Azaroaren 16
Azaroaren 16 a gregoriotar egutegiaren urteko hirurehun eta hogeigarren eguna da, 321.a bisurteetan . 45 egun falta dira urtea amaitzeko.
Gertaerak
UNESCOren bandera.
Egutegia
Aurreko eta hurrengo urteetan
Izendegia
Seaska egutegia:
Atxuri, Atxuria eta Aitxuri.
Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.
Gertaerak
Euskal Herria
Mundua
Arte eta kultura
Euskal Herria
Mundua
1977 – Close Encounters of the Third Kind Steven Spielbergek zuzendu eta Richard Dreyfuss eta François Truffaut aktoreek antzeztu zutelarik.1990 – Home Alone Chris Columbusek zuzendu eta Macaulay Culkin , Joe Pesci , Daniel Stern , John Heard eta Catherine O'Hara aktoreak antzeztu zuten.1999 – End of Days Peter Hyamsek zuzendu eta Arnold Schwarzenegger , Gabriel Byrne , Kevin Pollak , Robin Tunney , Rod Steiger , Udo Kier eta CCH Pounder aktoreek antzeztu zutelarik.2003 – Monster Patty Jenkinsek zuzendu eta Charlize Theron , Christina Ricci , Bruce Dern eta Lee Tergesen aktoreek antzeztu zutelarik.2004 – Alexander Oliver Stonek zuzendu eta Colin Farrell , Angelina Jolie , Val Kilmer , Jared Leto , Rosario Dawson , Anthony Hopkins eta Christopher Plummer aktoreek antzeztu zutelarik.2005 – Cuarto milenio Iker Jiménez kazetari gasteiztarrak Cuatro espainiar telebista katean estreinatu zuen.
Zientzia eta teknologia
Euskal Herria
Mundua
Kirolak
Euskal Herria
Mundua
Jaiotzak
Euskal Herria
1528 – Joana Albretekoa , Nafarroako erregina (h. 1572 ).1802 – Bernard-Romain Julien , lapurtar litografo eta grabatzailea (h. 1871 ).1842 – Jean Jaurgain , zuberotar historialari eta literatura-kritikaria, Zazpiak Bat armarriaren sortzailea (h. 1920 ).1850 – Federico Errazuriz Echaurren , Txileko presidentea (h. 1901 ).1919 – Victoriana Aizpuru , Vichori , Pitxirri , gipuzkoar erraketista.1920 – Joseba Aldamiz-Etxebarria , bizkaitar misiolari eta abiadorea (h. 1966 ).1925 – Jose Javier Uranga , Oilarra , nafar kazetaria (h. 2016 ).1927 – Mercedes Luzuriaga , bizkaitar aktorea (h. 2023 ).1932 – Fernando Sáenz Lacalle , nafar apaiza, San Salvadorreko artzapezpikua (h. 2022 ).1936 – Fidencio Berrade , nafar apaiza, Sestaoko abadea (h. 2022 ).1947 – Iñaki Anasagasti , eusko-venezuelar politikari jeltzalea , Venezuelan .1956 – Víctor García Hidalgo , arabar politikaria, Almendralejon .1968 – Serafín Llamas , Ezker Batua-Berdeak alderdiko gipuzkoar politikaria.1970 – Juan Kruz Lakasta , nafar kazetaria, Jakan .1973 – Garikoitz Mendizabal , gipuzkoar musikari eta txistularia.1976 – Estibaliz Gabilondo , euskal aktore eta kazetaria.1983 – Iñigo Díaz , nafar pilotari ohia.1984 – Eriz Ruiz de Erentxun , arabar txirrindulari ohia.2000 – Ander Martín Odriozola , gipuzkoar futbolaria.
