CH-47 pozostawały już w służbie od ponad 30 lat.
W wyniku badań odkryto przyczynę katastrofy z kwietnia 2000 roku, której powodem była zbyt duża pionowa prędkość zniżania, wyższa niż 10 m/s podczas jednoczesnego powolnego lotu poziomego z prędkością 56 km/h. Każdy śmigłowiec podczas zniżania silnikowego ze zbyt dużą prędkością pionową w porównaniu do prędkości poziomej wchodzi w obszar tzw. pierścienia wirowego, co skutkuje szkodliwymi zjawiskami aerodynamicznymi w postaci zaburzeń stateczności i sterowności, a w efekcie doprowadzić może do katastrofy.
Od czasu ostatniej katastrofy wprowadzono ograniczenia dla Ospreyów dotyczące dopuszczalnej prędkości zniżania – 4 m/s w powolnym locie do przodu przy prędkości poziomej nie mniejszej niż 64 km/h (40 węzłów) – które to zastrzeżenia zostały przekroczone trzykrotnie przez załogę samolotu, który uległ katastrofie. Zastrzeżenia dotyczące podanych zależności są typowe dla wszystkich śmigłowców, gdy wirnik nośny wchodzi w obszar strug przyśpieszonych obrotem własnych łopat. W wyniku testów okazało się, że nawet po wprowadzeniu tych ograniczeń Osprey potrafi wystartować i wylądować szybciej i bezpieczniej niż jakikolwiek śmigłowiec, co jest szczególnie ważne w przypadku operacji o znaczeniu militarnym.
28 września 2005 roku Pentagon ostatecznie zaaprobował wprowadzenie do produkcji seryjnej samolotów Osprey. Planuje się budowę początkowo 11, a docelowo 48 (w 2012) Ospreyów rocznie. Planowane zapotrzebowanie wynosi 360 sztuk dla Piechoty Morskiej, 48 dla marynarki i 50 dla sił powietrznych. Również Armia Stanów Zjednoczonych planuje zamówić samoloty tego typu.
Samoloty Osprey weszły do regularnej służby w USMC w 2007 roku. Są wykorzystywane m.in. w Iraku.
W 2020 roku wszedł do służby wariant CMV-22B Osprey służący do zaopatrywania lotniskowców[2].
Użytkownicy
Stany Zjednoczone
United States Marine Corps
Żołnierze piechoty morskiej wysiadający z MV-22
Największym użytkownikiem V-22 w Stanach Zjednoczonych jest amerykański Korpus Piechoty Morskiej (USMC). Maszyna bardzo dobrze wpisuje się w potrzeby formacji dotyczące szybkiego transportu żołnierzy z pokładów okrętu na pole bitwy. To również USMC, pomimo różnych kontrowersji pojawiających się w trakcie prac nad Ospreyem, dotyczących zasadności kontynuowania projektu i bezpieczeństwa eksploatacji, był największym orędownikiem doprowadzenia programu budowy do końca i uruchomienia produkcji seryjnej. Maszyna przeznaczona do piechoty morskiej otrzymała oznaczenie MV-22B. W korpusie służą do realizacji misji o charakterze transportowym żołnierzy i ładunków, ewakuacji medycznej i poszukiwawczo-ratowniczych. Pierwszych dziesięć samolotów zostało przyjętych na stan w 1999 roku. Samoloty znalazły się na stanie Marine Medium Tiltrotor Training Squadron 204 (VMMT-204), jednostki szkolno-treningowej, odpowiedzialnej za wyszkolenie personelu w zakresie eksploatacji i obsługi V-22. 15 listopada 2000 roku USMC uznała maszyny za zdolne do służby operacyjnej, a do eskadr operacyjnych Marines, V-22 po raz pierwszy trafiły trzy lata później, w 2003 roku. 13 czerwca 2007 roku należące do korpusu maszyny uzyskały tzw. wstępną gotowość operacyjną. W ramach eskadry VMM-263, w październiku 2007 roku Ospreye wyruszyły na swoją pierwszą zagraniczna misję operacyjną do Iraku na pokładzie okrętu USS Bataan. Na przestrzeni lat USMC stało się użytkownikiem około 70 wersji maszyny różniących się wyposażeniem oraz siedmiu wersji różniących się zastosowanym oprogramowaniem. W celu ujednolicenia obsługi, standaryzacji wyposażenia i oprogramowania. W sierpniu 2017 roku Marines rozpoczęła program modernizacji 129 maszyn wersji Block B i 124 egzemplarzy wczesnych wersji Block C do standardu zbliżonego do najnowszych wersji C. Program określany mianem Common Configuration – Readiness and Modernization (CC-RAM) pozwolił na ograniczenie liczby konfiguracji samolotu do pięciu. Program obejmuje modernizację instalacji elektrycznej, modernizację wyposażenia kabiny pilotów, modernizację instalacji paliwowej. Instalację systemu TCAS, nowego radaru pogodowego i komputera misji. Pierwsza skierowana do realizacji prac w ramach programu CC-RAM maszyna MV-22V przybyła do zakładów Boeinga w Filadelfii w styczniu 2018 roku. Pracę ukończono niecały rok później i w grudniu 2019 roku, zmodernizowany MV-22V został przekazany Marines[1].
