PROFILBARU.COM

Віктар Дзмітрыевіч Бабарыка
Віктар Дзмітрыевіч Бабарыка
Старшыня партыі «Разам»
	з 31 жніўня 2020
Папярэднік	пасада ўтворана
Нараджэнне	9 лістапада 1963 (61 год); Мінск, БССР, СССР;
Дзеці	Эдуард Віктаравіч Бабарыка
Адукацыя	механіка-матэматычны факультэт БДУ (1988); Акадэмія кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь (1995);
Месца працы	НДІ парашковай металургіі з доследнай вытворчасцю; ААТ Белгазпромбанк;
Аўтограф
Узнагароды	Падзяка Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь[d] (2002)
Сайт	babariko.vision (руск.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Ві́ктар Дзмі́трыевіч Бабары́ка (9 лістапада 1963, Мінск) — беларускі банкір, філантроп, калекцыянер, культурны і грамадскі дзеяч, палітык, палітычны зняволены. У 2000—2020 гадах старшыня Праўлення ААТ «Белгазпрамбанк».

Біяграфія

Скончыў у 1981 годзе школу № 92 горада Мінска. У 1988 годзе скончыў механіка-матэматычны факультэт Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта па спецыяльнасці «Тэарэтычная механіка». Працоўную дзейнасць пачынаў у НВА парашковай металургіі, дзе працаваў начальнікам аддзела знешнеэканамічных сувязяў.

Скончыў у 1995 годзе Акадэмію кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь па спецыяльнасці «Эканоміка, арганізацыя знешнеэканамічнай дзейнасці». У ліпені таго ж года пачаў працаваць у банкаўскай сістэме Беларусі (банк «Алімп»).

У 2000 годзе скончыў магістратуру Беларускага дзяржаўнага эканамічнага ўніверсітэта. У ліпені таго ж года прызначаны Старшынёй Праўлення ААТ «Белгазпрамбанк».

Палітычны пераслед

12 мая 2020 года ў сваім Facebook абвясціў, што высоўвае сваю кандыдатуру на прэзідэнцкіх выбарах^[1]. У той жа дзень прэс-служба «Белгазпрамбанка» паведаміла аб выхадзе Бабарыкі са складу праўлення і звальненні яго з пасады старшыні праўлення паводле ўласнага жадання^[2]. Штаб Віктара Бабарыкі падрыхтаваў да здачы ў Цэнтральную выбарчую камісію 435 тысяч подпісаў выбарцаў. Гэта стала рэкордам для канкурэнтаў дзейнага кіраўніка краіны Аляксандра Лукашэнкі за ўвесь час яго знаходжання пры ўладзе^[3].

Тым часам Аляксандр Лукашэнка абрынуўся на Віктара Бабарыку з пагрозамі і абвінавачваннямі. Адначасова з нападкамі Лукашэнкі ад 11 чэрвеня ў кампаніях, звязаных з сябрамі Бабарыкі, прайшлі ператрусы і затрыманні^[4]. Сам Віктар Бабарыка разам з сынам Эдуардам быў затрыманы 18 чэрвеня^[4]. 21 чэрвеня яму было прад’яўленае абвінавачванне паводле ч. 2 арт. 243 («Ухіленне ад выплаты сум падаткаў і збораў, што пацягнула шкоду ў асабліва буйным памеры»), ч. 2 арт. 235 («Легалізацыя сродкаў, здабытых злачынным шляхам, учыненая паўторна, альбо службовай асобай з выкарыстаннем сваіх службовых паўнамоцтваў, альбо ў асабліва буйным памеры»), таксама паводле ч. 2 арт. 431 («Дача хабару паўторна альбо ў буйным памеры»)^[5]. Сам Віктар Бабарыка не згодны з прад’яўленымі абвінавачваннямі. 29 чэрвеня міжнародная праваабарончая арганізацыя Amnesty International прызнала Віктара і Эдуарда Бабарыкаў ды іншых затрыманых апанентаў Лукашэнкі вязнямі сумлення^[6].

