PROFILBARU.COM

Shiing-shen Chern
陈省身
Data i miejsce urodzenia	26 października 1911 ; Jiaxing
Data i miejsce śmierci	3 grudnia 2004 ; Tiencin
Zawód, zajęcie	matematyk
Narodowość	chińska
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	Uniwersytet Nankai
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Shiing-shen Chern (chin. upr. 陈省身, chin. trad. 陳省身, pinyin Chén Xǐngshēn; ur. 26 października 1911 w Jiaxing, zm. 3 grudnia 2004 w Tiencinie) – chiński matematyk, działający przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych.

Życiorys

Studiował matematykę na Uniwersytecie Nankai w Tiencinie (1926–1930), następnie na Uniwersytecie Tsinghua w Pekinie (1931–1934) pod kierunkiem prof. Dan Suna. W 1934 wyjechał na dalsze studia do Europy, najpierw na zaproszenie Wilhelma Blaschkego z Uniwersytetu w Hamburgu (na którym w 1936 obronił doktorat), później do Paryża (gdzie był uczniem Elie Cartana). W 1937 powrócił do Chin i pracował jako wykładowca na Uniwersytecie Tsinghua, czasowo przeniesionym po inwazji japońskiej do miasta Kunming.

Lata 1943–1946 spędził w Instytucie Studiów Wyższych w Princeton, gdzie poznał m.in. Hermanna Weyla i Oswalda Veblena. Za namową Solomona Lefschetza został redaktorem prestiżowego pisma „Annals of Mathematics”. Po II wojnie światowej przyjechał do Szanghaju i założył Instytut Matematyczny Akademii Chińskiej (Academia Sinica), przeniesiony w późniejszych latach do Nankinu.

W 1948 powrócił do pracy w Princeton na zaproszenie Weyla i Veblena i był profesorem Uniwersytetu Chicagowskiego. Od 1960 wykładał na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley, w 1961 otrzymał obywatelstwo amerykańskie. Na Uniwersytecie Kalifornijskim powołał do życia Instytut Badań Nauk Matematycznych (1981), którym kierował do 1984. Pozostał w kontakcie z nauką chińską, w 1985 współzakładał Instytut Matematyki Uniwersytetu Nankin. Od 1994 był członkiem Chińskiej Akademii Nauk, a od 1985 należał również do brytyjskiego Royal Society. W 1986 nadano mu honorowe członkostwo Londyńskiego Towarzystwa Matematycznego. Był ponadto m.in. honorowym prezydentem Uniwersytetu Jiaxing.

W pracy naukowej zajmował się m.in. geometrią różniczkową, propagował w Chinach teorię równoważności Cartana. Podał nowy dowód na wzór Gaussa-Bonneta. Jest uważany za jednego z najwybitniejszych matematyków XX wieku. Został wyróżniony Narodowym Medalem Nauki (National Medal of Science) w 1975, a także jako jedyny Chińczyk prestiżową Nagrodą Wolfa w 1984. Krótko przed śmiercią, w maju 2004 otrzymał przyznaną wówczas po raz pierwszy Nagrodę Shawa.

Wyróżnienia

Doktorat honorowy Chinese University of Hong Kong (1969, Hongkong)
Doktorat honorowy Uniwersytetu Chicagowskiego (1969)
Chauvenet Prize (1970, Stany Zjednoczone)
Doktorat honorowy Uniwersytetu w Hamburgu (1971)
National Medal of Science (1977, Stany Zjednoczone)
Humboldt-Forschungspreis (1982, Niemcy)
Doktorat honorowy Politechniki Federalnej w Zurychu (1982)
Nagroda Wolfa (1984, Izrael)
Doktorat honorowy Uniwersytetu Nankai (1985)
Doktorat honorowy State University of New York at Stony Brook (1985)
Doktorat honorowy Uniwersytetu Technicznego w Berlinie (1986)
Medal Łobaczewskiego (2002, Rosja)
Nagroda Shawa (2004, Hongkong)
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Zasługi Naukowej (2011, Brazylia)^[1] – pośmiertnie