11 szwadron pionierów

11 szwadron pionierów

Historia
Państwo
Sformowanie	1936
Rozformowanie	1939
Dowódcy
Ostatni	rtm. Władysław Kozłowski
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Łańcut, Augustów
Rodzaj sił zbrojnych	wojsko
Rodzaj wojsk	kawaleria
Podległość	10 Brygada Kawalerii Suw. BK (1937–1939) BK „Edward” (1939)

11 szwadron pionierów – pododdział kawalerii Wojska Polskiego.

Historia szwadronu

Szwadron został sformowany z dniem 1 grudnia 1936 w Łańcucie dla 10 Brygady Kawalerii na podstawie rozkazu Departamentu Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych L.dz. 6358/Org. Tjn.^[1] Na przełomie czerwca i lipca 1937 szwadron wziął udział w koncentracji jednostek saperskich w rejonie Skidel–Indura, a następnie przeniesiony do Augustowa i włączony w skład Suwalskiej Brygady Kawalerii^[1]. W Augustowie szwadron stacjonował do 1939^[2].

Żołnierze szwadronu nosili na czapkach rogatywkach szkarłatny otok, na kołnierzach kurtek i płaszczy proporczyki szkarłatno-czarne, a na naramiennikach numer porządkowy „11”^[3][4]. Oficerom i szeregowym mogły być nadawane odznaki pamiątkowe szwadronów pionierów^[5].

Bezpośredni nadzór nad szkoleniem i wychowaniem żołnierzy w szwadronie, jak również nadzór nad właściwym wykorzystaniem i konserwacją sprzętu saperskiego sprawował jeden z trzech dowódców grup saperów. Był on również kierownikiem corocznych koncentracji jednostek saperskich^[6].

Zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W” dowódca 1 pułku ułanów w Augustowie był odpowiedzialny za przygotowanie i przeprowadzenie mobilizacji szwadronu pionierów nr 11^[7][8]. Jednostka była mobilizowana w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem niebieskim^[9][8]. 23 sierpnia 1939 została zarządzona mobilizacja jednostek „niebieskich” na terenie Okręgu Korpusu Nr III. Początek mobilizacji został wyznaczony na godz. 6.00 następnego dnia^[10]. Szwadron przyjął organizację wojenną L.3023/mob.org. oraz został ukompletowany zgodnie z zestawieniem specjalności L.4023/mob.AR i wyposażony zgodnie z należnościami materiałowymi L.5023/mob.mat.^[11]

W czasie kampanii wrześniowej szwadron pionierów nr 11 walczył w składzie Suwalskiej BK^[12], a później w składzie Brygady Kawalerii „Edward”.

Kadra szwadronu

Obsada personalna w marcu 1939^[2]

• dowódca szwadronu – rtm. Władysław XI Kozłowski
• dowódca plutonu – rtm. Hipolit Żarski
• dowódca plutonu – por. kaw. Antoni Zygmunt Frankiewicz

Obsada personalna we wrześniu 1939^[a]

• dowódca szwadronu – rtm. Władysław XI Kozłowski^[b]
• dowódca plutonu – rtm. Hipolit Żarski
• dowódca plutonu – por. kaw. Jan Alfred Baranowski^[18]
• dowódca plutonu zaporowego – por. kaw. Antoni Zygmunt Frankiewicz^[c]

Uwagi

1. Generał Podhorski podał, że dowódcą szwadronu był rotmistrz Kozłowski, a dowódcami plutonów rotmistrz Żarski oraz porucznicy Iwanowski i Frankiewicz (pluton zaporowy)^[13]. Jan Przemsza-Zieliński podał, że adiutantem (sic!) szwadronu był por. Jan Alfred Baranowski, a dowódcą jednego z plutonów por. Edward Frankowski^[14] . Jan Wróblewski jako dowódców plutonów wymienił rotmistrza Żarskiego oraz poruczników Iwanowskiego i Frankowskiego bez podania imion^[15]. Ludwik Głowacki opisując działania na Lubelszczyźnie wymienił dowódcę szwadronu i rotmistrza Żarskiego, a por. Jana Alfreda Baranowskiego, jako dowódcę plutonu 11 szwadronu w składzie Grupy ppłk. Wani, natomiast por. kaw. rez. inż. Jerzego Iwanowskiego, jako dowódcę plutonu ckm 1 puł., rannego 13 września 1939 w czasie osłony przeprawy przez rzeczkę Mień pod dworem Wyliny-Ruś^[16].
2. rtm. Władysław XI Kozłowski ur. 9 marca 1901, zm. 29 listopada 1968 w Dorchester Mass, w USA^[17].
3. por. kaw. Antoni Zygmunt Frankiewicz ur. 1 maja 1903 w m. Kalinówka. Na stopień porucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1937 w korpusie oficerów kawalerii^[19]. Dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagach VII A i VII C^[20] .

Przypisy

1. Tym 2007 ↓, s. 43.
2. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 720.
3. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 22 z 4 sierpnia 1927, poz. 268.
4. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 6 z 24 lutego 1928, poz. 66.
5. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 25 z 13 sierpnia 1931, poz. 315.
6. Bałtusis 1940 ↓, s. 68–69.
7. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 180, 189.
8. Zarzycki 1995 ↓, s. 59.
9. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 189.
10. Zarzycki 1995 ↓, s. 218.
11. Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1094, 1095.
12. Sieradzki i Wielecki 1994 ↓, s. 33.
13. Podhorski 1945 ↓, s. 23.
14. Przemsza-Zieliński 1995 ↓.
15. Wróblewski 1989 ↓, s. 203.
16. Głowacki 1986 ↓, s. 260, 356, 357.
17. Głowacki 1986 ↓, s. 386.
18. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 147, 702.
19. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 143.
20. Straty ↓.

Bibliografia

• Edward Bałtusis: Kwestionariusz. [w:] B.I.12c [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1940-01-21. [dostęp 2022-05-11].
• Zygmunt Podhorski: Relacje z Kampanii Wrześniowej 1939 r.. [w:] B.I.18a [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1945-12-13. [dostęp 2022-05-14].
• Ludwik Głowacki: Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939. Wyd. 2. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 1986. ISBN 83-222-0377-2.
• Jan Przemsza-Zieliński: Wrześniowa Księga Chwały Kawalerii Polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1995. ISBN 83-11-08380-0.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
• Rudolf Sieradzki, Henryk Wielecki: Wojsko Polskie 1921-1939. Organizacja i odznaki artylerii. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1994. ISBN 83-85621-44-X.
• Juliusz S. Tym. Pierwsze ćwiczenia wspólne, międzybrygadowe i międzydywizyjne zmotoryzowanej 10 Brygady Kawalerii. „Przegląd Historyczno-Wojskowy”. 3 (218), 2007. Warszawa: Wojskowe Biuro Badań Historycznych. ISSN 1640-6281. 
• Juliusz S. Tym: Struktura organizacyjna wielkich jednostek kawalerii w latach 1919–1939. W: Struktura organizacyjna kawalerii cz. 1. (Wielkie Jednostki). Krzysztof Mijakowski (red.). Warszawa: Edipresse Polska S.A., 2013, seria: Wielka Księga Kawalerii Polskiej 1918–1939. ISBN 978-83-7769-893-8.
• Jan Wróblewski: Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie” 1939. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07659-6.
• Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.

Linki zewnętrzne

• Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-05-14].