Mundua
K. a. 42 – Tiberio , Erromako bigarren enperadorea.1538 – Toribio de Mogrovejo , espainiar erlijioso katolikoa (h. 1606 ).1717 – Jean le Rond d'Alembert , frantziar matematikaria, fisikaria eta filosofoa (h. 1783 ).1832 – Hermann Ottomar Herzog , alemaniar estatubatuar margolaria (h. 1932 ).1836 – Kalākaua , Hawaiiko Erresumaren azken erregea (h. 1891 ).1839 – Louis-Honoré Fréchette , kanadiar idazlea eta politikaria (h. 1908 ).1841 – Jules Violle , frantziar fisikaria eta asmatzailea (h. 1923 ).1842 – Hannibal Sehested , Danimarkako lehen ministroa (h. 1924 ).1843 – Louise Jopling , ingeles margolaria, bere belaunaldiko emakume artista nabarmenetakoa (h. 1933 ).1850 – Federico Errázuriz , Txileko presidentea (h. 1901 ).1855 – Tommaso Tittoni , Italiako lehen ministroa (h. 1931 ).1867 – Léon Daudet , frantziar kazetari eta idazlea (h. 1942 ).1874 – Alexander Koltxak , errusiar ozeanografo, itsas armadako almirante eta politikaria (h. 1920 ).1878 – Nikolai Avksentiev , errusiar eseristen buruetako bat (h. 1943 ).1886 – Leila Ross-Shier , kaimandar liburuzain, irakasle eta musikagilea (h. 1968 ).1889 – George S. Kaufman , estatubatuar antzerkigilea, antzerki zuzendaria eta ekoizlea, umorista eta drama kritikaria (h. 1961 ).1890 – Elpidio Quirino , Filipinetako presidentea (h. 1956 ).1895 – Paul Hindemith , alemaniar musikagile eta teorikoa (h. 1963 ).1896 –
1900 – Eliška Junková , txekoslovakiar pilotua, automobilismoaren historian emakume nabarmenetakoa (h. 1994 ).1902 – Alfonso Sánchez Portela , espainiar argazkilaria (h. 1990 ).1904 – Nnamdi Azikiwe , Zik , Nigeriako aurreneko presidentea (h. 1996 ).1906 – Henri Charrière , frantziar gaizkile eta idazlea (h. 1973 ).1907 – Burgess Meredith , estatubatuar aktore, zinema zuzendari, ekoizle eta idazlea (h. 1997 ).1922 –
1930 –
1932 – Robert Gurik , kanadar antzerkigilea.1935 – France-Albert René , Seychelleetako presidentea (h. 2019 ).1936 –
1937 – Amelia Quintanal Martínez-Conde , kantabriar jostuna eta futbol entrenatzailea, Espainiako emakumezkoen lehen entrenatzailea.1946 – Colin Burgess , australiar musikaria, AC/DC 2023 ).1950 –
1951 – Pepe Navarro , espainiar aurkezle, kazetari, ekoizle eta idazlea.1952 – Shigeru Miyamoto , Mario ordenagailuetako bideo-jokoaren sortzailea.1954 – Ramón Luis Valcárcel , Murtziako Autonomia Erkidegoko presidentea.1955 – Guillermo Lasso , Ekuadorko presidentea.1958 – Sooronbay Jeenbekov , Kirgizistango presidentea.1964 –
1967 – Lisa Bonet , estatubatuar aktorea.1968 – Luis Pazos Rodriguez , traineru estropadetako arraunlari galiziarra.1969 – Helga Tawil-Souri , palestinar dokumentalgile, ikertzaile eta idazlea.1973 – Lucrecia Hernández Mack , guatemalar mediku zirujau eta politikaria (h. 2023 ).1974 –
1976 – Kazuhiro Suzuki , japoniar futbolari ohia.1977 –
1980 – Germán Gabriel , espainiar saskibaloi jokalari ohia.1985 – Sanna Marin , Finlandiako lehen ministroa.1986 – Maxime Médard , frantziar errugbi jokalaria.1988 - Samantha Bailly , frantziar idazle, gidoilari eta bideogilea.1994 – Moses Kingsley , nigeriar saskibaloi jokalaria.
Heriotzak
Euskal Herria
1508 – Maria San Juan de Garonda , bizkaitar emagina, Inkisizioak sorginkeria leporatuta errea.1533 – Diego Martinez de Alaba , arabar aitoren seme eta politikaria.1799 – Dominique Garat Hiriarte , lapurtar politikaria (j. 1735 ).1891 – Paulina Harriet , lapurtar enpresaburu eta filantropoa, Valladoliden (j. c. 1811 ).1936 – Wilhelm Wakonigg , austriar jatorriko bilbotar enpresari, ingeniari eta diplomatikoa, fusilatua (j. 1875 ).1963 – Pedro Landeta , bizkaitar karmeldar misiolaria, Indian (j. 1887 ).1975 – Agustín Gómez Pagola , gipuzkoar politikaria eta futbolaria, Moskun (j. 1922 ).1976 – Antonio Arrue , euskal idazlea (j. 1903 ).1989 – Ignacio Ellakuria , bizkaitar jesuita, filosofo eta teologoa, askapenaren teologiaren ekintzailerik handienetarikoa, El Salvadorren (j. 1930 ).1991 – Jose Maria Cobo , bizkaitar futbolaria (j. 1937 ).2005 – Frantzisko Garmendia Aiestaran , gipuzkoar elizgizona, New Yorkeko Apezpiku Laguntzaile izandakoa, New Yorken (j. 1924 ).2007 – Javier Eskalza , euskal herritar futbolaria (j. 1952 ).2013 –
2014 – Javier Azagra , nafar apaiza, Cartagenako apezpikua, Murtzian (j. 1923 ).2015 – Alberto Albistegi Arizmendiarrieta , gipuzkoar futbolaria (j. 1933 ).2017 – Belen Gonzalez Peñalva , gipuzkoar ETAkidea , erakundearen buruzagi historikoa (j. 1957 ).2020 –
2023 – Maria Dolores Larramendi , gipuzkoar erraketista (j. 1926 ).