Innym programem mającym na celu zwiększenie zdolności operacyjnych należących do Korpusu MV-22B jest przystosowanie ich do pełnienia roli latających cystern, zdolnych do zaopatrywania w paliwo innych maszyn podczas lotu. Celowi temu służy zaprojektowany przez Boeinga system VARS (V-22 Aerial Refuelling System). Oparty na elastycznym przewodzie przekazującym paliwo system, ma odciążyć używane do tego typu zadań w Korpusie samoloty KC-130J. Tak wyposażone Ospreye mogą zaopatrywać w paliwo należące do Marines samoloty i śmigłowce, w tym najnowsze Lockheed Martin F-35 Lightning II. W prace badawcze nad nowym wyposażeniem włączyła się United States Navy, których CMV-22B mogłyby zaopatrywać w paliwo należące do marynarki McDonnell Douglas F/A-18 Hornet. Próby użycia systemu VARS rozpoczęto w sierpniu 2013 roku. 26 maja 2016 roku podpisano umowę pomiędzy Naval Air Systems Command a konsorcjum Bell-Boeing, celem której była kontynuacja projektu. W październiku tego samego roku brytyjski Cobham otrzymał kontrakt na opracowanie docelowej wersji podajnika paliwa z elastycznym wężem. Wstępne plany zakładały wdrożenie systemu w 2018 roku. Problemy finansowe opóźniły realizacje tego celu[1].
Na bieżąco również trwają prace modernizacyjne maszyn należących do Korpusu, mające na celu rozwijanie zdolności samolotów. Wśród owych zdolności, poważną rolę odgrywa uzbrojenie samolotu. W trakcie realizacji misji, podczas których możliwa jest konfrontacja z przeciwnikiem dysponującym lekką obroną przeciwlotniczą, Ospreyom podczas realizacji zadania towarzyszy eskorta złożona ze śmigłowców Bell AH-1Z Viper i/lub Bell UH-1Y Venom. Jednak w przypadku realizacji misji wymagających długiego zasięgu, śmigłowce nie są w stanie towarzyszyć MV-22B. Aby temu zaradzić Marines tworzą wysunięte punkty tankowania i uzbrajania, w których śmigłowce mogą uzupełnić paliwo. Uzbrojenie Ospreya, umożliwi rezygnacje z tego typu rozwiązań. V-22 nie dysponował stałym uzbrojeniem. Standardowo, w maszynach Korpusu na tylnej rampie ładunkowej montowane są karabiny maszynowe M240 kalibru 7,62 mm, GAU-16A kalibru 12,7 mm lub wielolufowe GAU-17 kalibru 7,62 mm. GAU-17 może również strzelać poprzez otwarty luk w podłodze ładowni samolotu. W przyszłości, na pokładach MV-22B ma pojawić się GAU-21 kalibru 12,7 mm. Obok uzbrojenia strzeleckiego, Marines planują zintegrować samolot z zestawem Osprey HAWK. W jego skład wchodzi optoelektroniczna głowica celownicza AN/AAQ-30, konsola kierowania ogniem i kierowane uzbrojenie[1].
