เวลามาตรฐานไทย

ประเทศไทยใช้เวลามาตรฐานโดยนับจากเวลาสากลเชิงพิกัดแล้วเพิ่มไปอีก 7 ชั่วโมง เวลามาตรฐานไทยเป็นเวลาเดียวกับเวลามาตรฐานครัสโนยาสค์ (รัสเซีย) เวลามาตรฐานฮอฟด์ (มองโกเลีย) เวลามาตรฐานอินโดจีน (ลาว กัมพูชา เวียดนาม) เวลามาตรฐานอินโดนีเซียตะวันตก และเวลามาตรฐานเกาะคริสต์มาส (ออสเตรเลีย) ซึ่งประเทศไทยใช้เขตเวลาเดียวกันทั้งปีทั่วประเทศโดยไม่มีเวลาออมแสง

ประวัติ

ในอดีตนั้นคนไทยกำหนดเวลากันอย่างคร่าว ๆ โดยใช้ระบบการนับเวลาแบบนาฬิกาหกชั่วโมง เป็นต้นว่า ย่ำรุ่งเมื่อดวงอาทิตย์ขึ้นจากขอบฟ้า และใช้เครื่องไม้เครื่องมือเท่าที่หาได้ในการนับเวลา โดยในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชทรงสั่งซื้อสินค้าทางฮอลันดา โดยมีนาฬิกาเครื่องจักรกลเป็นหนึ่งในสินค้าดังกล่าว แต่ด้วยข้อจำกัดด้านภาษาและการเข้าถึงความรู้ วิทยาการจากโลกตะวันตกจึงอยู่ในวงจำกัด^[1]

ต่อมาเริ่มมีการรักษาเวลามาตรฐานครั้งแรกในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปี พ.ศ. 2395 ได้โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สร้างพระที่นั่งภูวดลทัศไนยเป็นหอฬิกาหลวงในพระบรมมหาราชวัง เป็นตึกทรงยุโรปสูง 5 ชั้น ชั้นบนสุดมีนาฬิกาขนาดใหญ่ 4 ด้าน โดยพระองค์ทรงคำนวณทางดาราศาสตร์เพื่อเทียบเวลาของประเทศไทย โดยในปี พ.ศ. 2423 ได้ใช้เวลาโดยนับจากเวลาสากลเชิงพิกัดแล้วเพิ่มไปอีก 6 ชั่วโมง 42 นาที 4 วินาที เป็นเวลามาตรฐานของไทย เรียกว่า เวลามาตรฐานกรุงเทพปานกลาง (อังกฤษ: Bangkok mean time: BMT)^[2] โดยใช้ตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ 13°45′38.8″N 100°28′45″E โปรดฯ ให้มีเจ้าพนักงานนาฬิกาหลวง ได้แก่ พันทิวาทิตย์ เพื่อเทียบเวลาจากดวงอาทิตย์ในเวลากลางวัน และ พันพินิตจันทรา เพื่อเทียบเวลาจากดวงจันทร์ในเวลากลางคืน และประกาศยิงปืนเที่ยงทุกวันในปี พ.ศ. 2431^[3] ก่อนที่จะมีการประกาศใช้เวลามาตรฐานกรีนิชในปี พ.ศ. 2433^[1]

หลังจากมีการประกาศในเวลามาตรฐานสากล พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2463 ตั้งเวลาเร็วขึ้น 17 นาที 56 วินาที เพื่อให้เวลามาตรฐานอยู่ที่ GMT+7:00 จนถึงปัจจุบัน^[4]

วันที่	เวลาที่เปลี่ยนไปจาก GMT	ชื่อเวลา (อย่างไม่เป็นทางการ)
จนถึง 31 มีนาคม พ.ศ. 2463 (เดิมคือ พ.ศ. 2462)	UTC+06:42:04	เวลามาตรฐานกรุงเทพปานกลาง (อังกฤษ: Bangkok mean time: BMT)
1 เมษายน พ.ศ. 2463 – ปัจจุบัน	UTC+07:00	เวลาอินโดจีน (อังกฤษ: Indochina Time: ICT)

ผู้รักษาเวลา

ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2533 คณะรัฐมนตรีได้มอบหมายให้กองทัพเรือ โดยกรมอุทกศาสตร์ เป็นผู้ดูแลเวลามาตรฐานไทย โดยอ้างอิงจากนาฬิกาอะตอมจำนวนห้าเรือน ที่กองทัพเรือเป็นผู้ดูแล

ดูเพิ่ม

• ปฏิทินสุริยคติไทย
• ปฏิทินจันทรคติไทย

อ้างอิง

1. "เวลามาตรฐานประเทศไทย" (PDF). กรมอุทกศาสตร์ กองทัพเรือ. สืบค้นเมื่อ 2021-12-10.
2. "Time Zone & Clock Changes in Bangkok, Thailand". www.timeanddate.com (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2021-02-20.
3. "ประกาศยิงปืน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. สืบค้นเมื่อ 2021-12-10.
4. "พระราชกฤษฎีกาให้ใช้เวลาอัตรา" (PDF). wราชกิจจานุเบกษา. สืบค้นเมื่อ 2021-12-10. และ "แจ้งความกระทรวงทหารเรือ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. สืบค้นเมื่อ 2021-12-10.