Тоқтағұл ауданы

Аудан
Тоқтағұл ауданы
Токтогул району
Әкімшілігі
Кіреді	Жалалабат облысы
Әкімшілік орталығы	Тоқтағұл
Тарихы мен географиясы
Жер аумағы	7815 км²
Уақыт белдеуі	UTC+6
Тұрғындары
Тұрғыны	86 306 [1] адам (2009)
Ұлттық құрамы	қырғыздар — 99,3 %, орыстар — 0,2 %, өзбектер — 0,2 % ұйғырлар — 0,2 % басқалары — 0,1 %
Ресми тілі	Қырғыз тілі
Автомобиль коды	D және 04

Тоқтоғұл су қоймасы

Тоқтағұл ауданы (қыр. Токтогул району) — Қырғызстанның Жалалабат облысы құрамындағы аудан. Ауданның әкімшілік орталығы — Тоқтағұл қаласы. 1998 жылы Үштерек және Тоқтағұл аудандарын біріктіру нәтижесінде құрылды.

Географиясы

Жалалабат облысының солтүстік-шығысында, Қырғызстанның басқа үш облысымен (Талас, Шу, Нарын) шектесетін бөлігінде орналасқан.

Аудан аумағынан Нарын өзені ағып өтеді, онда Тоқтоғұл су қоймасы салынған.

Халқы

2009 жылғы Қырғызстан халық санағы деректері бойынша қырғыздар 86 306 аудан тұрғындарының ішінен 85 683 адамды құрайды (немесе 99,3 %), орыстар — 188 адам немесе 0,2 %, өзбектер — 185 адам немесе 0,2 %, ұйғырлар — 145 адам немесе 0,2 %, басқалары — 105 адам немесе 0,1 %.

Әкімшілік бөлінуі

Аудан құрамына (2009) бір қала типтес кент пен 10 айылдық округ кіреді^[2]:

• Тоқтағұл қаласы
• Аралбай (Толық а.)
• Бел-Алды (орталығы — Сары-Сегет а.)
• Жаны-Жол (Жаны-Жол а.)
• Қызыл-Өзгөрүш (Қызыл-Өзгөрүш а.)
• Ничке-Сай (Ничке-Сай а.)
• Кетпен-Дебен (Терек-Суу а.)
• Тоқтоғұл (Мазары суу а.)
• Сары-Қамыш (Бірлік а.)
• Абды Суеркулов (Торкент а.)
• Үш-Терек (Үш-Терек)
• Чолпон-Ата (Чолпон-Ата а.)

Тарихы

1930 жылдың 1 қыркүйегі — Қырғыз КСР құрамында орталығы Қарасу-Ақши (Акчи-Қарасу) болған Кетпен-Төбе ауданы құрылды

1936 жылдың 2 тамызы — орталығы Үштерек а. болған Үштерек ауданы құрылды.

1938 жылы 26 ақпаны — Кетпен-Төбе және Үштерек аудандары Жалал-Абад округі құрамына кірді.

1939 жылдың 21 қарашасы — Кетпен-Төбе және Үштерек аудандары Жалал-Абад облысы құрамына енді.

1940 жылдың 7 желтоқсаны — Кетпен-Төбе ауданының атауы Тоқтоғұл ауданы болып өзгертілді (орталығы — Токтогул а.)

Шамамен 1956 жылы Үштерек ауданы таратылды.

1959 жылдың 27 қаңтары — Жалал-Абад облысы таратылып, оның аудандары Ош облысына ауысты.

1960 жылдары Тоқтоғұл су қоймасының суымен бұрынғы аудан орталығы - Ақши-Қарасуды су басып кетті

1980 жылдың 3 қыркүйегі — аудан Талас облысына ауысты.

1988 жылдың 5 қазаны — Талас облысы таратылуына байланысты Тоқтоғұл ауданы Ош облысының құрамына енді.

1990 жылдың 14 желтоқсаны — аудан қалпына келтірілген Жалал-Абад облысының құрамына енді.

1992 жылдың 7 ақпаны — Үш-Терек ауданы құрылды.

1998 жылдың 30 қыркүйегі — Үш-Терек ауданы Тоқтоғұл ауданымен біріктірілді

Дереккөздер

1. Перепись населения Киргизии 2009. Джалал-Абадская область (орыс.)
2. Аильные округ және село Жалал-Абад облысы(қолжетпейтін сілтеме)

Ескертпелер

• Жіктеуіші СОАТЕ
• Заң КР "біріктіру Туралы Қатысушы Терекского және Токтогульского аудандардың Жалал-Абад облысының Қырғыз Республикасының бірыңғай әкімшілік-аумақтық бірлігіне"(қолжетпейтін сілтеме)
• Топографиялық карта K-43-XIX Мұрағатталған 2 мамырдың 2013 жылы.