ค่าจ้างขั้นต่ำในประเทศไทย

ค่าจ้างขั้นต่ำในประเทศไทย เป็นอัตราค่าจ้างขั้นต่ำที่รัฐกำหนดให้นายจ้างต้องจ่ายให้แก่ลูกจ้าง กำหนดในอัตราต่อวัน กำหนดขึ้นครั้งแรกตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง อัตราค่าจ้างขั้นต่ำ ลงวันที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2516 ปัจจุบันค่าจ้างขั้นต่ำเป็นไปตามประกาศคณะกรรมการค่าจ้าง กระทรวงแรงงาน เรื่อง อัตราค่าจ้างขั้นต่ำ (ฉบับที่ 12) บังคับใช้ตั้งแต่ 1 มกราคม พ.ศ. 2567 เป็นต้นไป

ประวัติ

ประเทศไทยได้กำหนดให้มีอัตราค่าจ้างขั้นต่ำขึ้นครั้งแรกตามประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 103 และประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดค่าแรงขั้นต่ำ ได้กำหนดให้กระทรวงมหาดไทยมีอำนาจกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำ^[1] โดยมีคณะกรรมการค่าจ้างเพื่อพิจารณาและกำหนด โดยคณะกรรมการประกอบด้วยประธานและกรรมการที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยแต่งตั้ง และได้กำหนดให้ค่าจ้างขั้นต่ำต้องสามารถใช้ยังชีพแต่ลูกจ้างและคนในครอบครัว 2 คนได้อย่างปกติ^[2] ต่อมาได้ปรับนิยามของค่าจ้างขั้นต่ำขึ้นใหม่ โดยพิจารณาลดเป็นเงินที่ลูกจ้างคนเดียวสามารถควรจะได้รับและดำรงชีพได้^[3] และคงใช้นิยามนี้จนถึงปัจจุบัน^[4]

ในช่วงปี พ.ศ. 2516 – 2536 กระทรวงมหาดไทย โดยกองแรงงานเป็นผู้ดำเนินการหลักในการพิจารณาและประกาศบังคับใช้อัตราค่าจ้างขั้นต่ำ กระทั่งมีการจัดตั้งกระทรวงแรงงานและสวัสดิการสังคมขึ้นมาในปี พ.ศ. 2536 (ปัจจุบันเปลี่ยนชื่อเป็นกระทรวงแรงงาน) กองแรงงาน กระทรวงมหาดไทยจึงโอนย้ายไปยังกระทรวงดังกล่าว ทำให้คณะกรรมการค่าจ้างจึงสังกัดกับกระทรวงนี้จนถึงปัจจุบัน โดยในช่วงปี พ.ศ. 2536 – 2551 กำหนดในรูปของประกาศกระทรวง และตั้งแต่ปี พ.ศ. 2551 เป็นต้นไปกำหนดเป็นประกาศของคณะกรรมการค่าจ้าง โดยมีการออกประกาศกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำไปแล้ว 48 ฉบับ^[5]

นโยบายรัฐบาลต่อค่าจ้างขั้นต่ำ

รัฐบาลแพทองธาร ชินวัตร

ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2566 พรรคเพื่อไทยนำเสนอนโยบายปรับค่าจ้างขั้นต่ำในประเทศไทยเป็น 600 บาทภายในระยะเวลา 4 ปีที่เป็นรัฐบาลในลักษณะขั้นบันไดเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจภายในประเทศ มีการวิเคราะห์ว่านโยบายนี้ตรงกับความต้องการของประชาชน ลดความเหลื่อมล้ำของรายได้ ทำให้ประชาชนออกมาสนับสนุนนโยบายนี้ แต่อาจส่งผลต่อต้นทุนของนายจ้างโดยเฉพาะกลุ่มผู้ประกอบการรายย่อยที่มีผลผลิตน้อย ลดการจ้างแรงงานและกำลังการผลิต ลดการแข่งขันทางการค้า และเกิดภาวะเงินเฟ้อ ทำให้เกิดการคัดค้านจากฝ่ายนายจ้างบางส่วน จึงมีการเสนอว่าให้ดำเนินการเพิ่มค่าจ้างอย่างค่อยเป็นค่อยไป นอกจากนี้ควรมีนโยบายอื่นควบคู่มาด้วย เช่น ดูแลปัจจัยต้นทุนการผลิต ควบคุมราคาสินค้าและบริการ สร้างความสมดุลระหว่างรายได้ของลูกจ้างกับต้นทุนของนายจ้าง และพัฒนาฝีมือแรงงานเพื่อสร้างความสามารถในการแข่งขันกับประเทศรอบข้าง^[6]

