Wdecki Park Krajobrazowy

Wdecki Park Krajobrazowy
Logotyp Wdecki Park Krajobrazowy
park krajobrazowy
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Położenie

gminy: Cekcyn, Śliwice, Drzycim, Jeżewo, Lniano, Osie, Warlubie

Mezoregion

Bory Tucholskie, Wysoczyzna Świecka

Data utworzenia

16 lutego 1993

Akt prawny

Rozporządzenie Nr 52/93 Wojewody Bydgoskiego[1]

Powierzchnia

191,77 km²

Powierzchnia otuliny

46,09 km²

Obszary chronione

5 rezerwatów przyrody

Dyrekcja

Osie

Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Mapa konturowa województwa kujawsko-pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Wdecki Park Krajobrazowy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Wdecki Park Krajobrazowy”
53°36′53″N 18°18′07″E/53,614722 18,301944
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Położenie parku na mapie województwa kujawsko-pomorskiego[2]
Jezioro Mukrz w Tleniu
Stanowisko bagna zwyczajnego na terenie rezerwatu ścisłego Dury

Wdecki Park Krajobrazowy – jeden z młodszych polskich parków krajobrazowych. Został utworzony na mocy Rozporządzenia Nr 52/93 Wojewody Bydgoskiego z dnia 16 lutego 1993 r. Powierzchnia parku wynosi 19 177,24 ha, a jego otuliny – 4609,15 ha[3]. Położony na Pojezierzu Południowopomorskim, w środkowo-wschodniej części Borów Tucholskich, w dorzeczu rzeki Wdy i jej dopływów Prusiny, Ryszki i Sobińskiej Strugi. Pod względem administracyjnym Wdecki Park Krajobrazowy znajduje się w całości na obszarze województwa kujawsko-pomorskiego. Swoim zasięgiem obejmuje dwa powiaty: świecki, w tym gminy Drzycim, Jeżewo, Lniano, Osie i Warlubie oraz powiat tucholski, w tym gminy Cekcyn i Śliwice (łącznie 7 gmin)[3]. Ok. 75% powierzchni parku oraz 59% jego otuliny leży na terenie gminy Osie[1]. Siedziba Zarządu Wdeckiego Parku Krajobrazowego znajduje się w Osiu.

Historia

Po wybudowaniu elektrowni wodnej w Żurze w 1930 r. w wyniku spiętrzenia Wdy i zalania ujściowych odcinków jej dopływów powstał Zbiornik Żurski o powierzchni 440 ha. Spowodowało to podniesienie poziomu wody i połączenie rzeki Wdy z dwoma zalanymi obniżeniami terenu, tj. obecnymi jeziorami Wierzchy i Mukrza. W ten sposób na Zalewie Żurskim powstały liczne, malownicze wyspy. Najbardziej znana z nich to Madera[4].

Po spiętrzeniu Wdy, ekosystem tego fragmentu Borów Tucholskich uległ zmianie. Stał się siedliskiem nowych gatunków roślin i zwierząt. Dzięki temu obszar ten zwiększył swoje walory turystyczne, zwłaszcza pod względem turystyki wodnej.

Park został utworzony dnia 16 lutego 1993 na podstawie Rozporządzenia Nr 52/93 Wojewody Bydgoskiego z dnia 16.02.1993 r. w sprawie powołania Wdeckiego Parku Krajobrazowego.

Flora

Lasy stanowią ok. 70% powierzchni parku oraz 13% otuliny[1]. W zdecydowanej większości są to zbiorowiska boru świeżego, z przewagą drzewostanu w postaci sosny zwyczajnej i brzozy brodawkowatej. Na szczególną uwagę wśród rozległych borów sosnowych zasługuje kępa dąbrowy z największym w Europie Środkowej skupiskiem jarzębu brekinii. Licznie reprezentowany jest także bór chrobotkowy oraz bór bagienny. W wyniku działalności człowieka las niegdyś o charakterze puszczańskim przekształcił się w typowy bór. Mimo tego w dolinach rzek i strumieni, na stromych zboczach rzecznych, w zagłębieniach pozostających stale pod wpływem wód powierzchniowych i gruntowych zachowały się lasy liściaste oraz niezwykle rzadkie torfowiska źródliskowe.

Na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego występuje wiele interesujących gatunków roślin, m.in. pozostałości szaty roślinnej schyłku okresu lodowcowego:

Runo leśne pokrywają unikatowe, chronione gatunki roślin, np.:

oraz wyjątkowo rzadkie porosty, np.:

Spotykane są również cenne gatunki roślin wpisane do Czerwonej Księgi, np.

Od niedawna do listy rzadko spotykanych roślin występujących na terenie parku dopisano arcydzięgiel litwor – spotykany głównie na terenach górzystych, m.in. w Sudetach i Karpatach.

Fauna

Zróżnicowanie ekosystemu sprzyja występowaniu rzadkich, nawet w skali kraju, gatunków zwierząt.

