Σπυρίδων Τρικούπης

Σπυρίδων Τρικούπης
Πρόεδρος υπουργικού συμβουλίου (Πρωθυπουργός)
Περίοδος 25 Ιανουαρίου 1833 – 12 Οκτωβρίου 1833
Πρωθυπουργός	Κυβέρνηση Σπυρίδωνα Τρικούπη Ιανουαρίου 1833 και Κυβέρνηση Σπυρίδωνος Τρικούπη Απριλίου 1833
Μονάρχης	Αντιβασιλεία Όθωνα
Προκάτοχος	Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδος 1832
Διάδοχος	Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος
Πρόεδρος της Διοικητικής επιτροπής της Ελλάδας
Περίοδος Απρίλιος 1832 – 25 Ιανουαρίου 1833
Γραμματέας της Επικράτειας επί του Βασιλικού Οίκου και των Εξωτερικών υποθέσεων
Περίοδος 25 Ιανουαρίου 1833 – 12 Οκτωβρίου 1833
Πρωθυπουργός	Κυβέρνηση Σπυρίδωνα Τρικούπη Φεβρουαρίου 1833 και Κυβέρνηση Σπυρίδωνος Τρικούπη Απριλίου 1833
Μονάρχης	Αντιβασιλεία Όθωνα
Προκάτοχος	ο ίδιος, σαν μέλος της Διοικητικής Επιτροπής
Διάδοχος	Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος
Περίοδος 30 Μαρτίου 1844 – 4 Αυγούστου 1844
Πρωθυπουργός	Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου 1844
Μονάρχης	Όθων Α΄ της Ελλάδας
Γραμματέας της Επικράτειας επί της Δικαιοσύνης
Περίοδος 27 Ιουλίου 1844 – 4 Αυγούστου 1844
Πρωθυπουργός	Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου 1844
Προκάτοχος	Ανδρέας Χ. Λόντος
Διάδοχος	Ζηνόβιος Βάλβης
Γραμματέας της Επικράτειας επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως
Περίοδος 3 Απριλίου 1833 – 12 Οκτωβρίου 1833
Πρωθυπουργός	Κυβέρνηση Σπυρίδωνος Τρικούπη Απριλίου 1833
Προκάτοχος	Ιάκωβος Ρίζος Νερουλός
Διάδοχος	Κωνσταντίνος Σχινάς
Περίοδος 30 Μαρτίου 1844 – 4 Αυγούστου 1844
Πρωθυπουργός	Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου 1844
Προκάτοχος	Λέων Μελάς
Διάδοχος	Ιωάννης Κωλέττης
Αντιπρόεδρος της Γερουσίας
Περίοδος 18 Μαρτίου 1844 – 1849
Προσωπικά στοιχεία
Γέννηση	1788, Μεσολόγγι, Ελλάδα
Θάνατος	1873 (85 ετών) Αθήνα, Ελλάδα
Εθνότητα	Ελληνική
Πολιτικό κόμμα	Αγγλικό κόμμα
Σύζυγος	Αικατερίνη Μαυροκορδάτου
Παιδιά	Αγλαΐα, Όθων, Χαρίλαος, Σοφία
Συγγενείς	Οικογένεια Τρικούπη
Επάγγελμα	πολιτικός - ιστοριογράφος
Υπογραφή
Σχετικά πολυμέσα

Ο Σπυρίδων Τρικούπης (8/20 Απριλίου 1788 - 12/24 Φεβρουαρίου 1873^[1][2]) υπήρξε από τις σημαντικότερες πολιτικές μορφές των πρώτων 50 χρόνων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, αφού υπηρέτησε στο αγώνα της ανεξαρτησίας της Ελλάδας από την Οθωμανική αυτοκρατορία, αλλά κυρίως συνέβαλε στη θεμελίωση των σύγχρονων πολιτικών και κοινωνικών θεσμών, μέσα από τις θέσεις (υπουργικές και μη) που κατείχε κατά την διάρκεια της πολιτικής ζωής του.