Po rezygnacji z wersji HV-22B, oczekiwania amerykańskiej marynarki spełniły, zakupione przez nią śmigłowce MH-60S Knighthawk. US Navy ponownie zainteresowała się pionowzlotem Boeinga gdy rozpoczęła poszukiwania następcy transportowych Grumman C-2 Greyhound, realizujących misje zaopatrzeniowe dla amerykańskich lotniskowców. Pierwsze plany pozyskania V-22 w takiej roli pojawiły się we wrześniu 2009 roku. Jednak wówczas wstrzymano się z planami zastąpienia samolotów C-2 jakimkolwiek innym typem. Tym niemniej, C-2 był coraz starszą konstrukcją, w coraz mniejszym stopniu spełniającą wymagania US Navy. Wraz z przygotowywaniem się do przyjęcia na pokłady amerykańskich lotniskowców samolotów Lockheed Martin F-35 Lightning II, pojawiła się potrzeba realizacji dostaw części zamiennych dla nowych maszyn. V-22, w odróżnieniu od C-2, był w stanie przewieźć w swoim luku towarowym paletę z silnikiem F135 dla F-35. Dzięki swojej ładowności i możliwości zawiśnięcia w powietrzu, V-22 może być wykorzystywany również do zaopatrywania statków i okrętów nie mających pokładu lotniczego. Z powodzeniem można wykorzystywać samolot w roli wsparcia operacji sił specjalnych, poszukiwawczo-ratowniczych, szybkiego reagowania w obszarach dotkniętych klęskami żywiołowymi, akcjach humanitarnych. 5 stycznia 2015 roku, Sekretarz Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych Ray Mabus zatwierdził oficjalnie V-22 jako samolot, który zastąpi wysłużone C-2A. 26 marca 2015 roku, Departament Obrony Stanów Zjednoczonych podał do publicznej wiadomości, iż dowództwo lotnictwa morskiego, oficjalnie zatwierdziło V-22 w roli następcy samolotów C-2[3]. 3 lutego 2016 roku, Naval Air Systems Command (NAVAIR) podała do publicznej wiadomości nowe oznaczenie przeznaczone dla morskiej wersji pionowzlotu, CMV-22B. 31 marca 2016 roku NAVAIR podpisało kontakt z producentem Bell-Boeing na opracowanie wersji CMV-22B. Podstawowe zmiany względem pozostałych wersji dotyczyły dodatkowych zbiorników paliwa umieszczonych w skrzydłach oraz powiększonych bocznych sponsonów, w których również umieszczono dodatkowe zbiorniki paliwa. Dzięki temu zabiegowi zasięg wersji przeznaczonej dla US Navy wzrósł do 2130 km z ładunkiem 2722 kg. Ładownie przystosowano do prowadzenia operacji załadunku i rozładunku z użyciem gogli noktowizyjnych. 1 grudnia 2016 roku, w ramach szkoleniowej eskadry korpusu piechoty morskiej Marine Medium Tiltrotor Training Squadron 204 (VMMT-204), utworzono pododdział szkolno-treningowy Medium Tiltrotor Training Detachment 204 (VMTT DET 204), który odpowiada za wyszkolenie personelu marynarki w pilotażu i obsłudze technicznej. W październiku 2018 roku VMTT DET 204 został przekształcony w Naval Aviation Training Support Group (NATSG). Pierwsze próby dostarczenia ładunków przez V-22 na pokład lotniskowca odbyły się w sierpniu 2018 roku. W testach wziął udział lotniskowiec USS George H.W. Bush (CVN-77), a pierwszym pilotem, który wylądował V-22 na pokładzie lotniskowca został porucznik Gavin Kurey. Departament Obrony zamówił w pierwszej transzy 39 egzemplarzy CMV-22B, w kolejnych, 28 grudnia 2018 roku następne trzy. 9 grudnia 2020 roku jeden, a 26 lutego 2021 roku następne cztery. Docelowo planowane jest pozyskanie 48 samolotów. Pierwszy CMV-22B dla US Navy oblatany został 19 grudnia 2019 roku. Należące do marynarki jednostki wyposażone w CMV-22B zgrupowane są w utworzonym 10 października 2019 roku Fleet Logistics Multi-Mission Wing (VRMWING). 14 grudnia 2018 roku utworzono eskadrę VRM-30, 9 października 2020 roku eskadrę VRM-50 obydwie grupujące CMV-22B. W 2022 roku planowane jest utworzenie trzeciej eskadry VMR-40. Na 2023 rok planowane jest osiągnięcie pełnej gotowości operacyjnej[1][4].
