Ścigów

Ścigów

wieś
Państwo	Polska
Województwo	opolskie
Powiat	krapkowicki
Gmina	Strzeleczki
Strefa numeracyjna	77
Kod pocztowy	47-364[2]
Tablice rejestracyjne	OKR
SIMC	0503623
Położenie na mapie gminy Strzeleczki Ścigów
Położenie na mapie Polski Ścigów
Położenie na mapie województwa opolskiego Ścigów
Położenie na mapie powiatu krapkowickiego Ścigów
50°27′59″N 17°49′34″E[1]

Ścigów (dodatkowa nazwa w j. niem. Schiegau, śl. Śigōw^[3]) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Strzeleczki. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej.

W latach 1945–1954 miejscowość należała do gminy Strzeleczki w powiecie prudnickim. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Ścigów^[4]^[5]

SIMC	Nazwa	Rodzaj
0503630	Kopalina	przysiółek

Nazwa

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie Śląska wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod zniekształconą, polską nazwą Schiegow oraz niemiecką Schiegau^[6]. 9 września 1947 r. nadano miejscowości polską nazwę Ścigów^[7].

Historia

Pieczęć Ścigowa (1849)

Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu rybaka trzymającego na ramieniu wędkę z rybą, a w otoku napis: […] GEMEIN: SIEGL / NEYSTAETER CREIS (pol. Gmina Ścigów / Powiat Prudnicki)^[8].

Ścigów (Schiegau) wśród miejscowości ziemi prudnickiej na mapie z XIX wieku

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 471 mieszkańców Ścigowa 16 posługiwało się językiem niemieckim, 449 językiem polskim, 1 innym językiem, a 15 było dwujęzycznych^[9]. W 1921 w zasięgu plebiscytu na Górnym Śląsku znalazła się tylko część powiatu prudnickiego. Ścigów znalazł się po stronie wschodniej, w obszarze objętym plebiscytem^[10]. Po stronie polskiej w III powstaniu śląskim, w 3. kompanii prudnickiej służyli mieszkańcy Ścigowa^[11].

W czasie II wojny światowej w Ścigowie (w Kopalinie) utworzono podobóz Stalag VIII B/E191 obozu jenieckiego w Łambinowicach dla jeńców z imperium brytyjskiego^[12]. Cywile ze Ścigowa i okolic byli wykorzystywani przez Sowietów do budowy okopów w rejonie Prężyny koło Prudnika od marca do maja 1945^[13].

W 1949 we wsi znajdowały się między innymi: szkoła podstawowa prowadzona przez Inspektorat Szkolny w Prudniku^[14], kotlarz^[15], krawiec^[16], stolarz^[17].

Do 1956 roku Ścigów należał do powiatu prudnickiego. W związku z reformą administracyjną, w 1956 Ścigów został odłączony od powiatu prudnickiego i przyłączony do nowo utworzonego krapkowickiego^[18].

Mieszkańcy

Tablica z podwójną nazwą przed wjazdem do Ścigowa od strony Prudnika

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Podlesioki^[19].

Liczba mieszkańców wsi

• 1871 – 489^[20]
• 1885 – 498^[21]
• 1905 – 452^[22]
• 1910 – 471^[9]
• 1933 – 467^[23]
• 1939 – 465^[23]
• 1966 – 465^[24]
• 1998 – 422^[25]
• 2002 – 391^[25]
• 2009 – 363^[25]
• 2010 – 353^[26]
• 2011 – 371^[25]
• 2021 – 326^[25]

Gospodarka

W Ścigowie siedzibę ma Firma Produkcyjno-Usługowa „Koda”, zrzeszona w Cechu Rzemieślników i Przedsiębiorców w Prudniku^[27].

Transport

Ścigów posiada połączenia autobusowe z Moszną, Opolem, Prudnikiem, Krapkowicami, Smolarnią^[28].

Turystyka

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Ścigowie^[29].

Bezpieczeństwo

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Ścigowie działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, zrzeszona w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP w Strzeleczkach^[30]. Do 1998 bezpieczeństwo pożarowe w Ścigowie było nadzorowane przez Komendę Rejonową PSP w Prudniku^[31].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 8 Komendy Powiatowej Policji w Krapkowicach^[32].

