Krucjata połabska (niem.Wendenkreuzzug, krucjata wendyjska) – zbrojne wyprawy wojenne zorganizowane w XII wieku z upoważnienia papieża Eugeniusza III (bulla Divina dispensatione(inne języki)), przez feudałówniemieckich, skierowane oficjalnie przeciwko plemionom Słowian połabskich wyznającym religie niechrześcijańskie[1]. Do krucjaty tej przyłączyli się także niektórzy polscy książęta, ale ich udział i motywy nie zostały do końca wyjaśnione. Wyprawy te dawały rycerstwu niemieckiemu możliwość uniknięcia uczestnictwa w zorganizowanej w 1147 roku II wyprawie krzyżowej przy jednoczesnym zachowaniu ideałów rycerskich.
Krucjata połabska z roku 1147 była bezpośrednią reakcją na nawoływania do uczestnictwa w II wyprawie krzyżowej, a jej inicjatorem był Bernard z Clairvaux[2]. Była ona prowadzona przez księcia Saksonii Henryka Lwa oraz margrabiegoMarchii PółnocnejAlbrechta Niedźwiedzia, który ok. 1157 utworzył Marchię Brandenburską z podbitych przez siebie ziem połabskich[3]. Szczególne zasługi w obronie swoich włości przed atakami krzyżowców miał obodrzycki książę Niklot, dzięki któremu pierwotne zamiary przejęcia kontroli nad słowiańskimi ziemiami w 1147 roku zakończyły się fiaskiem. Szczególnym niepowodzeniem zakończyła się próba zdobycia, chrześcijańskiego skądinąd, Szczecina obleganego przez wojska krzyżowców.