Air Force Special Operations Command (AFSOC)
Należący do 8th Special Operations Squadron CV-22B w trakcie lotu nad Florydą
Znajdujące się na wyposażeniu Dowództwa Operacji Specjalnych Sił Powietrznych (Air Force Special Operations Command) Ospreye przeznaczone są do szeroko pojętego wsparcia działania amerykańskich sił specjalnych. Przerzutu jednostek na teren nieprzyjaciela i ich ewakuacji po wykonaniu zadania. Wsparcia logistycznego i zaopatrzenia. Działań typu Combat Search and Rescue (CSAR), czyli poszukiwania, odnajdywania i ewakuacji personelu z terenów zajętych przez nieprzyjaciela lub objętych działaniami bojowymi. Samoloty mają zastąpić używane przez tę formację śmigłowce MH-53J Pave Low. Pierwsze dwie maszyny CV-22B EMD (Engineering and Manufacturing Development) przeznaczone dla AFSOC trafiły do 18th Flight Test Squadron we wrześniu 2000 roku, w celu przeprowadzenia pierwszej fazy prób operacyjnych, mających w praktyce zweryfikować przydatności nowego wyposażenia. W 2007 roku kolejne trzy samoloty, pojedynczy CV-22B ATA (Additional Test Asset) i dwa przedseryjne egzemplarze testowe CV-22B PRTV (Production Representative Test Vehicles) trafiły na wyposażenie 413th Flight Test Squadron w celu realizacji kolejnych etapów badań i testów. Za wyszkolenie pierwszej grupy personelu latającego i naziemnego, odpowiedzialnego za obsługę samolotów odpowiedzialna była szkolno-treningowa eskadra piechoty morskiej Marine Medium Tiltrotor Training Squadron 204 (VMMT-204). 20 maja 2005 roku reaktywowano jednostkę 71st Special Operations Squadron (71st SOS). Ma ona za zadanie prowadzenie szkolenia w eksploatacji i obsłudze CV-22B przez personel amerykańskich sił powietrznych. W sierpniu 2006 roku do jednostki trafiło dziesięć egzemplarzy CV-22B. 5 października 2007 roku znajdujące się na wyposażeniu 71st SOS Ospreye wzięły udział w swojej pierwszej misji poszukiwawczo-ratunkowej. Zadanie polegało na lokalizacji wraku cywilnego Beechcraft King Air, który rozbił się górach w stanie Kolorado. Pierwsza misja operacyjna należących do AFSOC Ospeyów odbyła się w listopadzie 2008 roku w ramach ćwiczeń "Exercise Flintlock 09" w Republice Mali. Zadanie wykonały samoloty należące do 8th Special Operations Squadron (8th SOS). Jednostka była pierwszą eskadrą operacyjną AFSOC, która rozpoczęła w styczniu 2007 troku przezbrajanie w CV-22B. 16 marca 2009 roku eskadra osiągnęła wstępną gotowość operacyjną. W czerwcu 2009 roku samoloty 8th SOS wzięły udział w misji humanitarnej w Hondurasie. W sierpniu tego samego roku eskadra została przebazowana do Iraku, gdzie realizowała swoje zadania przez kolejne trzy miesiące. W kolejnym roku doszło do pierwszej starty eskadry. 9 kwietnia 2010 roku, podczas realizacji zadania w Afganistanie, dokąd przebazowano eskadrę w marcu tego samego roku, rozbił się CV-22B o numerze 06-0031. Zginęły cztery osoby, a szesnaście zostało rannych. 13 czerwca 2012 roku utracono na Florydzie jeszcze jedną maszynę CV-22B, o numerze 06-0032, ale tym razem obeszło się bez ofiar w ludziach. Kolejnymi operacyjnymi eskadrami AFSOC, na wyposażenie których wszedł CV-22B, zostały 7th Special Operations Squadron, 20th Special Operations Squadron i 21st Special Operations Squadron[1].
