Robert Langlands
Robert Phelan Langlands (ur. 6 października 1936 w New Westminster [1] ) – kanadyjski matematyk pracujący w Stanach Zjednoczonych , profesor Institute for Advanced Study (IAS) w Princeton i Uniwersytetu Yale . Laureat licznych nagród naukowych, w tym Nagrody Abela (2018), uchodzącej za jedną z najbardziej prestiżowych w matematyce. Langlands zajmował się między innymi teorią grup Liego i jej związkami z innymi obszarami matematyki.
Życiorys
Studia podjął w wieku 16 lat[2] . W 1957 otrzymał bakalaureat , w 1958 roku ukończył studia magisterskie na Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej [3] , a w 1960 obronił na Uniwersytecie Yale pracę doktorską Semi-groups and representations of Lie groups („Półgrupy i reprezentacje grup Liego”). W latach 1960–1967 pracował na Uniwersytecie w Princeton (z tym, że w latach 1964–1965 przebywał na stypendium na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley ). W latach 1967–1972 był zatrudniony jako profesor Uniwersytetu Yale (przy czym w latach 1967–1968 pracował w Orta Doğu Teknik Üniversitesi w Ankarze ). Od 1972 roku do przejścia na emeryturę (w 2007 roku) był pracownikiem Institute for Advanced Study w Princeton [1] [3] .
W 1967 roku przedstawił w liście do Andrégo Weila hipotezy (nazwane jego nazwiskiem, tzw. Langlands conjectures ) dotyczące powiązań pomiędzy teorią liczb , formami automorficznymi w rozumieniu analizy harmonicznej i teorią reprezentacji. Przypuszczenia te stały się punktem wyjścia do badań nad szerszą gamą zagadnień znanych jako program Laglandsa [3] .
Członkostwa
Nagrody i wyróżnienia
Nagrody
Doktoraty honorowe
Przypisy
do 2009
2010–2019
2020–2029
2004: Shiing-shen Chern
2005: Andrew Wiles
2006: David Mumford , Wen-Tsun Wu
2007: Robert Langlands , Richard Taylor
2008: Władimir Arnold , Ludwig Faddiejew
2009: Simon K. Donaldson , Clifford Taubes
2010: Jean Bourgain
2011: Demetrios Christodoulou , Richard S. Hamilton
2012: Maksim Koncewicz
2013: David Donoho
2014: George Lusztig
2015: Gerd Faltings , Henryk Iwaniec
2016: Nigel Hitchin
2017: János Kollár , Claire Voisin
2018: Luis Caffarelli
2019: Michel Talagrand
2020: Alexander Beilinson , David Kazhdan
2021: Jean-Michel Bismut , Jeff Cheeger
2022: Noga Alon , Ehud Hrushovski
2023: Władimir Drinfeld , Shing-Tung Yau
2024: Peter Sarnak
XX wiek
XXI wiek
2001: Leslie F. Greengard i Vladimir Rokhlin
2002: Mark Goresky i Robert MacPherson
2003: Ronald Jensen i Michael Morley
2004: Lawrence C. Evans i Nicolai V. Krylov
2005: Robert Langlands
2006: Clifford S. Gardner , John M. Greene , Martin D. Kruskal , Robert M. Miura
2007: Karen Uhlenbeck
2008: Endre Szemerédi
2009: Richard S. Hamilton
2010: Robert Griess
2011: Ingrid Daubechies
2012: William Thurston
2013: Saharon Szelach
2014: Luis Caffarelli , Robert V. Kohn , Louis Nirenberg
2015: Rostislav Grigorchuk
2016: Andrew Majda
2017: Leon Simon
2018: Siergiej Fomin , Andrej Zelevinsky
2019: Haruzo Hida
2020: Craig Tracy , Harold Widom
2021: Murray Gerstenhaber
2022: Michel Goemans , David P. Williamson
2023: Peter Kronheimer , Tomasz Mrowka
2024: József Balogh , Robert Morris , Wojciech Samotij , David Saxton , Andrew Thomason
XX wiek
1978: Izrail Gelfand , Carl Ludwig Siegel
1979: Jean Leray , André Weil
1980: Henri Cartan , Andriej Kołmogorow
1981: Lars Ahlfors , Oscar Zariski
1982: Hassler Whitney , Mark Krejn
1983/1984: Shiing-shen Chern , Paul Erdős
1984/1985: Kunihiko Kodaira , Hans Lewy
1986: Samuel Eilenberg , Atle Selberg
1987: Kiyoshi Itō , Peter Lax
1988: Friedrich Hirzebruch , Lars Hörmander
1989: Alberto Calderón , John Milnor
1990: Ennio De Giorgi , Ilya Piatetski-Shapiro
1991: nie przyznano
1992: Lennart Carleson , John G. Thompson
1993: Michaił Gromow , Jacques Tits
1994/1995: Jürgen Moser
1995/1996: Robert Langlands , Andrew Wiles
1996/1997: Joseph B. Keller , Jakow Sinaj
1998: nie przyznano
1999: László Lovász , Elias M. Stein
2000: Raoul Bott , Jean-Pierre Serre
XXI wiek
2001: Władimir Arnold , Saharon Szelach
2002/2003: Mikio Sato , John Tate
2004: nie przyznano
2005: Grigorij Margulis , Siergiej Nowikow
2006/2007: Stephen Smale , Hillel Furstenberg
2008: Pierre Deligne , Phillip Griffiths , David Mumford
2009: nie przyznano
2010: Dennis Sullivan , Shing-Tung Yau
2011: nie przyznano
2012: Michael Aschbacher , Luis Caffarelli
2013: Michael Artin , George D. Mostow
2014: Peter Sarnak
2015: James Arthur
2016: nie przyznano
2017: Richard Schoen , Charles Fefferman
2018: Alexander Beilinson , Władimir Drinfeld
2019: Jean-Francois Le Gall , Gregory Lawler
2020: Simon Donaldson , Yakov Eliashberg
2021: nie przyznano
2022: George Lusztig
2023: Ingrid Daubechies
2024: Noga Alon , Adi Szamir
Identyfikatory zewnętrzne: