W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod polską nazwą Kujawi oraz nazwą zgermanizowanąKujau[4][5]. Topograficzny opis Górnego Śląska z 1865 roku notuje wieś pod zniekształconą, polską nazwą Kujawj, a także zgermanizowanąKujau we fragmencie: "Kujau (1383 Koya, 1531 Kuyawy, polnisch Kujawj)"[6]. 1 czerwca 1948 r. nadano miejscowości, wówczas administracyjnie związanej z Zieliną i należącej do powiatu prudnickiego, polską nazwę Kujawy[7].
Historia
W 1573 właścicielem Kujaw był Kasper Pückler z Grodziska koło Niemodlina[8]. W 1597 ich właścicielem był Baltazar Betsch[9].
Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 712 mieszkańców Kujaw 44 posługiwało się językiem niemieckim, 659 językiem polskim, a 9 było dwujęzycznych[15]. W latach 1919–1920 w Kujawach powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas I wojny światowej (rozbudowany po II wojnie światowej)[16]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Kujawy znalazły się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem[17], w obwodzie nr 9 powiatu prudnickiego[18]. 13 lutego 1921 w Kujawach odbyło się zebranie kółek rolniczych powiatu prudnickiego. Podczas posiedzenia założono polską spółkę „Rolnik” na powiat prudnicki, a także uchwalono dwie rezolucje „przeciw emigrantom i włóczęgom” na terenie plebiscytowym[19]. Po stronie polskiej w III powstaniu śląskim, w 3. kompanii prudnickiej służyli mieszkańcy Kujaw[20].
W okresie walk o Prudnik w kwietniu i maju 1945 Armia Czerwona tymczasowo ewakuowała przez Kujawy do Strzeleczek niemieckich i polskich mieszkańców Prudnika i okolicznych wsi[21]. Po II wojnie światowej, od marca do maja 1945 powiat prudnicki znajdował się pod kontrolą radzieckiej komendantury wojskowej. 11 maja 1945 polska administracja przejęła władzę cywilną w powiecie prudnickim[22]. Mieszkańcom Kujaw, posługującym się dialektem śląskim bądź znającym język polski, pozwolono pozostać we wsi po otrzymaniu polskiego obywatelstwa.
Do 1956 roku Kujawy należały do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną, w 1956 Kujawy zostały odłączone od powiatu prudnickiego i przyłączone do nowo utworzonego krapkowickiego[23].
W 1946 w Kujawach znajdowała się siedziba jednego z okręgów sanitarnych Powiatowego Urzędu Zdrowia w Prudniku. We wsi funkcjonowała apteka[24]. Utworzony został Zespół Hodowli Zarodowej w Kujawach, od 1956 z siedzibą w Głogówku, przemianowany dwa lata później na Państwowy Ośrodek Hodowli Zarodowej Głogówek[25].
Pomnik poległych w I i II wojnie światowej – pomnik w Kujawach powstały w latach 1919–1920 jako upamiętnienie mieszkańców wsi, którzy polegli w I wojnie światowej. Dostawiono do niego dwie tablice z nazwiskami mężczyzn, którzy zginęli podczas II wojny światowej. Znajduje się na nim napis w języku niemieckim: Gefallen im II Weltkrieg. Zgodnie z kryteriami w sprawie upamiętnień na obszarze RP żołnierzy niemieckich przyjętymi w uchwale Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w 1995, pomnik został uznany za nieprawidłowy[16].
Lokalni przedsiębiorcy i właściciele majątków ziemskich zawiązali w 1895 spółkę Kolej Prudnicko-Gogolińska z siedzibą w Prudniku, której celem stała się budowa linii lokalnej z Prudnika do Gogolina. Linia kolejowa nr 306 relacji Prudnik – Goglin została oddana do użytku w 1896[36]. Powódź w 1997 zniszczyła most na Odrze w Krapkowicach, uniemożliwiając dojazd do Gogolina. W 2005 ruch na linii 306 został zawieszony. Zmodernizowana do celów towarowych linia relacji Prudnik – Krapkowice została oddana do użytku w 2016[37][38]. Na bocznicy między składem militarnym w lesie koło Strzeleczek a Prudnikiem odbywa się wojskowy ruch transportowy[39].
12 lipca 2010, w ramach organizowanego w Prudniku VI Europejskiego Tygodnia Turystyki Rowerowej, w którym wzięli udział rowerzyści z całej Europy, przez Kujawy prowadziła trasa „Szlakiem Pielgrzyma”[41].
Bezpieczeństwo
Do 1998 bezpieczeństwo pożarowe w Kujawach było nadzorowane przez Komendę Rejonową PSP w Prudniku[42].
Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 8 Komendy Powiatowej Policji w Krapkowicach[43].
↑Rozporządzenie Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 1 czerwca 1948 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1948 r. nr 59, poz. 363).
↑AndrzejA.DereńAndrzejA., XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN1231-904X.
↑ZachariaszZ.MosakowskiZachariaszZ., Kujawy, młyn wodny [online], Centralna Baza Danych o Młynach w Polsce, 4 kwietnia 2020 [dostęp 2023-08-20].
↑931 Kujau (Kujawy) I [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11](pol.).
↑AndrzejA.DereńAndrzejA., Żydzi na ziemi prudnickiej, „Tygodnik Prudnicki”, 41 (724), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 13 października 2004, s. 7, ISSN1231-904X.
↑Organizacja służby zdrowia w powiecie, „Głos Prądnika”, Czesław Żelazny – redaktor naczelny, 3 (4), Prądnik [Prudnik]: Powiatowy Komitet Osadniczy, 23 stycznia 1946, s. 5.
↑Wielkie ćwiczenia. Nam niedogodności nie grożą, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 8 (1722), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 21 lutego 2024, s. 6, ISSN1231-904X.
↑Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
↑PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08].
Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.