Mundua
1093 – Santa Margarita Eskoziakoa , Eskoziako Erresumako erregina (j. c. 1045 ).1240 – Ibn al-Arabi , andalustar filosofo, teosofo eta mistikoa (j. 1165 ).1253 – Aines Asiskoa , Italiako santu katolikoa (j. 1197 /98 ).1272 – Henrike III.a Ingalaterrakoa , Ingalaterrako erregea (j. 1207 ).1328 – Hisaaki Printzea , Japoniako Kamakura shogunerriko zortzigarren shoguna (j. 1276 ).1603 – Pierre Charron , frantziar teologoa (j. 1541 ).1625 – Sofonisba Anguissola , pizkunde garaiko italiar margolaria.1688 – Ann Glover , Bostonen sorgintzat hartu eta urkatu zuten azken pertsona.1706 – Godfried Schalcken , holandar genero eta erretratu margolaria (j. 1643 ).1794 – Rudolf Erich Raspe , alemaniar idazle, liburuzain eta zientzialaria (j. 1736 ).1797 – Frederiko Gilen II.a Prusiakoa , Prusiako erregea (j. 1744 ).1808 – Mustafa IV.a , Otomandar Inperioko sultana (j. 1779 ).1820 – Jean-Lambert Tallien , frantziar politikaria eta kazetaria (j. 1767 ).1831 – Karl von Clausewitz , prusiar jenerala (j. 1780 ).1836 – Christiaan Hendrik Persoon , herbeheretar mikologoa (j. 1761 ).1878 – Đura Jakšić , serbiar idazlea (j. 1832 ).1885 – Louis Riel , kanadar buruzagi mestizoa (j. 1844 ).1888 – Arsène Darmesteter , frantziar hizkuntzalaria (j. 1846 ).1918 – Johan Henrik Deuntzer , Danimarkako lehen ministroa (j. 1845 ).1919 – Pierre Forsans , frantziar politikaria, Biarrizko alkatea (j. 1853 ).1925 – Gerhard Hessenberg , alemaniar matematikaria (j. 1874 ).1952 –
1953 – T. F. O'Rahilly , irlandar hizkuntalaria (j. 1883 ).1960 – Clark Gable , estatubatuar aktorea, soinudun zinemako hastapenetako izar handienetakoa (j. 1901 ).1965 – William T. Cosgrave , irlandar politikaria (j. 1880 ).1982 –
1985 – Omayra Sánchez , Nevado del Ruiz sumendiaren erupzioaren ondorioz hiru egunez bere etxeko lokatz eta hondarren artean harrapatuta egon ondoren hil zen 13 urteko neska kolonbiarra (j. 1972 ).1991 – Alberto Girri , argentinar olerkari, itzultzaile eta kontalaria (j. 1919 ).1993 –
1997 – Georges Marchais , frantziar politikaria (j. 1920 ).1999 – Daniel Nathans , estatubatuar mikrobiologo eta sendagilea, 1978ko Medikuntzako Nobel Saria (j. 1928 ).2005 – Henry Taube , kanadar kimikaria, 1983ko Kimikako Nobel Saria (j. 1915 ).2006 –
2013 – Zbyněk Hejda , Txekiako idazle garrantzitsua.2014 –
2018 – William Goldman , estatubatuar eleberrigile, antzerki-idazle eta gidoigilea (j. 1931 ).2020 – María Salvo , espainiar ekintzaile antifrankista, frankismo garaiko errepresioaren biktima (j. 1920 ).2022 –
2023 – A. S. Byatt , ingeles eleberrigilea (j. 1936 ).
Jaiak eta urteurrenak
Kanpo estekak
Azaroaren 15 | Urteko egutegi | Azaroaren 17
.jpg)
.jpg)
.jpg)
