Popradzki Park Krajobrazowy – park krajobrazowy o powierzchni 53 419,14 ha[1], obejmujący Beskid Sądecki.
Jest jednym z największych parków tego rodzaju w Polsce; został utworzony w 1987 roku. Jego otulina liczy 25 062,67 ha[1]. Oprócz przyrody ożywionej występują tu wody mineralne (20% zasobów Polski), skałki (np. Diabelski Kamień na stoku Jaworzyny Krynickiej) czy jaskinie (np. Bania w Radziejowej). Najwyższą górą tego parku jest Radziejowa o wysokości 1262 m n.p.m.
Obszar Parku charakteryzuje się ukształtowaniem terenu typowym dla gór średniej wysokości, zbudowanych z materiału fliszowego. Obie grupy (Radziejowej i Jaworzyny Krynickiej) mają postać niezbyt długich pasm, od których odchodzą liczne grzbiety boczne, rozgałęziające się kolejno w formie wielkich rozrogów. Grzbiety te, osiągające wysokości maksymalne w granicach 1100-1200 m n.p.m., stosunkowo wąskie, rozdzielane są głębokimi, krętymi dolinami o stromych stokach.
W partiach szczytowych występują miejscami oryginalne formy skalne, zbudowane z twardych piaskowców magurskich, w których możemy obserwować interesujące struktury sedymentacyjne i wietrzeniowe. Najbardziej znane z nich to Diabelski Kamień pod Jaworzyną Krynicką, Diabelskie Skały w rejonie Hali Łabowskiej czy też skałki w pobliżu Wierchu nad Kamieniem. W wielu miejscach spotkamy różnego rozmiaru formacje osuwiskowe, przy czym obok starych osuwisk, liczących sobie setki lat, możemy obserwować wciąż osuwiska tworzące się współcześnie. Największe z nich możemy obserwować m.in. w okolicach Zadnich Gór oraz Wierchu nad Kamieniem. Z osuwiskami związane są również niewielkie jeziorka osuwiskowe - największym z nich, znajdującym się już w fazie zanikania, jest staw Czarna Młaka nad Powroźnikiem[2].
Flora
Szata roślinna Parku liczy około 1000 gatunków roślin kwiatowych, co stanowi blisko połowę wszystkich gatunków rosnących w Polsce. Spośród roślin niższych występuje tu ok. 500 gatunków porostów, 260 gatunków mszaków i około 400 gatunków grzybów[3]. Znaczną część powierzchni Parku – ok. 80% – stanowią lasy.
Z uwagi na zróżnicowanie wysokości terenu, wykształciły się tu piętra roślinne:
Znaczącą część powierzchni Parku zajmuje piętro pogórzy, które jest najbardziej przekształcone przez człowieka. Dominują w nim pola uprawne, łąki kośne i pastwiska. Wśród nich spotkamy jednak szereg większych połaci lasów, liczne zagajniki i zadrzewienia śródpolne, tworzone przez grądy - lasy mieszane z udziałem lipy (szeroko- i drobnolistnej), grabu, buka, brzozy, jesionu i in. Wśród roślin kwiatowych ok. 100 gatunków to rośliny kserotermiczne. Porastają one nasłonecznione i zaciszne stoki głównie w partii pogórzy, tworząc murawy i zarośla kserotermiczne[3]. W dolinach Popradu i Dunajca oraz na obrzeżach większych potoków wykształciły się łęgi olchowe oraz zarośla szuwarowe z mozgą trzcinowatą, manną fałdowaną, skrzypem bagiennym oraz trzciną pospolitą[2].
↑ abcdPopradzki Park Krajobrazowy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-06-13].
↑ abcdefghAnna Boguś, Piotr Dmytrowski, Iwona Szczygieł, Anna Świsterska: Popradzki Park Krajobrazowy. Informator, wyd. III, wyd. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, Wola Krogulecka 2020 ISBN 978-83-63113-86-5
↑ abcMarek Styczyński. Popradzki Park Krajobrazowy. „Przyroda Polska”. 6/1989 (390), s. 22-24, czerwiec 1989. Zarząd Główny Ligi Ochrony Przyrody. ISSN0552-430X. (pol.).
↑ abOchrona przyrody. [w:] Popradzki Park Krajobrazowy [on-line]. Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego. [dostęp 2019-02-07].
↑Na podstawie interaktywnej mapy na stronie Geoserwisu
Bibliografia
Małgorzata Walczak: Parki krajobrazowe i rezerwaty. Videograf II, 2004. ISBN 83-7183-303-2. Brak numerów stron w książce
Roman Malarz: Polskie Góry. Kraków: Wydawnictwo Ryszard Kluszczyński, 2003. ISBN 83-88080-82-2. Brak numerów stron w książce