PROFILBARU.COM

Stephen Sondheim
	; Stephen Sondheim (ok. 1976)
Imię i nazwisko	Stephen Joshua Sondheim
Data i miejsce urodzenia	22 marca 1930 ; Nowy Jork
Pochodzenie	amerykańskie
Data i miejsce śmierci	26 listopada 2021 ; Roxbury
Gatunki	musical
Zawód	kompozytor, tekściarz
Aktywność	1954–2021
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Stephen Joshua Sondheim (ur. 22 marca 1930 w Nowym Jorku, zm. 26 listopada 2021 w Roxbury^[2]) – amerykański kompozytor musicali oraz autor tekstów piosenek pochodzenia żydowskiego.

Napisał teksty do kilku musicali innych kompozytorów (West Side Story, Gypsy, Do I Hear a Waltz?). Laureat nagrody Pulitzera za scenariusz do musicalu Niedziela w parku z George’em, odznaczony Medalem Wolności^[3] i National Medal of Arts.

Życiorys

Syn Herberta i pochodzącej z ortodoksyjnej judaistycznej rodziny Janet „Foxy” Sondheim, dorastał w Upper West Side na Manhattanie, a potem na farmie w stanie Pensylwania, gdzie uczęszczał do szkoły średniej George School w Newtown. W 1950 ukończył Williams College w Williamstown i podjął pracę jako asystent scenarzysty sitcomu fantasy CBS Cyliner (Topper, 1953–1954).

Był uczniem Oscara Hammersteina II. Karierę zaczynał jako autor tekstów piosenek m.in. do West Side Story i Gypsy^[4]. W 1962 rozpoczął samodzielną karierę musicalem Funny Thing Happened on the Way to the Forum. Kolejny, Anyone Can Whistle z 1964, zakończył się porażką – miał 9 przedstawień. Od musicalu A Little Night Music rozpoczęła się jego współpraca z Haroldem Prince’em^[5].

W 1976 zdobył nagrodę Grammy w kategorii piosenka roku za Send in the Clowns wykonaną przez Judy Collins. Został sześciokrotnie uhonorowany nagrodą Tony za musicale: Company (1971), Follies (1972), A Little Night Music (1973), Sweeney Todd (1979), Into the Woods (1988) i Passion (1994). W 1991 odebrał nagrodę Oscara za najlepszą piosenkę „Sooner or Later” (wykonanie: Madonna) do filmu Dick Tracy (1990)^[6], a także z płyty I’m Breathless.

Życie prywatne

Był członkiem stowarzyszenia Phi Beta Kappa. Sondheim został opisany jako introwertyczny i samotny. W wywiadzie dla Franka Richa powiedział: „Uczucie outsidera – kogoś, kogo ludzie chcą zarówno pocałować, jak i zabić – pojawiło się dość wcześnie w moim życiu”. Nie ujawnił się jako gej, dopóki nie skończył 40 lat^[7]. Przez osiem lat w latach 90. mieszkał z dramaturgiem Peterem Jonesem^[8]. W 2017 poślubił Jeffreya Scotta Romleya^[8]. Mieszkali na Manhattanie i Roxbury w Connecticut^[9].

Zmarł 26 listopada 2021 w swoim domu w Roxbury w stanie Connecticut w wieku 91 lat. Przyczyna śmierci nie została ujawniona publicznie^[9]^[10].

Najważniejsze prace

Poza miejscami, gdzie zostało napisane co innego, muzyka i teksty piosenek są autorstwa Stephena Sondheima.

Saturday Night (1954, wyprodukowany w 1997): Scenariusz – Julius i Philip Epstein
West Side Story (1957): Muzyka – Leonard Bernstein, scenariusz – Arthur Laurents, reżyseria – Jerome Robbins
Gypsy (1959): Muzyka – Jule Styne, scenariusz – Arthur Laurents, reżyseria – Jerome Robbins
A Funny Thing Happened on the Way to the Forum (1962): scenariusz – Burt Shevelove i Larry Gelbart, reżyseria – George Abbott
Anyone Can Whistle (1964): scenariusz i reżyseria – Arthur Laurents
Do I Hear a Waltz? (1965): Muzyka – Richard Rodgers, scenariusz – Arthur Laurents, reżyseria – John Dexter
Company (1970): scenariusz – George Furth, reżyseria – Hal Prince
Follies (1971): scenariusz – James Goldman, reżyseria – Hal Prince
A Little Night Music (1973): scenariusz – Hugh Wheeler, reżyseria – Hal Prince
The Frogs (1974): scenariusz – Burt Shevelove (scenariusz wersji z 2004 roku – Nathan Lane)
Pacific Overtures (1976): scenariusz – John Weidman, reżyseria – Hal Prince
Sweeney Todd (1979): scenariusz – Hugh Wheeler, reżyseria – Hal Prince
Merrily We Roll Along (1981): scenariusz – George Furth, reżyseria – Hal Prince
Sunday in the Park with George (1984): scenariusz i reżyseria – James Lapine
Into the Woods (1987): scenariusz i reżyseria – James Lapine
Assassins (1990): scenariusz – John Weidman, reżyseria – Jerry Zaks
Passion (1994): scenariusz i reżyseria – James Lapine
Bounce (2003): scenariusz – John Weidman, reżyseria – Hal Prince; tytuł zmieniony na Road Show
Road Show (2008): scenariusz – John Weidman, reżyseria – John Doyle (wcześniej pod tytułami: Bounce, Wise Guys oraz Gold!)