Υπήρξε ο πρώτος Πρωθυπουργός^{[Σημ. 1]} του νέου ελληνικού κράτους, Υπουργός των Εξωτερικών καθώς και πρέσβυς του Ελληνικού Βασιλείου στην σημαντικότερη ίσως διπλωματική θέση της εποχής, την πρεσβεία της Ελλάδος στο Λονδίνο, συνδιαμορφωτής του πρώτου Ελληνικού Συντάγματος καθώς και πατέρας του επίσης σημαντικότατου Έλληνα, Χαρίλαου Τρικούπη.

Ασχολήθηκε επίσης με την ιστοριογραφία, συντάσσοντας την Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, βιβλίο αναφοράς για την περίοδο του 1821.

Βιογραφία

Γεννήθηκε στο Μεσολόγγι το 1788 και ήταν γόνος της εύπορης ομώνυμης οικογένειας της περιοχής. Πατέρας του ήταν ο Ιωάννης Τρικούπης και μητέρα του η Αλεξάνδρα Παλαμά.^[3] Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στη Σχολή των Παλαμάδων στο Μεσολόγγι και μετά στην Πάτρα συνέχισε στην Ευρώπη, όπου σπούδασε φιλολογία στη Ρώμη και στο Παρίσι, τις οποίες όμως διέκοψε με την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης και επέστρεψε προκειμένου να συμμετάσχει ενεργά σ΄ αυτήν. Το 1824 πήρε μέρος στην Γ΄ Συνέλευση της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος στο Ανατολικό.^{[4][χρειάζεται μη πρωτογενή πηγή]}

Από το 1824, που πέθανε ο πατέρας του, ασχολήθηκε με την πολιτική, όπου και εκλέχτηκε πληρεξούσιος του Μεσολογγίου για τις Εθνοσυνελεύσεις και από το 1826 μέλος της Προσωρινής Επαναστατικής Κυβέρνησης, όπου και εξακολούθησε σε όλη τη διάρκεια του Αγώνα να μετέχει στην πρώτη γραμμή της πολιτικής κίνησης, έτσι ώστε ν΄ αποβεί από τους σπουδαιότερους τότε άνδρες του έθνους διευθύνοντας ιδίως τα εξωτερικά ζητήματα της κρίσιμης εκείνης περιόδου.^{[4][χρειάζεται μη πρωτογενή πηγή]}

Επί Ιωάννη Καποδίστρια διορίσθηκε γενικός γραμματέας της Επικράτειας επί εξωτερικών θεμάτων.^{[Σημ. 2][5]} Αργότερα, διαφώνησε με την πολιτική που ασκούσε ο Κυβερνήτης και παραιτήθηκε από τη θέση του, αλλά και από την ιδιότητα του πληρεξούσιου του Μεσολογγίου. Ως εχθρός του πλέον αντιπολιτευόμενος συνεργάστηκε με τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, του οποίου την αδερφή Αικατερίνη παντρεύτηκε και κατέφυγε μεταξύ άλλων αντιπολιτευομένων στην Ύδρα. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια επέστρεψε στο Ναύπλιο, όπου χρημάτισε υπεύθυνος επί των εξωτερικών και διεύθυνε τις διαπραγματεύσεις που κατέληξαν στην εκλογή του Όθωνα.