14 ліпеня Віктару Бабарыку адмоўлена ў рэгістрацыі праз неадпаведнасць прадстаўленай дэкларацыі аб даходах і маёмасці, а таксама праз тое, што ў яго выбарчай кампаніі ўдзельнічала замежная арганізацыя (меўся на ўвазе «Белгазпрамбанк»). Старшыня ЦВК Лідзія Ярмошына агучыла звесткі з ліста Камітэта дзяржкантролю, якія не дазваляюць, на яе думку, зарэгістраваць Віктара Бабарыку. Пры гэтым прэзумпцыя невінаватасці Віктара Бабарыкі была праігнараваная^[7].

16 ліпеня адбылася сустрэча прадстаўнікоў штабоў Святланы Ціханоўскай, Віктара Бабарыкі і Валерыя Цапкалы, на якой была дасягнутая дамоўленасць, што адзіным кандыдатам ад незарэгістраваных палітыкаў будзе Святлана Ціханоўская. І ў выпадку яе абрання будуць прызначаныя паўторныя выбары, у якіх змогуць удзельнічаць альтэрнатыўныя кандыдаты, якія на той момант былі ў СІЗА^[8].

10 кастрычніка Віктар Бабарыка разам з Ліліяй Уласавай, Юрыем Васкрасенскім, Віталём Шкляравым, Кірылам Бадзеем, Дзмітрыем Рабцевічам, Максімам Знакам, Ільёй Салеем (руск.) (бел., знаходзіліся на той момант пад арыштам, удзельнічаў у сустрэчы ў СІЗА КДБ з Аляксандрам Лукашэнкам^[9].

15 кастрычніка на пасяджэнні Кваліфікацыйнай камісіі па пытаннях адвакацкай дзейнасці пры Міністэрстве юстыцыі было прынятае рашэнне аб скасаванні адвакацкай ліцэнзіі Аляксандра Пыльчанкі, які быў адным з абаронцаў Віктара Бабарыкі. Прычынай назвалі каментары адваката парталу TUT.BY у жніўні 2020 года^[10]. 24 лістапада следчым упраўленнем КДБ скончана папярэдняе расследаванне крымінальнай справы ў дачыненні да кіраўнікоў ААТ «Белгазпрамбанк». Віктар Бабарыка абвінавачваецца ў здзяйсненні злачынстваў паводле ч. 3 арт. 430 «Атрыманне хабару ў буйным памеры» і ч. 2 арт. 235 «Легалізацыя („адмыванне“) сродкаў, атрыманых злачынным шляхам у асабліва буйным памеры» Крымінальнага кодэкса Беларусі. Усе, хто абвінавачваюцца ў гэтай справе, прызналі сваю віну, акрамя Віктара Бабарыкі^[11]. 19 студзеня 2021 года адвакат Дзмітрый Лаеўскі пасля таго, як азнаёміўся з матэрыяламі справы, заявіў, што абвінавачванне не даказана і ёсць шэраг фактаў, якія сведчаць аб тым, што Віктар Бабарыка не здзяйсняў таго, у чым яго абвінавачваюць^[12].

21 студзеня 2021 года Генеральная пракуратура накіравала ў Вярхоўны Суд крымінальную справу ў дачыненні да Віктара Бабарыкі^[13]. Суд над Віктарам Бабарыкам і топ-менеджарамі Белгазпрамбанка пачаўся ў лютым. Пракурор прасіў пакараць яго 15 гадамі. 6 ліпеня 2021 года суддзя Вярхоўнага Суду Рэспублікі Беларусь Ігар Любавіцкі прыгаварыў Бабарыку да «14 гадоў пазбаўлення волі з адбываннем у папраўчай калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму са штрафам у памеры 5 тысяч базавых велічынь, з пазбаўленнем права займаць пасады, звязаныя з выкананнем арганізацыйна-распарадчых і адміністрацыйна-гаспадарчых абавязкаў на тэрмін пяць гадоў» без магчымасці абскардзіць прысуд^[14].