Ryby

W bogatej faunie występują ryby, m.in.:

Płazy

Na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego żyje poza tym 13 gatunków płazów, m.in.:

Gady

Wyróżniono 5 gatunków chronionych gadów:

Ptaki

Posusz nad jeziorem Miedzno, miejsce bytowania bielika

Obszary podmokłe i bagniste stanowią dobre siedlisko dla wielu gatunków ptaków. Na terenie parku występuje 149 gatunków, z czego pod ochroną jest 113, w tym:

Ssaki

Spośród 42 gatunków ssaków żyjących na terytorium Wdeckiego Parku Krajobrazowego, 16 objętych jest ochroną. Są to między innymi:

Bory sosnowe zasiedlane są przez stosunkowo niewielką liczbę zwierząt kręgowych. Schronienie dla saren, jeleni, danieli i dzików stanowią więc lasy liściaste i mieszane.

Pomniki przyrody

Natura nieożywiona

Nr Opis Zdjęcie
249 W bliskim sąsiedztwie Wdeckiego Parku Krajobrazowego, na terenie gminy Drzycim, w okolicach miejscowości Leosia znajduje się Kamień św. Wojciecha, zwany również Diabelcem. Jest to jeden z największych głazów narzutowych na Pomorzu. Mierzy 24,5 m w obwodzie[6]. W wykazie zinwentaryzowanych pomników przyrody figuruje pod numerem 249. Głaz leży w obrębie administracyjnym Nadleśnictwa Osie, ale prawnie jest własnością Skarbu Państwa.
473 Głaz narzutowy w Tleniu na terenie gminy Osie. Znajduje się w odległości kilku metrów od linii kolejowej nr 215, tuż za mostem kolejowym nad Wdą, na prawym brzegu Zalewu Żurskiego. W wykazie zinwentaryzowanych pomników przyrody figuruje pod numerem 473. Głaz leży w obrębie administracyjnym Dyrekcji Okręgowych Kolei Państwowych w Gdańsku, ale prawnie jest własnością Skarbu Państwa.

Obiekty architektoniczne

Most kolejowy w Leosi

Nad rzeką Wdą, w okolicach wsi Leosia znajduje się betonowo-ceglany most kolejowy o wysokości ok. 27 m oraz punkt widokowy[7].

Rezerwaty przyrody na terenie parku

Rezerwaty przyrody na obszarach mających według planu znaleźć się na terenie parku[8]

Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe na terenie parku

Dolina Rzeki Sobińska Struga

Turystyka

„Witacz” przy wjeździe na teren parku od strony wschodnie, przy DK238
Skrzyżowanie szlaków turystycznych w Starej Rzece

Ze względu na obecność rzeki Wdy oraz licznych jezior, obszar Wdeckiego Parku Krajobrazowego jest rozwinięty turystycznie, najbardziej w zakresie turystyki wodnej. Poza tym, na terenie parku zostały wytyczone następujące szlaki piesze lub rowerowe:

  1. szlak turystyczny czerwony „Stu z nieba”
  2. szlak turystyczny czerwony im. Z. Zyglera
  3. szlak turystyczny żółty „Piętaszków”
    • długość: 4,5 km
    • przebieg: Tleń – Jezioro Wierzchy – Tleń
  4. szlak turystyczny żółty „Hoffmana”
  5. szlak turystyczny niebieski „Wszędołazów”
  6. szlak turystyczny niebieski „Partyzantów Armii Krajowej”
  7. szlak turystyczny niebieski „Harcerzy Światowida”
Jezioro Piaseczno
  1. szlak turystyczny zielony „Cisów Staropolskich”
  2. szlak turystyczny zielony Szlak łącznikowy
    • długość: 4 km
    • przebieg: Osie – szlak turystyczny czerwony szlak Z. Zyglera
  3. szlak turystyczny czarny „Ścieżynka Zagłoby”

Przypisy

  1. ↑ a b c Informacje o parku. [w:] Oficjalna strona Parku [on-line]. Parki Krajobrazowe Województwa Kujawsko-Pomorskiego. [dostęp 2018-09-24].
  2. ↑ Na podstawie mapy z bibliografii, pkt.4
  3. ↑ a b Wdecki Park Krajobrazowy. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-09-24].
  4. ↑ Madera w Google Maps
  5. ↑ – gatunek pod ochroną
  6. ↑ https://web.archive.org/web/20080311134349/http://www.murki.pl/ppm.skaly.acs Przypis 2
  7. ↑ Most znajduje się w bliskim sąsiedztwie Wdeckiego Parku Krajobrazowego, lecz poza jego administracyjnymi granicami.
  8. ↑ Rezerwaty znajdujące się na terenach planowanego powiększenia WPK. Wdecki Park Krajobrazowy. [dostęp 2018-09-24].

Bibliografia

Parki krajobrazowe w Polsce
według województw
Zespół Parków Krajobrazowych Województwa Kujawsko-Pomorskiego

herb województwa kujawsko-pomorskiego

Rezerwat Biosfery Bory Tucholskie
Parki krajobrazowe
Rezerwaty przyrody

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!