Προτομή του Σπ. Τρικούπη. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα

Στη διάρκεια της Αντιβασιλείας ο Σπυρίδων Τρικούπης διορίσθηκε Πρωθυπουργός και Γραμματέας (Υπουργός) της Επικράτειας επί του Βασιλικού Οίκου και επί των Εξωτερικών του Βασιλείου της Ελλάδος.^{[Σημ. 3] [5]} Ερχόμενος όμως σε αντίθεση με τις απολυταρχικές διαθέσεις των περί τον Όθωνα βαυαρικών κύκλων παραιτήθηκε αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο. Το 1838, ερχόμενος σε αντιπαράθεση με τον Όθωνα, ανεκλήθη. Επανήλθε στη θέση του το 1841. Το 1843 επέστρεψε στην Ελλάδα και συμμετείχε στην Εθνοσυνέλευση του 1843 συμβάλλοντας στην ψήφιση του Συντάγματος του 1844 και μετέχοντας στην κυβέρνηση του Μαυροκορδάτου ως Γραμματέας της Επικράτειας επί του Βασιλικού Οίκου και επί των Εξωτερικών.^{[Σημ. 4][5]} και Παιδείας. Μετά την ανατροπή όμως της κυβέρνησης Μαυροκορδάτου ο Σπυρίδων Τρικούπης ως γερουσιαστής τάχθηκε με το τότε λεγόμενο Αγγλικό κόμμα, από το οποίο όμως απομακρύνθηκε, όταν άρχισε να παρουσιάζει στασιαστικές τάσεις. Στη συνέχεια υποστήριξε την κυβέρνηση του Κουντουριώτη και συνέδραμε το Βασιλέα Όθωνα. Όταν ανασυστάθηκαν οι Πρεσβείες, ο Σπυρίδων Τρικούπης ανέλαβε εκ νέου τη διεύθυνση της ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο μέχρι το 1861, οπότε και παραιτήθηκε, αυτή τη φορά για λόγους υγείας. Πέθανε στην Αθήνα το 1873.

Το 1829 εκδίδονται οι Λόγοι του σε πρώτη συγκεντρωτική μορφή.^[6] Το 1857 κυκλοφόρησε στο Λονδίνο το τετράτομο έργο του, «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» ενώ είχε γράψει θούρια όπως: «Ο Δήμος», «Η λίμνη του Μεσολογγίου», «Ο καιρός αδελφοί της ελευθερίας φθάνει» κ.ά.

Σημειώσεις

1. Η λέξη Πρωθυπουργός δεν ταιριάζει στον τίτλο του αξιώματος της εποχής εκείνης, αλλά χρησιμοποιείται για την διευκόλυνση των αναγνωστών. Ο ακριβής τίτλος ήταν «Πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου».
2. Από 5/02/1829-12/09/1829.
3. Από τις 25/11/1833 έως τις 12/10/1833
4. Από τις 30/03/1844.

Παραπομπές

1. «Επετηρίς του έτους 1873». Εφημερίδα "Εφημερίς" (Αρ.Φύλλου 93): σελ. 1. 1 Ιανουαρίου 1874. https://digitallib.parliament.gr/main.asp?current=12376293. 
2. Σπύρος Μαρκεζίνης, Πολιτική Ιστορία της Νεότερης Ελλάδος, τ.2.
3. «Τρικούπης Σπυρίδων (1788- 1873)». Αργολική Αρχειακή Βιβλιοθήκη Ιστορίας και Πολιτισμού. 7 Σεπτεμβρίου 2010. 
4. Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ, Ελληνικά Χρονικά, αριθμός 104, 24 Δεκεμβρίου 1824, σελ. 2-3
5. Αντώνης Μακρυδημήτρης, Οι υπουργοί των εξωτερικών της Ελλάδας 1829-2000, εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα, 2000, σελ.43.
6. Κωνσταντίνος Δημαράς, «Σπυρίδων Τρικούπης», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.121

Πηγές

• Αντώνης Μακρυδημήτρης, Οι υπουργοί των εξωτερικών της Ελλάδας 1829-2000, εκδ.Καστανιώτης, Αθήνα, 2000, σελ.43-44
• Κωνσταντίνος Δημαράς, «Σπυρίδων Τρικούπης», στο: Κ.Θ.Δημαράς, Σύμμικτα Α' Από την παιδεία στην λογοτεχνία, (επιμ.Αλέξης Πολίτης), Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Αθήνα, 2000, σελ.121-122