Japonia
Wyładunek japońskiego V-22 po dotarciu do bazy amerykańskiej piechoty morskiej Marine Corps Air Station Iwakuni
Japonia jest pierwszym zagranicznym użytkownikiem samolotów V-22. Pierwsze plany potencjalnego pozyskania amerykańskiego samolotu powstały na początku lat 90. XX wieku. Japońskie Morskie Siły Samoobrony rozważały wprowadzenie do linii V-22 w zastępstwie poszukiwawczo-ratowniczych wodnosamolotówShin Meiwa US-1A. W owym okresie V-22 pozostawał jednak na bardzo wczesnym etapie swojego rozwoju, a jago dalsza przyszłość również była niewiadomą. Dlatego też Japończycy pozostali przy sprawdzonej konstrukcji US-1A i jej rozwinięciu w postaci ShinMaywa US-2. Do pomysłu zakupu V-22 powrócono na początku drugiej dekady XXI wieku. W Japonii stworzono wówczas koncepcje radykalnego zwiększenia mobilności własnych sił zbrojnych, dzięki której, były one zdolne do akcji w sytuacjach kryzysowych na odległych wyspach należących do Japonii. W Dynamicznych Połączonych Siłach Samoobrony, bo taką nazwę otrzymała nowa koncepcja, V-22 dzięki swojej prędkości i ładowności mógłby szybko transportować żołnierzy i ładunki do odległych lokalizacji, a dzięki właściwości pionowego startu i lądowania, operować w miejscach pozbawionych klasycznych lotnisk. 17 grudnia 2013 roku japoński rząd przyjął do realizacji plany opisane w Wytycznych Programu Obrony Narodowej. Wśród owych planów, znalazło się zalecenie zakupu 17 maszyn V-22, przeznaczonych dla Japońskich Lądowych Sił Samoobrony. Oficjalna decyzja Ministerstwa Obrony o planach zakupowych względem V-22 została ogłoszona 21 listopada 2014 roku. 5 maja 2015 roku, amerykańska Agencja Współpracy w zakresie Bezpieczeństwa (Defense Security Cooperation Agency) poinformowała Kongres Stanów Zjednoczonych, iż Departament Stanu wyraził zgodę na sprzedaż do Japonii siedemnastu V-22B Blok C. Obok samolotów pakiet sprzedażowy obejmował dodatkowe wyposażenie, części zamienne, wsparcie techniczne, szkoleniowe i eksploatacyjne[5]. 2 grudnia 2016 roku ogłoszono, iż obsługę techniczną samolotów będzie realizował koncern Fuji Heavy Industries. 14 lipca 2015 roku podpisano umowę na zakup pierwszych pięciu samolotów. Kolejne cztery maszyny zamówiono w 2016, następne cztery rok później, a ostatnią czwórkę w 2018 roku. Pierwotne plany zakładały realizację dostaw w latach 2018–2021. Jednak z powodu problemów z lokalizacją bazy samolotów dostawy się opóźniły. Początkowo wszystkie V-22 miały stacjonować na lotnisku w Sadze, protesty lokalnych władz i mieszkańców przeciwko V-22 zmusiły japoński rząd do przeniesienia samolotów do bazy w Kisarazu. Z kolei w Sadze miała zostać wybudowana specjalna infrastruktura do przyjęcia V-22, która zmniejszyłaby uciążliwość eksploatacji samolotów dla okolicznych mieszkańców. 21 grudnia 2018 roku japońskie Ministerstwo Obrony podało do publicznej wiadomości, że za szkolenie japońskiego personelu latającego odpowiedzialny będzie amerykański dywizjon szkoleniowy Marine Medium Tiltrotor Training Squadron 204 (VMMT-204) stacjonujący w bazie Marine Corps Air Station New River w Jacksonville w Karolinie Północnej. Pierwsze dwa egzemplarze V-22 przybyły do Japonii na pokładzie statku 8 maja 2020 roku. Maszyny trafiły do bazy amerykańskiej piechoty morskiej Marine Corps Air Station Iwakuni. Tam amerykański personel zmontował i oblatał dostarczone egzemplarze. 10 lipca 2020 roku pierwsze V-22 dotarł lotem do miejsca stacjonowania w bazie w Kisarazu. Drugi V-22 przyleciał 16 lipca tego samego roku. 6 listopada 2020 roku japońskie V-22 rozpoczęły loty operacyjne z załogami Japońskich Lądowych Sił Samoobrony. 14 lutego 2021 roku do Marine Corps Air Station Iwakuni dotarło statkiem kolejne pięć V-22. Japońskie V-22 weszły w skład utworzonej 26 marca 2020 roku Lotniczej Grupy Transportowej z bazy w Kisarazu. Jest ona częścią 1. Brygady Śmigłowcowej[1].
Potencjalni użytkownicy
Izrael
22 kwietnia 2013 roku, w trakcie oficjalnej wizyty w Izraelu amerykańskiego sekretarza obronyChucka Hagela, oficjalnie ogłoszono plan zakupu V-22 dla Sił Powietrznych Izraela. Miałyby one realizować zadania poszukiwawczo-ratownicze w warunkach bojowych (combat search and rescue, CSAR), wspierać misje sił specjalnych i uzupełnić flotę ciężkich śmigłowców transportowych Sikorsky CH-53 Sea Stallion. 13 stycznia 2014 roku Defense Security Cooperation Agency poinformowała amerykański Kongres, że Izrael poprosił administrację rządową o wyrażenie zgody na sprzedaż sześciu V-22B Blok C. Procedura zakupu miała być zrealizowana w trybie Zagranicznej Sprzedaży Wojskowej (Foreign Military Sales). Obok samolotów, sprzedaż miałaby również objąć części zamienne, wyposażenie dodatkowe, wsparcie procesu szkolenia i eksploatacji. Samoloty miałyby pochodzić z transzy przeznaczonej dla amerykańskiego korpusu piechoty morskiej. Do sprzedaży nie doszło. Według doniesień izraelskiej prasy z 30 października 2014 roku, izraelski minister obronyMosze Ja’alon rozważał rezygnację z zakupu amerykańskich samolotów z powodów finansowych. W 2016 roku Izrael rozpoczął program znalezienia następców swoich CH-53, ale wśród rozpatrywanych konstrukcji nie znalazł się V-22. W marcu 2018 roku izraelscy wojskowi mieli okazję zapoznać się działaniem należących do US Marine Corps MV-22B podczas wspólnych, amerykańsko-izraelskich ćwiczeń. Nie obce były im również doświadczenia, jakie zebrano podczas działań amerykańskich sił specjalnych w Syrii i wykorzystaniu w trakcie ich trwania CV-22B. Konkluzje na temat eksploatacji V-22 były na tyle dobre, iż 12 sierpnia 2019 roku izraelski minister obrony upublicznił informacje o tym, iż wysłano do amerykańskiej administracji rządowej zapytanie w sprawie zakupu V-22. Nie podano do publicznej wiadomości liczby samolotów, ale według nieoficjalnych doniesień w grę wchodziło od dwunastu do czternastu egzemplarzy. Ponownie, z przyczyn finansowych, sprawa zakupu V-22 została odłożona, o czym w lutym 2020 roku poinformowały izraelskie media. Kilka miesięcy później, w sierpniu tego samego roku, media ponownie doniosły, że nowy minister obrony Beni Ganc rozpoczął starania o pozyskanie V-22[1].
Indonezja
6 lipca 2020 roku Defense Security Cooperation Agency poinformowała amerykański Kongres, iż Departament Stanu wyraził zgodę na sprzedaż do Indonezji ośmiu samolotów MV-22B Block C. Zakup ma zostać zrealizowany ścieżką Foreign Military Sales. Poza samolotami pakiet kontrakt ma objąć części zamienne, dodatkowe wyposażenie, uzbrojenie strzelecki, wsparcie techniczne podczas eksploatacji oraz wyszkolenie indonezyjskiego personelu. V-22 dla Indonezji mają trafić do indonezyjskich wojsk lądowych[1].
Wietnam
W kwietniu 2015 roku, podczas wizyty szefa szefa Boeinga w Hanoi, wietnamski minister obrony narodowej stwierdził, iż jego kraj zainteresowany jest zakupem sprzętu o charakterze amfibijnym. Według niepotwierdzonych informacji i analizując profil produkcyjny amerykańskiego koncernu na tym polu, w grę może wchodzić zakup samolotów V-22[5].
W filmie Transformers dwa Ospreye pojawiają się na niebie w Katarze. Jeden z Decepticonów, Incinerator (nie pojawia się w filmie) posiada taki tryb pojazdu.
Gra LHX-Attack Chopper wydana w 1990 roku przez Electronic Arts na platformę Ms-DOS dawała możliwość sprawdzenia w boju V-22 przeciwko takim przeciwnikom jak Mi-8, Mi-24 czy MiG-27.
W książce Dale'a Browna pod tytułem Młociarze na tego typu pionowzlotach została oparta nowo tworzona jednostka do zwalczania przemytu narkotykowego. W książce znajdują się szkice i dane techniczne maszyny.
Commune in Occitania, FranceCorneillanCommuneThe town hall in Corneillan Coat of armsLocation of Corneillan CorneillanShow map of FranceCorneillanShow map of OccitanieCoordinates: 43°39′26″N 0°10′44″W / 43.6572°N 0.1789°W / 43.6572; -0.1789CountryFranceRegionOccitaniaDepartmentGersArrondissementMirandeCantonAdour-GersoiseIntercommunalityAire-sur-l'AdourGovernment • Mayor (2020–2026) Pascal Carreau[1]Area18.47 km2 (3.27 sq...
American long-distance runner John TuttlePersonal informationNationalityAmericanBorn (1958-11-16) November 16, 1958 (age 65)Alfred, New York, United StatesSportSportLong-distance runningEvent(s)Marathon John Tuttle (born November 16, 1958) is an American long-distance runner.[1] He finished third in the Olympic Marathon Trial in Buffalo, New York on May 26, 1984. He then competed in the marathon at the 1984 Summer Olympics.[2] References ^ Always Up for a Race. Runners Wo...
Dutch politician You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Dutch. (July 2009) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the Dutch article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machine-translated text into the En...
Halaman ini berisi artikel tentang tokoh kitab suci agama-agama samawi. Untuk anak adam dalam cerita Islam, lihat Syits. Untuk kegunaan lain, lihat Set (disambiguasi). SetשֵׁתGambar SetBapa-bapa manusia pada masa sebelum air bahMeninggalDiperdebatkanDihormati diYudaisme Kekristenan Islam Mandaeisme SethianismeTempat ziarahDiperdebatkan AnakEnos, 32 other sons, 23 daughtersOrang tuaAdam dan Hawa SyitsشيثKaligrafi Syits 'alaihis-salamGelar Nabi 'alaihis-salam (keselamatan atasnya) AnakEn...
Menara Radio Warsawa. Menara Radio Warsawa adalah struktur tertinggi di dunia sampai menara ini runtuh pada tanggal 8 Agustus 1991. Sampai selesainya konstruksi Burj Dubai, menara ini adalah struktur tertinggi yang pernah dibangun manusia. Menara ini didesain oleh Jan Polak dan memiliki tinggi sebesar 64.638 meter (212.066,93 ft). Menara ini runtuh pada tanggal 8 Agustus 1991 saat renovasi. Referensi Wikimedia Commons memiliki media mengenai Warsaw radio mast. Should the aerial mast be r...
G.I. Joe: A Real American Hero 25th AnniversaryTypeAction FiguresCompanyHasbroCountryUnited StatesAvailability2007–2009Official website 2007 marked the 25th anniversary of the G.I. Joe: A Real American Hero toyline. To commemorate the event, Hasbro released a G.I. Joe: A Real American Hero 25th Anniversary collection of newly sculpted 3¾ figures based on classic and new designs of many of the line's best known and most popular characters.[1] The 25th Anniversary figures added a swi...
العلاقات الأذربيجانية الهندوراسية أذربيجان هندوراس أذربيجان هندوراس تعديل مصدري - تعديل العلاقات الأذربيجانية الهندوراسية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين أذربيجان وهندوراس.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للد
Ashly CostaBornAshly DelGrosso (1982-07-09) July 9, 1982 (age 41)Denver, ColoradoOccupationProfessional dancerChildren4 Ashly DelGrosso-Costa (born July 9, 1982), known professionally as Ashly Costa, is a professional dancer from Highland, Utah who starred on the ABC television series Dancing with the Stars for the first three seasons and returned March 22, 2010 for season 10. Early life DelGrosso was born in Denver, Colorado. A self-described Utah County Mormon, she was introduced to da...
This article is about one of several different Natal Government Railways locomotive types to be designated Class N. For the others, see Natal Government Railways Class N locomotives. NGR Class N 4-6-2T 1907South African Class NG3 4-6-2TNGR Hawthorn Leslie no. 4SAR Class NG3 no. NG4Type and originPower typeSteamDesignerNatal Government Railways(D.A. Hendrie)BuilderHawthorn Leslie and CompanySerial number2687-2692Build date1907Total produced6SpecificationsConfiguration: • Wh...
