Arvid Carlsson
Arvid Carlsson (ur. 25 stycznia 1923 w Uppsali , zm. 29 czerwca 2018 w Göteborgu ) – szwedzki neurobiolog , laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2000).
Życiorys
Urodził się 25 stycznia 1923 w Uppsali [1] . W latach 1944–1959 pracował na Uniwersytecie w Lund , a w latach 1959–1989 był profesorem farmakologii na Uniwersytecie w Göteborgu .
Jego badania przyczyniły się do poszerzenia wiedzy na temat choroby Parkinsona . Wykazał, że osoby cierpiące na tę chorobę mają w mózgu zbyt mało dopaminy – neuroprzekaźnika przenoszącego impulsy elektryczne między komórkami. Zajmował się także innym neuroprzekaźnikiem – serotoniną . Na podstawie prac Carlssona opracowano wiele środków antydepresyjnych, m.in. prozac .
W latach 70. otrzymał Nagrodę Anna-Monika I klasy. W 1994 został wyróżniony Nagrodą Japońską , a w 2000 Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny (razem z Paulem Greengardem i Erikiem Kandelem ) – za przełomowe w neurobiologii poznanie na poziomie molekularnym mechanizmów funkcjonowania mózgu[1] .
Zmarł 29 czerwca 2018 w Göteborgu[2] [3] .
Życie prywatne
Żonaty, miał pięcioro dzieci[1] .
Przypisy
Bibliografia
Beata Tarnowska (red.): Nagrody Nobla, Leksykon PWN . Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13393-7 . Brak numerów stron w książce
XX wiek
1901: Behring
1902: Ross
1903: Finsen
1904: Pawłow
1905: Koch
1906: Golgi , Ramón y Cajal
1907: Laveran
1908: Miecznikow , Ehrlich
1909: Kocher
1910: Kossel
1911: Gullstrand
1912: Carrel
1913: Richet
1914: Bárány
1919: Bordet
1920: Krogh
1922: Hill , Meyerhof
1923: Banting , Macleod
1924: Einthoven
1926: Fibiger
1927: Wagner-Jauregg
1928: Nicolle
1929: Eijkman , Hopkins
1930: Landsteiner
1931: Warburg
1932: Sherrington , Adrian
1933: Morgan
1934: Whipple , Minot , Murphy
1935: Spemann
1936: Dale , Loewi
1937: Szent-Györgyi
1938: Heymans
1939: Domagk
1943: Dam , Doisy
1944: Erlanger , Gasser
1945: Fleming , Chain , Florey
1946: Muller
1947: C.Cori , G.Cori , Houssay
1948: Müller
1949: Hess , Moniz
1950: Kendall , Reichstein , Hench
1951: Theiler
1952: Waksman
1953: Krebs , Lipmann
1954: Enders , Weller , Robbins
1955: Theorell
1956: Cournand , Forßmann , Richards
1957: Bovet
1958: Beadle , Tatum , Lederberg
1959: Ochoa , Kornberg
1960: Burnet , Medawar
1961: Békésy
1962: Crick , Watson , Wilkins
1963: Eccles , Hodgkin , Huxley
1964: Bloch , Lynen
1965: Jacob , Lwoff , Monod
1966: Rous , Huggins
1967: Granit , Hartline , Wald
1968: Holley , Khorana , Nirenberg
1969: Delbrück , Hershey , Luria
1970: Katz , Euler , Axelrod
1971: Sutherland
1972: Edelman , Porter
1973: Frisch , Lorenz , Tinbergen
1974: Claude , Duve , Palade
1975: Baltimore , Dulbecco , Temin
1976: Blumberg , Gajdusek
1977: Guillemin , Schally , Yalow
1978: Arber , Nathans , Smith
1979: Cormack , Hounsfield
1980: Benacerraf , Dausset , Snell
1981: Sperry , Hubel , Wiesel
1982: Bergström , Samuelsson , Vane
1983: McClintock
1984: Jerne , Köhler , Milstein
1985: Brown , Goldstein
1986: Cohen , Levi-Montalcini
1987: Tonegawa
1988: Black , Elion , Hitchings
1989: Bishop , Varmus
1990: Murray , Thomas
1991: Neher , Sakmann
1992: Fischer , Krebs
1993: Roberts , Sharp
1994: Gilman , Rodbell
1995: Lewis , Nüsslein-Volhard , Wieschaus
1996: Doherty , Zinkernagel
1997: Prusiner
1998: Furchgott , Ignarro , Murad
1999: Blobel
2000: Carlsson , Greengard , Kandel
XXI wiek
2001: Hartwell , Hunt , Nurse
2002: Brenner , Horvitz , Sulston
2003: Lauterbur , Mansfield
2004: Axel , Buck
2005: Marshall , Warren
2006: Fire , Mello
2007: Evans , Capecchi , Smithies
2008: zur Hausen , Barré-Sinoussi , Montagnier
2009: Blackburn , Greider , Szostak
2010: Edwards
2011: Beutler , Hoffmann , Steinman
2012: Gurdon , Yamanaka
2013: Rothman , Schekman , Südhof
2014: E. Moser , M.-B. Moser , O’Keefe
2015: Campbell , Ōmura , Tu
2016: Ōsumi
