Τέμενος Χιραμί Αχμέτ Πασά

Τέμενος Χιραμί Αχμέτ Πασά Hırami Ahmet Paşa Mescidi
Η ανατολική πλευρά του Τεμένους το 2007.
Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσία	Κωνσταντινούπολη, Τουρκία
Γεωγραφικές συντεταγμένες	41°01′40.28″N 28°56′44.84″EΣυντεταγμένες: 41°01′40.28″N 28°56′44.84″E
Υπαγωγή	Σουνιτικό Ισλάμ
Χώρα	Τουρκία
Έτος αφιέρωσης	Μεταξύ 1587 και 1598
Αρχιτεκτονική περιγραφή
Αρχιτεκτονικός τύπος	εκκλησία βυζαντινού ρυθμού σταυροειδή με τρούλο
Αρχιτεκτονικός ρυθμός	Βυζαντινή
Αποπεράτωση	12ος αιώνας
Υλικά	τούβλο, πέτρα

Το Τέμενος Χιραμί Αχμέτ Πασά (Τουρκικά: Hırami Ahmet Paşa Mescidi) ήταν ο Ορθόδοξος ναός Μονή Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστού εν τω Τρούλω στην Κωνσταντινούπολη.

Ιστορική αναδρομή

Χαρακτικό της μονής το 1877

Την αναφέρει ο Φραντζής, γράφοντας και λέει ότι ήταν χτισμένη κοντά, λίγα βήματα από την Μονή Παμμακάριστου^[1]. Εδώ βρήκαν καταφύγιο οι μοναχοί της Μονής της Παμμακαρίστου, όταν αυτή μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης έγινε Πατριαρχείο. Ο Φραντζής αναφέρει επίσης^[2] ότι στην μονή αυτή έλαβε μέρος η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος. Αν και την πληροφορία αυτή την επανέλαβαν και μετέπειτα ιστοριογράφοι (ο κλεινός Πατριάρχης Κωνστάντιος και ο Σκαρλάτος Βυζάντιος)^[3], η μονή αυτή χωρητικότητας εκατό περίπου ατόμων ήταν πολύ μικρή για να χωρέσει τους 227 επισκόπους που έλαβαν μέρος στην σύνοδο αυτή, η οποία όπως ξέρουμε σήμερα έγινε στον τρούλο της ακρόπολης των Βασιλικών Ανακτόρων.

Το κτίριο της μονής περιγράφεται ως ακαλαίσθητο, με μια ευρύχωρη κόγχη που λέγονταν «ευκτήριο του Νασήφ Χότζα». Στο εξωτερικό του αριστερού τοίχους υπήρχαν δύο κιονόκρανα ευτελούς τέχνης, και δύο σταυροί.

Η Μονή αργότερα μετατράπηκε σε σχολή της οθωμανικής συνοικίας. Ο Σεΐδ Αλής δεν αναφέρει πότε ακριβώς έγινε η μετατροπή. Λέει όμως ότι ο Αχμέτ Πασάς μετέτρεψε σε τέμενος μια εκκλησία κοντά στο τέμενος Φετιχιέ, της πάλαι Παμμακαρίστου. Ο πασάς αυτός απεβίωσε το έτος 1598, οπότε η μετατροπή θα πρέπει μάλλον να έγινε το 1951 με την αποχώρηση του Πατριάρχη, και από τότε η μονή λέγεται «Αχμέτ Πασά Μεστζηδί». Οι μοναχοί της μονής ακολούθησαν τον Πατριάρχη, αφού η συνοικία έγινε οθωμανική.

Παραπομπές

1. Ο Δουκάγγιος, C. Christ. Βιβλ. IV., σελ. 102, πλανάται λέγων, ότι η εκκλησία αύτη ήτο πλησίον των Βλαχερνών. Monasteriolum... juxta Blachernas contiguum. Η ενορεία καλείται και Γιαζητζή μαχαλεσή.
2. Σελ. 307
3. Κ/πολις Πατρ. σελ. 67. Κ/πολις Σκ. Βυζαντίου, Τόμ. Α', σελ. 576.

Πηγές

• Αλέξανδρος Πασπάτης, επιμ. (1877). Βυζαντιναί μελέται Τοπογραφικαί και ιστορικαί. Κωνσταντινούπολη: Τυπογραφείο Αντωνίου Κορομηλά, Βιβλιοπωλείο των Αδελφών Δεσπάστα. Ανακτήθηκε στις 1 Σεπτεμβρίου 2009. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Hirami Ahmet Pasha Mosque στο Wikimedia Commons