Art of Ancient Greece Heracles and Athena, black-figure side of a belly amphora by the Andokides Painter, c. 520/510 BC The Hellenistic Pergamon Altar: l to r Nereus, Doris, a Giant, Oceanus Hades abducting Persephone, 4th-century BC wall painting in the small Macedonian royal tomb at Vergina Ancient Greek art stands out among that of other ancient cultures for its development of naturalistic but idealized depictions of the human body, in which largely nude male figures were generally t...
ChesterWarringtonCreweCongletonNorthwichWinsfordMacclesfieldNantwichNestonWilmslowEllesmere PortWidnesRuncornclass=notpageimage| Some of the larger settlements of Cheshire. This is a list of places within the ceremonial county boundaries of Cheshire, in North West England. This list is incomplete; you can help by adding missing items. (August 2008) Contents: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z See also Adlington Village Hall Beeston Castle Gate Daneside Theatre Peckf...
Presiden Republik El SalvadorLambang PresidenPetahanaNayib Bukelesejak 1 Juni 2019Cabang eksekutif pemerintah El SalvadorStatusKepala negaraKepala pemerintahanKediamanCasa PresidencialKantorSan SalvadorMasa jabatanLima tahun, diperbaharui sekali[1]Dasar hukumKonstitusi El SalvadorPejabat perdanaJuan José GuzmánDibentuk22 Februari 1841WakilWakil Presiden El SalvadorGajiUS$5.181 per bulan[2]Situs webPresident of El Salvador Presiden El Salvador (Spanyol: presidente de...
Species of fish Garra mcclellandi Conservation status Least Concern (IUCN 3.1)[1] Scientific classification Domain: Eukaryota Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Actinopterygii Order: Cypriniformes Family: Cyprinidae Subfamily: Labeoninae Genus: Garra Species: G. mcclellandi Binomial name Garra mcclellandi(Jerdon, 1849)[2] Synonyms Gonorhynchus mclellandi Jerdon, 1849 Discognathus elegans Annandale, 1919 Garra mcclellandi (Cauvery garra) is a species of cyprini...
2015 filmRomeo vs JulietDirected by Ashok Pati Abdul Aziz Written by Sudipto Sarkar Pele Bhattacharya Produced by Ashok Dhanuka Abdul Aziz Starring Joey Debroy Ankush Hazra Mahiya Mahi CinematographyYuvrajEdited by Sudipto Sarkar M. Susmit Music by Savvy Gupta Akassh Sen Productioncompany Overseas Films Limited Distributed by Jaaz Multimedia Eskay Movies Release date 16 January 2015 (2015-01-16)[1] Countries Bangladesh India LanguageBengaliBudget₹3 crore (equivalent t...
For Tram Routes 201 and 202, see Trams in Dalian. Rapid transit system of Dalian, Liaoning, China Dalian MetroOverviewLocaleDalian, Liaoning, ChinaTransit typeRapid transitNumber of lines6Number of stations107Daily ridership431,000 (2017 Daily Avg.)[1]Annual ridership157.2 million (2017)[1]Websitehttp://www.dlmetro.comOperationBegan operation8 November 2002; 21 years ago (2002-11-08)Operator(s)Dalian Metro Group Co., Ltd. (All lines)TechnicalSystem length213....
GNU Compiler Collection Тип компилятор Разработчик Проект GNU Написана на C++ и Си Операционная система GNU/Linux[5] и BSD[d][6] Первый выпуск 23 мая 1987[1] Аппаратная платформа кроссплатформенность Последняя версия 13.2 (27 июля 2023)[2] Тестовая версия 12.3 (8 мая 2023)[3]11.4 (2...
Cet article est une ébauche concernant le sport et Sao Tomé-et-Principe. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations du projet sport. Comité olympique de Sao Tomé-et-Principe Sigle COSTP Sport(s) représenté(s) Omnisports Création 1979 Président João Costa Alegre Site web comiteolimpicostp.com modifier Logo du Comité paralympique de Sao Tomé-et-Principe. Le Comité olympique de Sao Tomé-et-Principe (en portugais, Comit...
Этой статье нужно больше ссылок на другие статьи для интеграции в энциклопедию. Пожалуйста, добавьте ссылки, соответствующие контексту. (март 2016) ASEK Тип Нож выживания для военных летчиков Страна США История службы Годы эксплуатации 2004 - настоящее время На вооружении А...