2017: Hall , Rosbash , Young
2018: Allison , Honjo
2019: Ratcliffe , Semenza , Kaelin
2020: Alter , Houghton , Rice
2021: Julius , Patapoutian
2022: Pääbo
2023: Karikó , Weissman
2024: Ambros , Ruvkun
XX wiek
1978: George D. Snell , Jean Dausset , Jon J. van Rood
1979: Roger Wolcott Sperry , Arvid Carlsson , Oleh Hornykiewicz
1980: César Milstein , Leo Sachs , sir James L. Gowans
1981: Barbara McClintock , Stanley N. Cohen
1982: Jean-Pierre Changeux , Solomon H. Snyder , sir James W. Black
1983/1984: nie przyznano
1984/1985: Donald F. Steiner
1986: Osamu Hayaishi
1987: Puedro Cuatrecasas , Meir Wilchek
1988: Henri-Gery Hers , Elizabeth F. Neufeld
1989: John Gurdon , Edward B. Lewis
1990: Maclyn McCarty
1991: Seymour Benzer
1992: M. Judah Folkman
1993: nie przyznano
1994/1995: Michael J. Berridge , Yasutomi Nishizuka
1995/1996: Stanley Prusiner
1997: Mary Frances Lyon
1998: Michael Sela , Ruth Arnon
1999: Eric Kandel
2000: nie przyznano
XXI wiek
2001: Awram Herszko , Alexander Varshavsky
2002/2003: Ralph L. Brinster , Mario Capecchi , Oliver Smithies
2004: Robert A. Weinberg , Roger Tsien
2005: Alexander Levitzki , Anthony Rex Hunter , Anthony J. Pawson
2006/2007: nie przyznano
2008: Howard Cedar , Aharon Razin
2009: nie przyznano
2010: Axel Ullrich
2011: Shin’ya Yamanaka , Rudolf Jaenisch
2012: Ronald M. Evans
2013: nie przyznano
2014: Nahum Sonenberg , Gary Ruvkun , Victor Ambros
2015: John Kappler , Philippa Marrack , Jeffrey V. Ravetch
2016: Lewis C. Cantley , C. Ronald Kahn
2017: James P. Allison
2018: nie przyznano
2019: Jeffrey M. Friedman
2020: Emmanuelle Charpentier , Jennifer Doudna
2021: Joan Steitz , Lynne Elizabeth Maquat , Adrian Krainer
XX wiek
1985: John R. Pierce i Ephraim Katchalski
1986: David Turnbull i Willem J. Kolff
1987: Henry M. Beachell , Gurdev S. Khush i Theodore H. Maiman
1988: Georges Vendryes , Donald A. Henderson , Isao Arita , Frank Fenner , Luc Montagnier i Robert C. Gallo
1989: Frank Sherwood Rowland i Elias James Corey
1990: Marvin Minsky , William Jason Morgan , Dan Peter Mckenzie i Xavier Le Pichon
1991: Jacques - Louis Lions i John Julian Wild
1992: Gerhard Ertl i Ernest John Christopher Polge
1993: Frank Press i Kary B. Mullis
1994: William Hayward Pickering i Arvid Carlsson
1995: Nick Holonyak Jr. i Edward F. Knipling
1996: Charles K. Kao i Masao Ito
1997: Takashi Sugimura , Bruce N. Ames , Joseph F. Engelberger i Hiroyuki Yoshikawa
1998: Leo Esaki , Jozef S. Schell i Marc C. E. Van Montagu
1999: W. Wesley Peterson , Jack L. Strominger i Don C. Wiley
2000: Ian L. McHarg i Kimishige Ishizaka
XXI wiek
2001: John B. Goodenough i Timothy R. Parsons
2002: Tim Berners-Lee , Anne McLaren i Andrzej K. Tarkowski
2003: Benoît Mandelbrot , James A. Yorke i Seiji Ogawa
2004: Ken’ichi Honda , Akira Fujishima , Keith J. Sainsbury i John H. Lawton
2005: Makoto Nagao , Masatoshi Takeichi i Erkki Ruoslahti
2006: John Houghton i Akira Endō
2007: Peter Shaw Ashton , Albert Fert i Peter Grünberg
2008: Victor McKusick , Bob Kahn i Vinton Gray Cerf
2009: Dennis L. Meadows i David E. Kuhl
2010: Shun’ichi Iwasaki i Peter Vitousek
2011: Kenneth Thompson , Dennis Ritchie , Tadamitsu Kishimoto i Toshio Hirano
2012: Janet Rowley , Brian Druker , Nicholas Lydon i Masato Sagawa
2013: C. Grant Willson , Jean M. J. Fréchet i John Frederick Grassle
2014: Yasuharu Suematsu i C. David Allis
2015: Yutaka Takahasi , Theodore Friedmann i Alain Fischer
2016: Hideo Hosono i Steven D. Tanksley
2017: Emmanuelle Charpentier , Jennifer Doudna i Adi Szamir
2018: Akira Yoshino , Max D. Cooper , Jacques Miller
2019: Yoshio Okamoto , Rattan Lal
2020: Svante Pääbo , Robert G. Gallager
2021: Martin A. Green , Bert Vogelstein , Robert A. Weinberg
2022: Katalin Karikó , Drew Weissman , Christopher Field
2023: Masataka Nakazawa , Kazuo Hagimoto , Gero Miesenböck , Karl Deisseroth