Teren wsi, jak i całej gminy Strzeleczki, położony jest w strefie nadgranicznej w związku z czym Straż Graniczna dysponuje, na tym obszarze, specjalnymi kompetencjami w zakresie bezpieczeństwa^[33]. Gminę Strzeleczki obejmuje zasięgiem służbowym placówka Straży Granicznej w Opolu ze Śląskiego Oddziału SG^[34].

Przypisy

1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 136827
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1279 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
3. Tabela pt. Miejscowości parafii Racławiczki po śląsku, [w:] Geudka - dwugłoska "eu" w dialekcie głogóweckim, https://www.facebook.com/geudka/posts/pfbid0yk52T2RkXkSo1Wsk2gQppfedMvt6Zp5Ho79BMxNLibJAMAd1gBzQHdBXUeM2Cymel
4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
5. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
6. Knie 1830 ↓, s. 674.
7. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
8. 1002 Schiegau (Ścigów) [online], Pieczęcie gminne na Śląsku, 18 sierpnia 2021 [dostęp 2024-01-11]  (pol.).
9. KazimierzK. Nabzdyk KazimierzK., Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 75 .
10. Natomiast z pow. prudnickiego należą do terenu plebiscytowego tylko następujące gminy, które tutaj poniżej według polskich i niemieckich nazw imiennie podajemy, „Instrukcja dla Komitetów Parytetycznych”, 2, 1921, s. 24 .
11. Hellfeier 2014 ↓, s. 104.
12. Working Parties [online], lamsdorf.com [dostęp 2024-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-29]  (ang.).
13. RobertR. Hellfeier RobertR., Prężyńskie okopy, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 11 (1263), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 11 marca 2015, s. 9, ISSN 1231-904X .
14. Śląsk 1949 ↓, s. 151.
15. Śląsk 1949 ↓, s. 375.
16. Śląsk 1949 ↓, s. 390.
17. Śląsk 1949 ↓, s. 416.
18. AndrzejA. Dereń AndrzejA., Historia Powiatu Prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2022-04-17]  (pol.).
19. RobertR. Hellfeier RobertR., Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352 .
20. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1871) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
21. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1885) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
22. Kreis Neustadt O.S. (1. Dezember 1905) [online], AGOFF [dostęp 2024-06-14]  (niem.).
23. Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt [online], treemagic.org [dostęp 2024-04-18] [zarchiwizowane z adresu 2023-04-13]  (niem.).
24. Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 103 .
25. Ścigów [online], Polska w liczbach [dostęp 2024-04-18] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
26. Największe Strzeleczki, najmniejsze Urszulanowice, „Tygodnik Prudnicki”, 11 (1055), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 16 marca 2011, s. 15, ISSN 1231-904X .
27. Lista Rzemieślników [online], cechprudnik.eu [zarchiwizowane z adresu 2023-12-09] .
28. Rozkład jazdy PKS na przystanku Ścigów, gm. Strzeleczki [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-11-24] .
29. Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01] .
30. BronisławB. Kurpiela BronisławB., Sprawozdanie z działalności Zarządu Oddziału Gminnego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej w Strzeleczkach za lata 2006–2010 [online], strzeleczki.pl [dostęp 2024-02-25] .
31. Kasza 2020 ↓, s. 581.
32. Komenda Powiatowa Policji w Krapkowicach [online], krapkowice.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24]  (pol.).
33. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 sierpnia 2005 r. w sprawie wykazu gmin i innych jednostek zasadniczego podziału terytorialnego państwa położonych w strefie nadgranicznej oraz tablicy określającej zasięg tej strefy (Dz.U. z 2005 r. nr 188, poz. 1580).
34. PSG w Opolu [online], slaski.strazgraniczna.pl, 19 sierpnia 2012 [dostęp 2024-05-08] .

Bibliografia

• Johann GeorgJ.G. Knie Johann GeorgJ.G., Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865  (niem.).
• Śląsk: księga adresowa województwa śląskiego, Katowice: Robotnicza Spółdzielnia Wydawnicza Prasa, 1949 .
• RobertR. Hellfeier RobertR., Smolarnia – 350 lat historii, Smolarnia: Gmina Strzeleczki, 2014, ISBN 978-83-63233-26-6 .
• Ryszard Kasza: Ulicami Prudnika z historią i fotografią w tle. Przemysław Birna, Franciszek Dendewicz, Piotr Kulczyk. Prudnik: Powiat Prudnicki, 2020. ISBN 978-83-954314-5-6.

Linki zewnętrzne

• Ścigów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 407 .