ค่าจ้างขั้นต่ำในปัจจุบัน

ตารางค่าจ้างขั้นต่ำ ตามประกาศคณะกรรมการค่าจ้าง (ฉบับที่ 12)
บังคับใช้ตั้งแต่ 1 มกราคม พ.ศ. 2567 เป็นต้นไป^[7]

ค่าจ้างขั้นต่ำ (บาท/วัน)	จังหวัด
370	ภูเก็ต
363	กรุงเทพมหานคร นครปฐม นนทบุรี ปทุมธานี สมุทรปราการ และสมุทรสาคร
361	ชลบุรี ภูเก็ต และระยอง
352	นครราชสีมา
351	สมุทรสงคราม
350	ขอนแก่น ฉะเชิงเทรา เชียงใหม่ ปราจีนบุรี พระนครศรีอยุธยา และสระบุรี
349	ลพบุรี
348	นครนายก สุพรรณบุรี และ หนองคาย
347	กระบี่ และตราด
345	กาญจนบุรี จันทบุรี เชียงราย ตาก นครพนม บุรีรัมย์ ประจวบคีรีขันธ์ พังงา พิษณุโลก มุกดาหาร สกลนคร สงขลา สระแก้ว สุราษฎร์ธานี และอุบลราชธานี
344	ชุมพร เพชรบุรี และสุรินทร์
343	นครสวรรค์ ยโสธร และลำพูน
342	กาฬสินธุ์ นครศรีธรรมราช บึงกาฬ เพชรบูรณ์ และร้อยเอ็ด
341	ชัยนาท ชัยภูมิ พัทลุง สิงห์บุรี และอ่างทอง
340	กำแพงเพชร พิจิตร มหาสารคาม แม่ฮ่องสอน ระนอง ราชบุรี ลำปาง เลย ศรีสะเกษ สตูล สุโขทัย หนองบัวลำภู อำนาจเจริญ อุดรธานี อุตรดิตถ์ และอุทัยธานี
338	ตรัง น่าน พะเยา และแพร่
330	นราธิวาส ปัตตานี และยะลา

อ้างอิง

1. "ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 103" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. Vol. 89 no. 41. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. 16 มีนาคม 2515. p. 1. สืบค้นเมื่อ 6 กรกฎาคม 2020.
2. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. Vol. 89 no. 41. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. 16 มีนาคม 2515. p. 1. สืบค้นเมื่อ 6 กรกฎาคม 2020.
3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การกำหนดค่าจ้างขั้นต่ำ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. Vol. 89 no. 41. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. 1 มกราคม 2519. p. 6. สืบค้นเมื่อ 6 กรกฎาคม 2020.
4. "นานาทัศนะกับการกำหนดค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำ" (PDF). ค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำเพื่อเงินทุนหมุนเวียน. วารสารส่งเสริมการลงทุน. Vol. 22 no. 9. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการลงทุน. กันยายน 2554. p. 11. สืบค้นเมื่อ 6 กรกฎาคม 2020.
5. "อัตราค่าจ้างขั้นต่ำ". กระทรวงแรงงาน. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-07-07. สืบค้นเมื่อ 6 กรกฎาคม 2020.
6. ขันอาษา, กัญญาภัทร (2567). โพธิ์สิงห์, ภักดี (บ.ก.). "ผลกระทบของนโยบายขึ้นค่าแรงขั้นต่ำ 600 บาท ภายในปี 2570 ของพรรคเพื่อไทย". วารสารการบริหาร การจัดการ และการพัฒนาที่ยั่งยืน ISSN: 2985-2366 (Online). 2 (2): 489–496. ISSN 2985-2366. สืบค้นเมื่อ 2024-12-12.
7. "ประกาศคณะกรรมการค่าจ้าง (ฉบับที่ 12) เรื่อง อัตราค่าจ้างขั้นต่ำ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. Vol. 140 no. 328 ง พิเศษ. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา สำนักนายกรัฐมนตรี. 28 ธันวาคม 2023. p. 92. สืบค้นเมื่อ 31 ธันวาคม 2023.