Robert Koch

Robert Koch
Ilustracja
Państwo działania

 Cesarstwo Niemieckie

Data i miejsce urodzenia

11 grudnia 1843
Clausthal-Zellerfeld, Królestwo Hanoweru

Data i miejsce śmierci

27 maja 1910
Baden-Baden

Zawód, zajęcie

lekarz, mikrobiolog

Alma Mater

Uniwersytet w Getyndze

Instytucja

Instytut Chorób Zakaźnych w Berlinie, Uniwersytet Humboldtów w Berlinie

podpis
Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Order „Pour le Mérite” za Naukę i Sztukę Order Wilhelma (Hesja) Order Królewski Maksymiliana za Naukę i Sztukę
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny

Multimedia w Wikimedia Commons

Robert Koch, właściwie: Heinrich Hermann Robert Koch (ur. 11 grudnia 1843 w Clausthal, zm. 27 maja 1910 w Baden-Baden) – niemiecki naukowiec, lekarz i mikrobiolog. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 1905 za badania nad gruźlicą.

Życiorys

W 1866 ukończył studia medyczne na Uniwersytecie w Getyndze[1][2]. Po odbyciu praktyki w Hamburgu[2][3], osiedlił się w Wolsztynie, gdzie w latach 1872–1880 pracował jako lekarz obwodowy[1][3]. W 1876 odkrył i opisał laseczkę wąglika, a dwa lata później zarodniki gronkowca występującego u bydła[3][4]. W latach 1880–1885 był współpracownikiem Cesarskiego Urzędu Zdrowia w Berlinie, w charakterze radcy stanu i członka rzeczywistego[1][2][3]. W 1885 otrzymał nominację na profesora higieny i bakteriologii na Uniwersytecie w Berlinie[2][3] oraz tytuł tajnego radcy medycznego[2]. W latach 1891–1904 był dyrektorem berlińskiego Instytut Chorób Zakaźnych[1][2][3], przemianowanego później na Robert Koch-Institut[3].

24 marca 1882 Koch ogłosił, że wyodrębnił bakterię wywołującą gruźlicę (prątek Kocha)[1][2][3]. W 1890 wykorzystując zabite prątki gruźlicy uzyskał tuberkulinę i sądził, że znalazł lekarstwo na tę chorobę. Preparat jako lek był nieskuteczny[1][5], ale okazał się ogromnie przydatny w diagnostyce gruźlicy (próba tuberkulinowa)[2][3]. Aż do 1903 Koch badał naturę gruźlicy oraz metody jej leczenia w szpitalu im. Augusta Hohenlohe w Sławięcicach[6]. W 1905 za prace nad gruźlicą otrzymał Nagrodę Nobla[1][2][3].

Koch, obok Ludwika Pasteura, był jednym z twórców mikrobiologii lekarskiej[7]. Udoskonalił techniki badań bakteriologicznych, wprowadzając nowe metody hodowli kultur bakterii na żelatynie oraz nowy sposób ich barwienia[1][3][4]. W 1892 sformułował zbiór reguł diagnostycznych, znanych jako postulaty Kocha, pozwalających określić, czy dany mikroorganizm rzeczywiście jest czynnikiem chorobotwórczym[2][3][4].

Kierował badaniami nad cholerą (w 1883 potwierdził, że przecinkowiec cholery faktycznie wywołuje tę chorobę[3][4]), malarią, biegunką, jaglicą, tyfusem, dżumą oraz różnymi chorobami bydła, m.in. zarazą bydlęcą i gorączką teksaską[1][4]. Opracował metodę sterylizacji z wykorzystaniem pary wodnej, niszczącej formy przetrwalnikowe wąglika (aparat Kocha). Swoją pracą przyspieszył rozwój higieny i metod dezynfekcji[1].

W Wolsztynie, w budynku, w którym Koch mieszkał i pracował, znajduje się poświęcone mu muzeum, a w oficynie budynku mieści się Stowarzyszenie Naukowe oraz Fundacja im. Roberta Kocha[2].

Odznaczenia, nagrody, wyróżnienia

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Robert Koch, [w:] John Simmons, 100 najwybitniejszych uczonych wszech czasów, Warszawa: Świat Książki, 1997, s. 179–181, ISBN 83-7129-496-4 (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Zofia Zwolska, Robert Koch – bakteriolog, lekarz, humanista. Pamięci uczonego w 170. rocznicę Jego urodzin [online], Biblioteka nauki, 2013 [dostęp 2022-07-07] (pol.).
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m Wulf von Bonin, Erich Bagge, Robert Herrlinger, Laureaci nagrody Nobla. Chemia, fizyka, medycyna, wyd. I, Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 1969, s. 218 (pol.).
  4. ↑ a b c d e Tadeusz Nowak (red.), Oksfordzki słownik biograficzny, Warszawa: Bertelsmann Media, 1999, s. 248, ISBN 83-7227-109-7 (pol.).
  5. ↑ Robert Koch, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-07-07] (ang.).
  6. ↑ A Jonecko, L Korc, 1901 Sławiecice Lung Hospital and Goetsch and Robert Koch testing on tuberculine (abstract) [online], National Library of Medicine, 1996 [dostęp 2022-07-07] (ang.).
  7. ↑ Piotr Amsterdamski, Bolesław Orłowski, Małgorzata Yamazaki, Słownik uczonych, Warszawa: Horyzont, 2002, s. 329–331, ISBN 83-7311-430-0, OCLC 52743550 [dostęp 2020-02-05].
  8. ↑ Fellowship of the Royal Society [online], The Royal Society [dostęp 2022-07-07] [zarchiwizowane z adresu 2015-10-15] (ang.).

Bibliografia

Laureaci Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
XX wiek
XXI wiek

Nobel