27 красавіка 2023 года Віктар Бабарыка, які адбываў пакаранне ў наваполацкай калоніі, быў дастаўлены ў Наваполацкую цэнтральную гарадскую бальніцу^[15]. «Рабочы рух» паведаміў, што Бабарыку даставілі з цялеснымі пашкоджаннямі: «Паступіў са слядамі пабіцця, яго нават не пазналі, пакуль не ўбачылі прозвішча»^[16]. У бальніцы пацвердзілі, што Віктар Бабарыка знаходзіцца ў хірургіі^[15]. 17 мая ў бальніцы прайшлі масавыя затрыманні лекараў^[17].

5 ліпеня 2023 года Мінскі абласны суд асудзіў Эдуарда Бабарыку да 8 гадоў калоніі^[18].

Культурніцкая дзейнасць

Дабрачынная дзейнасць

Заснавальнік Міжнароднага дабрачыннага фонду дапамогі дзецям «Шанец»^[19].

Культурныя ініцыятывы

Міжнародны форум тэатральнага мастацтва «Тэарт»^[20] (раней — Тэатральны тыдзень з Белгазпрамбанкам);
Цэнтр візуальных і выканальніцкіх мастацтваў «Арт Карпарэйшн»;
Карпаратыўная калекцыя Белгазпрамбанка;
Арт-праект «Мастакі Парыжскай школы з Беларусі»;
Выстаўка «Дзесяць стагоддзяў мастацтва Беларусі»;
Нацыянальны гісторыка-культуралагічны праект «Арт-Беларусь»^[21]

Палітычная пазіцыя

Пра гістарычную ролю Расіі ён сказаў: «Успомнім гісторыю. З часу ўтварэння моцнага Маскоўскага княства ў канцы XVII стагоддзя адбылося размыванне ліцвінскага гена Вялікага Княства Літоўскага, якое мы перанеслі. Гэта дакладна для Украіны. Генетычны матэрыял Беларусі і Украіны быў моцным разведзены перасяленцамі з Усходу»^[22].

Бабарыка падтрымлівае палітычны нейтралітэт Беларусі і таму за выхад Беларусі з АДКБ^[23].

У сакавіку 2014 года выказаўся пра бела-чырвона-белы сцяг: «Пакуль у Беларусі будзе ідэя і думка, якая можа аб’яднаць нас такіх розных, з розным мастацкім густам, палітычнымі прыхільнасцямі, узростам і адносінамі, датуль была, ёсць і будзе наша бел-чырвона-белая сінявокая Беларусь. Жыве Беларусь!»^[24]

Катэгарычны праціўнік смяротнага пакарання. Мяркуе, што неабходна правесці рэферэндум па пытанні адмены смяротнага пакарання^[25].

Узнагароды

Падзяка Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь (2002) — «за шматгадовую самаадданую працу і значны ўнёсак у развіццё банкаўскай сістэмы краіны»;
дыплом Камісіі Рэспублікі Беларусь па справах ЮНЕСКА (2008) — "за вялікі ўнёсак у развіццё інтэрнацыянальных культурных сувязяў, падтрымку беларускага тэатра і ў сувязі з правядзеннем Тэатральнага тыдня з «Белгазпрамбанкам» «Глядзім Шэкспіра»";
падзяка ад кіраўніцтва расійскай Нацыянальнай тэатральнай прэміі і фестывалю «Залатая маска» за подпісам народнага артыста РСФСР Георгія Тараторкіна (2010)^[26];
падзяка Міністра культуры Рэспублікі Беларусь (2012) — «за шматгадовую фінансавую падтрымку праектаў, накіраваных на развіццё нацыянальнай культуры Беларусі»;
ганаровае званне «Мецэнат культуры Беларусі» па выніках 2014 года (2015);
прэмія ў вобласці карпаратыўнай сацыяльнай адказнасці ў намінацыі «Персона года» (2015).

Сям’я

Жонка Марына. Дзеці: сын Эдуард (нар. 1990), прадпрымальнік і палітычны зняволены, дачка Марыя. 15 жніўня 2017 года жонка загінула на Мадэйры падчас заняткаў дайвінгам^[27].