Peter David Lax (ur. 1 maja 1926 w Budapeszcie) – amerykańsko-węgierski matematyk.
Życiorys
Z pomocą amerykańskiego konsula, rodzina Lax'a opuściła Węgry w listopadzie 1941 r. Następnie popłynęła z Lizbony do Stanów Zjednoczonych 5 grudnia 1941. W 1949 otrzymał doktorat na Uniwersytecie Nowojorskim. W 1950 pracował w Los Alamos (później jako konsultant). W 1951 powrócił do Nowego Jorku i podjął pracę w Instytucie Couranta przy Uniwersytecie Nowojorskim (gdzie był dyrektorem w latach 1972–1980). Otrzymał Nagrodę Chauveneta w 1974, Nagrodę Norberta Wienera (przyznawaną przez Amerykańskie Towarzystwo Matematyczne) w 1975, National Medal of Science w 1986 i wiele innych. W 1996 został wybrany członkiem Amerykańskiego Towarzystwa Filozoficznego (American Philosophical Society). Jest także autorem wielu podręczników analizy funkcjonalnej, algebry liniowej, rachunku różniczkowego i równań różniczkowych cząstkowych[1].
Nagrody
W 2005 otrzymał Nagrodę Abela za [przełomowy wkład w teorię i zastosowania równań różniczkowych cząstkowych], w szczególności za wkład w teorię systemów hiperbolicznych nieliniowych, opublikowany w latach 1950 i 1960. Ponadto przełomowe okazały się jego prace na solitonami, entropią i falą uderzeniową.
Upamiętnienie
Jego nazwisko jest związane z wieloma ważnymi problemami współczesnej matematyki:
Przypisy
Linki zewnętrzne
XX wiek |
- 1978: Izrail Gelfand, Carl L. Siegel
- 1979: Jean Leray, André Weil
- 1980: Henri Cartan, Andriej Kołmogorow
- 1981: Lars Ahlfors, Oscar Zariski
- 1982: Hassler Whitney, Mark Krejn
- 1983/1984: Shiing-shen Chern, Paul Erdős
- 1984/1985: Kunihiko Kodaira, Hans Lewy
- 1986: Samuel Eilenberg, Atle Selberg
- 1987: Kiyoshi Itō, Peter Lax
- 1988: Friedrich Hirzebruch, Lars Hörmander
- 1989: Alberto Calderón, John Milnor
- 1990: Ennio De Giorgi, Ilya Piatetski-Shapiro
- 1991: nie przyznano
- 1992: Lennart Carleson, John G. Thompson
- 1993: Michaił Gromow, Jacques Tits
- 1994/1995: Jürgen Moser
- 1995/1996: Robert Langlands, Andrew Wiles
- 1996/1997: Joseph B. Keller, Jakow Sinaj
- 1998: nie przyznano
- 1999: László Lovász, Elias M. Stein
- 2000: Raoul Bott, Jean-Pierre Serre
|
---|
XXI wiek |
- 2001: Władimir Arnold, Saharon Szelach
- 2002/2003: Mikio Sato, John Tate
- 2004: nie przyznano
- 2005: Grigorij Margulis, Siergiej Nowikow
- 2006/2007: Stephen Smale, Hillel Furstenberg
- 2008: Pierre Deligne, Phillip Griffiths, David Mumford
- 2009: nie przyznano
- 2010: Dennis Sullivan, Shing-Tung Yau
- 2011: nie przyznano
- 2012: Michael Aschbacher, Luis Caffarelli
- 2013: Michael Artin, George D. Mostow
- 2014: Peter Sarnak
- 2015: James Arthur
- 2016: nie przyznano
- 2017: Richard Schoen, Charles Fefferman
- 2018: Alexander Beilinson, Władimir Drinfeld
- 2019: Jean-Francois Le Gall, Gregory Lawler
- 2020: Simon Donaldson, Yakov Eliashberg
- 2021: nie przyznano
- 2022: George Lusztig
- 2023: Ingrid Daubechies
|
---|
1981 |
|
---|
1982 |
|
---|
1983 |
|
---|
1986 |
|
---|
1987 |
|
---|
1988 |
|
---|
1989 |
|
---|
Identyfikatory zewnętrzne: