Manuel Neuer

Manuel Neuer

Manuel Neuer (2018)
Pełne imię i nazwisko	Manuel Peter Neuer
Data i miejsce urodzenia	27 marca 1986 Gelsenkirchen
Wzrost	193 cm
Pozycja	bramkarz
Informacje klubowe
Klub	Bayern Monachium
Numer w klubie	1
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole 2004–2008 FC Schalke 04 II 26 (0) 2005–2011 FC Schalke 04 156 (0) 2011– Bayern Monachium 351 (0) W sumie: 533 (0)
Kariera reprezentacyjna[b]
Lata Reprezentacja Wyst. Gole 2004  Niemcy U-18 1 (0) 2004–2005  Niemcy U-19 11 (0) 2005–2006  Niemcy U-20 4 (0) 2006–2009  Niemcy U-21 20 (0) 2009–2024  Niemcy 124 (0) W sumie: 160 (0)
Aktualne na: 21 października 2024. Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe. Aktualne na: 21 października 2024.
Dorobek medalowy
Mistrzostwa świata złoto Brazylia 2014 piłka nożna brąz Południowa Afryka 2010 piłka nożna Mistrzostwa Europy brąz Polska/Ukraina 2012 piłka nożna brąz Francja 2016 piłka nożna Mistrzostwa Europy U-21 złoto Szwecja 2009 piłka nożna
Odznaczenia
Strona internetowa

Manuel Peter Neuer (ur. 27 marca 1986 w Gelsenkirchen) – niemiecki piłkarz, występujący na pozycji bramkarza w niemieckim klubie Bayern Monachium. W latach 2009–2024 reprezentant Niemiec. Wychowanek FC Schalke 04.

Uważany przez wielu za jednego z najlepszych bramkarzy w historii piłki nożnej^[1][2][3]. Złoty medalista Mistrzostw Świata 2014, Mistrzostw Europy U-21 2009, brązowy medalista Mistrzostw Świata 2010. Uczestnik Mistrzostw Świata 2018 i 2022, a także Mistrzostw Europy 2012, 2016 2020 i 2024. Dwukrotny zdobywca Ligi Mistrzów UEFA z Bayernem Monachium w sezonie 2012/2013 i 2019/2020. Zwycięzca FIFA The Best 2020 w kategorii Najlepszy Bramkarz świata^[4].

Kariera klubowa

FC Schalke 04

Manuel Neuer urodził się w Gelsenkirchen, a piłkarską karierę rozpoczynał w FC Schalke 04. Przeszedł przez wszystkie szczeble drużyn juniorskich, aż w 2003 trafił do rezerw Schalke grających w Regionallidze – jednak spadł z nimi do Oberligi i przez rok grywał na szczeblu czwartoligowym. W sezonie 2005/2006 został przesunięty do pierwszej drużyny Schalke jako zmiennik Franka Rosta. W sezonie 2006/2007 zadebiutował w Bundeslidze – 19 sierpnia w wygranym 1:0 wyjazdowym meczu z Alemannią Aachen. Natomiast w 10. kolejce w meczu z Bayernem Monachium znów zagrał w pierwszej jedenastce i grał na tyle dobrze, że trener Mirko Slomka postawił na niego, zaś Frank Rost musiał odejść do Hamburger SV^[5]. W całym sezonie rozegrał 27 ligowych spotkań i wywalczył z Schalke wicemistrzostwo Niemiec.

W sierpniu 2010 został ogłoszony kapitanem zespołu^[6]. W sezonie 2010/2011 Neuer zdobył Puchar Niemiec, wystąpił w przegranym półfinale Ligi Mistrzów UEFA z Manchesterem United i wraz z drużyną zajął 10. miejsce w Bundeslidze. 20 kwietnia 2011 klub potwierdził, że Neuer nie przedłuży wygasającego po sezonie 2011/2012 kontraktu i po sezonie odejdzie z FC Schalke^[7]. Łącznie w barwach Schalke 04 rozegrał 203 mecze, w tym 156 spotkań zaliczył w Bundeslidze.

Bayern Monachium

1 czerwca 2011 za około 25 mln euro przeszedł do Bayernu Monachium^[8], z którym podpisał pięcioletni kontrakt, do czerwca 2016^[9]. W barwach Bayernu zadebiutował 1 sierpnia w meczu Pucharu Niemiec przeciwko Eintrachtowi Brunszwik, zachowując czyste konto^[10]. W półfinale Ligi Mistrzów 2011/2012 z Realem Madryt obronił 2 rzuty karne wykonane przez: Cristiano Ronaldo i Kakę^[11]. Natomiast w finale przegranym przez Bayern po serii rzutów karnych strzelił gola na 3:2 z karnego^[12]. Rok później zdobył to trofeum, gdzie w finale „Bawarczycy” pokonali Borussię Dortmund 2:1^[13]. Wraz z klubem zdobył także mistrzostwo Niemiec. 30 sierpnia 2013 zagrał przeciwko Chelsea w meczu o Superpuchar Europy UEFA. Mecz zakończył się wynikiem 2:2 po dogrywce, a w serii rzutów karnych Neuer obronił strzał Romelu Lukaku^[14]. Neuer został wybrany piłkarzem roku według francuskiego „L’Equipe” za rok 2014^[15]. Ponadto został po raz uznany za najlepszego bramkarza na świecie według IFFHS^[16]. 12 stycznia uplasował się na 3. pozycji w plebiscycie Złotej Piłki FIFA, za Cristiano Ronaldo i Lionelem Messim^[17]. 2 kwietnia 2016, dzięki czystemu kontu w meczu z Eintrachtem Frankfurt (1:0), Neuer skończył mecz bez straconej bramki po raz 150. w 311 meczach w Bundeslidze^[18]. W maju 2017, po decyzji Philippa Lahma o zakończeniu kariery piłkarskiej^[19], Neuer został mianowany nowym kapitanem drużyny^[20]. 13 września wystąpił w swoim 100. meczu w rozgrywkach Ligi Mistrzów przeciwko Anderlechtowi (3:0)^[21].

14 stycznia 2020 został uznany najlepszym bramkarzem dekady 2011–2020 według IFFHS^[22], a także znlazł się w jdenastce dekady 2011–2020^[23]. 26 maja 2020 wystąpił w swoim 400. spotkaniu w Bundeslidze, rozgrywając mecz przeciwko Borussi Dortmund^[24]. 23 sierpnia 2020 zachował czyste konto w finale Ligi Mistrzów UEFA z Paris Saint-Germain, po raz drugi zdobywając trofeum Ligi Mistrzów^[25]. 5 lutego 2022 w wygranym meczu 21. kolejki Bundesligi z RB Leipzig (3:2), Neuer wyrównał rekord Olivera Kahna (310) pod względem liczby zwycięstw w lidze niemieckiej^[26]. 19 marca 2022 Neuer pobił rekord Olivera Kahna pod względem liczby zwycięstw w lidze niemieckiej, zostając samodzielnym rekordzistą z 311 zwycięstwami w Bundeslidze^[27]. 10 grudnia 2022, podczas jazdy na nartach złamał nogę, co spowodowało jego absencję do końca sezonu^[28]. 12 stycznia 2024 rozegrał 500. mecz w barwach Bayernu, występując w wygranym 3:0 meczu z TSG Hoffenheim^[29]. 5 marca 2024, dzięki zachowanemu czystemu kontu w wygranym 3:0 meczu Ligi Mistrzów z Lazio, Neuer wyrównał rekord Ikera Casillasa, który zachowywał czyste konto w 57 meczach^[30].

Kariera reprezentacyjna

Manuel Neuer podczas treningu reprezentacji Niemiec

W młodości występował w młodzieżowych reprezentacjach Niemiec U-18 (1 mecz), U-19 (11 meczów), U-20 (4 mecze), oraz U-21 (20 meczów). W 2009 wraz z reprezentacją U-21 zdobył mistrzostwo Europy. Po kontuzji René Adlera, został powołany przez selekcjonera Joachima Löwa na Mistrzostwa świata 2010^[31], na którym zdobył wraz z drużyną brązowy medal^[32]. W meczu z Anglią zaliczył asystę przy golu Miroslava Klose^[33]. Dwa lata później wystąpił na Mistrzostwach Europy 2012 w Polsce i na Ukrainie, w których Niemcy dotarli do półfinału, w którym przegrali 2:1 przeciwko reprezentacji Włoch^[34]. 2 czerwca 2014 został powołany na Mistrzostwa Świata 2014 w Brazylii^[35]. W pierwszym meczu grupowym bramkarz zachował czyste konto, a niemiecka drużyna wygrała z Portugalią 4:0^[36]. 13 lipca zagrał w finale Mistrzostw Świata z reprezentacją Argentyny, gdzie jego drużyna wygrała 1:0, a gola zdobył w 113. minucie meczu Mario Götze^[37]. Neuer otrzymał wówczas nagrodę dla najlepszego bramkarza turnieju. Ponadto otrzymał także złote rękawice^[38].

7 czerwca 2021, w wygranym 7:1 towarzyskim meczu z Łotwą, Neuer rozegrał 100. spotkanie w barwach reprezentacji Niemiec^[39].

Statystyki

Klubowe

(aktualne na 21 października 2024)

Klub	Sezon	Liga	Liga		Puchar Niemiec		Europa[a]		Inne[b]		Suma
			Mecze	Bramki	Mecze	Bramki	Mecze	Bramki	Mecze	Bramki	Mecze	Bramki
FC Schalke 04	2005/2006	Bundesliga	0	0	0	0	0	0	0	0	0	0
	2006/2007		27	0	0	0	0	0	3	0	30	0
	2007/2008		34	0	3	0	10	0	–		47	0
	2008/2009		27	0	2	0	5	0	–		34	0
	2009/2010		34	0	5	0	–		–		39	0
	2010/2011		34	0	6	0	12	0	1	0	53	0
	Ogólnie		156	0	16	0	27	0	4	0	203	0
Bayern Monachium	2011/2012	Bundesliga	33	0	5	0	14	0	–		52	0
	2012/2013		31	0	5	0	13	0	1	0	50	0
	2013/2014		31	0	5	0	12	0	3	0	51	0
	2014/2015		32	0	5	0	12	0	1	0	50	0
	2015/2016		34	0	5	0	11	0	1	0	51	0
	2016/2017		26	0	4	0	9	0	1	0	40	0
	2017/2018		3	0	0	0	1	0	0	0	4	0
	2018/2019		26	0	3	0	8	0	1	0	38	0
	2019/2020		33	0	6	0	11	0	1	0	51	0
	2020/2021		33	0	1	0	8	0	4	0	46	0
	2021/2022		28	0	1	0	9	0	1	0	39	0
	2022/2023		12	0	0	0	3	0	1	0	16	0
	2023/2024		23	0	1	0	9	0	0	0	33	0
	2024/2025		6	0	1	0	2	0	0	0	9	0
	Ogólnie		351	0	42	0	122	0	15	0	530	0
Ogólnie w karierze			507	0	58	0	149	0	19	0	733	0

Reprezentacyjne

(aktualne na dzień 21 października 2024)

Reprezentacja	Rok	Mecze	Bramki
Niemcy
	2009	2	0
	2010	13	0
	2011	10	0
	2012	11	0
	2013	8	0
	2014	13	0
	2015	6	0
	2016	11	0
	2017	0	0
	2018	10	0
	2019	8	0
	2020	4	0
	2021	12	0
	2022	9	0
	2023	0	0
	2024	7	0
Ogólnie		124	0

Sukcesy

FC Schalke 04

• Puchar Niemiec: 2010/2011
• Puchar Ligi Niemieckiej: 2005

Bayern Monachium

• Mistrzostwo Niemiec: 2012/2013, 2013/2014, 2014/2015, 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018, 2018/2019, 2019/2020, 2020/2021, 2021/2022, 2022/2023
• Puchar Niemiec: 2012/2013, 2013/2014, 2015/2016, 2018/2019, 2019/2020
• Superpuchar Niemiec: 2012, 2016, 2017, 2018, 2020, 2021, 2022
• Liga Mistrzów UEFA: 2012/2013, 2019/2020
• Superpuchar Europy UEFA: 2013, 2020
• Klubowe mistrzostwa świata: 2013, 2020

Niemcy

Mistrzostwa świata

• Mistrzostwo: 2014
• 3. miejsce 2010

Mistrzostwa Europy

• 3. miejsce 2012, 2016

Niemcy U-21

Mistrzostwa Europy U-21

• Mistrzostwo: 2009

Wyróżnienia

• Złota Piłka FIFA (3. miejsce): 2014^[40]
• Najlepszy Bramkarz UEFA: 2020^[41]
• Piłkarz Roku w Niemczech: 2011^[42], 2014^[43]
• Piłkarz roku w FC Schalke 04: 2007, 2009, 2010
• Piłkarz roku według L’Équipe: 2014^[44]
• Piłkarz dekady UEFA według IFFHS (3. miejsce): 2011–2020^[45]
• Bramkarz dekady według IFFHS: 2011–2020^[22]
• Bramkarz Roku według IFFHS: 2013^[46], 2014^[16], 2015^[47], 2016^[48], 2020^[49]
• Najlepszy bramkarz Ligi Mistrzów UEFA: 2019/2020^[50]
• Sportowiec roku na świecie w plebiscycie AIPS: 2014^[51]
• Sportowiec roku w Europie w plebiscycie AIPS: 2014^[52]
• Drużyna Roku UEFA: 2013^[53], 2014^[54], 2015^[55], 2020^[56]
• Drużyna roku na świecie według IFFHS: 2020^[57]
• Drużyna dekady na świecie według IFFHS: 2011–2020^[58]
• Drużyna dekady UEFA według IFFHS: 2011–2020^[59]
• Drużyna sezonu Ligi Mistrzów UEFA: 2013/2014^[60], 2015/2016^[61], 2019/2020^[62]
• Drużyna sezonu Bundesligi: 2012/2013^[63], 2013/2014^[64], 2014/2015, 2015/2016, 2016/2017^[65], 2020/2021, 2021/2022^[66]
• Drużyna sezonu European Sports Media: 2011/2012^[67], 2012/2013^[68], 2014/2015^[69]
• Jedenastka Roku FIFA FIFPro: 2013^[70][71], 2014^[72], 2015^[73], 2016^[74]
• Drużyna marzeń Mistrzostw Europy: 2012^[75]
• Złote rękawice Mistrzostw świata: 2014^[76]
• Najlepsza jedenastka Mistrzostw świata: 2010^[77], 2014^[78]

Rekordy

• Bramkarz z największą liczbą występów w historii finałów Mistrzostw świata: 19 meczów^[c][79]
• Najwięcej zwycięstw w historii Bundesligi: 322 zwycięstwa (w 478 meczach)^[d][27]
• Najwięcej meczów z czystym kontem w historii Bundesligi: 223 mecze^[e]
• Najwięcej czystych kont w historii Ligi Mistrzów

Odznaczenia

• Srebrny Liść Laurowy (2014)^[80]
• Order Zasługi Nadrenii Północnej-Westfalii (2019)^[81]
• Order Bawarski Zasługi (2021)^[81]

Uwagi

1. Uwzględniono:
   Liga Mistrzów UEFA – 136 (0)
   Puchar UEFA – 5 (0)
   kwalifikacje do Ligi Mistrzów UEFA – 2 (0)
2. Uwzględniono mecze w Superpucharze Niemiec, Superpucharze Europy i Klubowych Mistrzostwach Świata.
3. Wyrównany rekord przez Hugo Llorisa – 19 meczów.
4. Pobity rekord Olivera Kahna – 310 zwycięstw (w 557 meczach).
5. Pobity rekord Olivera Kahna – 196 meczów

Przypisy

1. Neuer najlepszy na świecie [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
2. Is Manuel Neuer the greatest goalkeeper of all time? [online], bundesliga.com - the official Bundesliga website [dostęp 2024-02-10]  (ang.).
3. ElaineE. Teng ElaineE., Tim Howard Is Great, But I'll Take Manuel Neuer Any Day, „The New Republic”, 10 lipca 2014, ISSN 0028-6583 [dostęp 2024-02-10] . Brak numerów stron w czasopiśmie
4. The Best FIFA Football Awards™ – The Best FIFA Men’s Goalkeeper – FIFA.com [online], fifa.com [dostęp 2020-12-17] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-02]  (ang.).
5. UlrichU. Hartmann UlrichU., In den Händen eines Buben [online], Süddeutsche.de, 10 grudnia 2008 [dostęp 2024-02-17]  (niem.).
6. Neuer named new captain: FC Schalke 04. schalke04.com, 2010-08-20. [dostęp 2011-01-26].
7. Oficjalnie: Neuer odchodzi z Schalke 04. Bayern? [online], Transfery.info, 20 kwietnia 2011 [dostęp 2024-02-17]  (pol.).
8. Manuel Neuer z Schalke do Bayernu za 22 mln euro, „Gazeta.pl” [dostęp 2011-09-01] .
9. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Bundesliga: Manuel Neuer oficjalnie piłkarzem Bayernu za 25 mln euro [online], sportowefakty.wp.pl, 1 czerwca 2011 [dostęp 2024-02-11]  (pol.).
10. Müller bestraft Braunschweiger Ungeschicktheit [online], kicker [dostęp 2024-02-11]  (niem.).
11. Neuer: podnieśliśmy się po katastrofalnym początku [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-02-11]  (pol.).
12. DanielD. Bednarek DanielD., Chelsea F.C. wygrała Ligę Mistrzów [online], Sport Onet.pl, 20 maja 2012 [dostęp 2012-05-19] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-10]  (pol.).
13. Borussia 1-2 Bayern [online], BBC.sport [dostęp 2014-05-25]  (ang.).
14. Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., Pep lepszy od Mourinho! Superpuchar dla Bayernu! [online], sport.tvp.pl, 30 sierpnia 2013 [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
15. Manuel Neuer piłkarzem 2014 roku według „L’Equipe”, Robert Lewandowski 28.. onet.sport. [dostęp 2014-12-27]. (pol.).
16. Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., Ranking IFFHS: Neuer najlepszym bramkarzem roku [online], sport.tvp.pl, 8 stycznia 2015 [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
17. Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., Złota Piłka 2014: szczegóły głosowania [online], sport.tvp.pl, 12 stycznia 2015 [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
18. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., 150. czyste konto Manuela Neuera w Bundeslidze! Bramkarz Bayernu goni rekord Olivera Kahna [online], sportowefakty.wp.pl, 2 kwietnia 2016 [dostęp 2024-02-16]  (pol.).
19. Bundesliga. Philipp Lahm kończy karierę po sezonie! [online], Sport.pl, 8 lutego 2017 [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
20. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Manuel Neuer nowym kapitanem Bayernu Monachium [online], sportowefakty.wp.pl, 17 maja 2017 [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
21. #FCBRSCA: Debüt, Jubiläum, Comeback [online], FC Bayern München, 12 września 2017 [dostęp 2024-02-17]  (niem.).
22. Oto najlepszy bramkarz dekady wg IFFHS. Manuel Neuer wyraźnie wyprzedził rywali [online], Meczyki.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
23. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Robert Lewandowski w jedenastce dekady. Doborowe towarzystwo Polaka [online], sportowefakty.wp.pl, 29 stycznia 2021 [dostęp 2024-02-12]  (pol.).
24. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Bundesliga: Borussia - Bayern. Manuel Neuer obchodzi jubileusz. 400. mecz weterana [online], sportowefakty.wp.pl, 26 maja 2020 [dostęp 2024-02-12]  (pol.).
25. Bayern Monachium zwycięzcą Ligi Mistrzów!!! Brawo Robert Lewandowski! [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-02-16]  (pol.).
26. Adam Kłos: Spektakularny wyczyn Manuela Neuera. Bramkarz Bayernu Monachium wyrównał historyczny rekord. meczyki.pl. [dostęp 2022-02-06]. (pol.).
27. Karol Brandt: OFICJALNIE: Manuel Neuer z rekordem Bundesligi. Pobił Olivera Kahna. transfery.info, 2022-03-20. [dostęp 2022-03-20]. (pol.).
28. Kapitan Bayernu złamał nogę. To dla niego koniec sezonu! [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-02-17]  (pol.).
29. Bundesliga: Historische Neuer-Marke! Bayern-Keeper zieht mit Schweinsteiger gleich [online], SPORT1, 12 stycznia 2024 [dostęp 2024-02-10]  (niem.).
30. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Gwiazdor wyrównał rekord. Dołączył do wielkiej postaci [online], sportowefakty.wp.pl, 6 marca 2024 [dostęp 2024-03-06]  (pol.).
31. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Skład reprezentacji Niemiec na MŚ w RPA [online], sportowefakty.wp.pl, 1 maja 2010 [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
32. MŚ 2010. Trzeci z rzędu medal Niemców [online], Sport.pl, 10 lipca 2010 [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
33. MŚ 2010. Klose strzela Anglii, asysta Neunera [online], Sport.pl, 27 czerwca 2010 [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
34. Półfinał Euro: Niemcy - Włochy 1-2 [online], sport.interia.pl [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
35. Joachim Löw odkrył karty: Oto kadra Niemiec na mundial [online], Przegląd Sportowy Onet [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
36. MŚ 2014. Niemcy - Portugalia. Koncertowa gra Niemców. Hat trick Mullera [online], Sport.pl, 16 czerwca 2014 [dostęp 2024-02-10]  (pol.).
37. Niemcy 1-0 Argentyna [online], sport.pl [dostęp 2014-07-14]  (pol.).
38. Neuer ze złotymi rękawicami, Messi ze złotą piłką [online], sport.pl [dostęp 2014-07-14]  (pol.).
39. Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., Popis siły Niemców. Siedem goli przed Euro [online], sport.tvp.pl, 7 czerwca 2021 [dostęp 2022-12-12]  (pol.).
40. „Liczy się prezencja, a nie wyniki. To niesprawiedliwe”. Niemcy zdziwieni porażką Neuera [online], eurosport.tvn24.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
41. FIFA The Best: kto wygrywał w innych kategoriach? [online], sport.onet.pl [dostęp 2024-02-09]  (pol.).
42. Manuel Neuer ist „Fußballer des Jahres” [online], kicker [dostęp 2023-03-19]  (niem.).
43. GianniG. Verschueren GianniG., Manuel Neuer Earns Germany’s Footballer of the Year Award for 2013-14 Season [online], Bleacher Report [dostęp 2023-03-19]  (ang.).
44. Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., L’Equipe: Neuer piłkarzem roku. „Lewy” w „30” [online], sport.tvp.pl, 27 grudnia 2014 [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
45. IFFHS: Piłkarz Dekady w Europie [online], dieroten.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
46. Ranking IFFHS: Neuer najlepszym bramkarzem roku, a Webb – sędzią [online], sport.interia.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
47. IFFHS’ World’s Best Goalkeeper of the Year 2015 [online], rsssf.org [dostęp 2023-03-19] .
48. Telewizja PolskaT.P. S.A Telewizja PolskaT.P., Manuel Neuer czwarty raz z rzędu najlepszym bramkarzem świata [online], sport.tvp.pl, 27 grudnia 2016 [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
49. Wielkie wyróżnienie Manuela Neuera! Niemiec wyrównał osiągnięcie Casillasa i Buffona! [online], Sport.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
50. UEFA.com, Manuel Neuer: Champions League Goalkeeper of the Season | UEFA Champions League [online], UEFA.com, 1 października 2020 [dostęp 2024-02-09]  (ang.).
51. AIPS Media [online], aipsmedia.com [dostęp 2020-02-24] .
52. AIPS Media [online], aipsmedia.com [dostęp 2020-02-24] .
53. UEFA.com users’ Team of the Year 2013 revealed [online], UEFA.com, 15 stycznia 2014 [dostęp 2023-03-19]  (ang.).
54. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., „Drużyna Roku” UEFA bez Lewandowskiego, ale z „Ibrą” [online], sportowefakty.wp.pl, 9 stycznia 2015 [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
55. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., „Drużyna roku” UEFA bez Polaków, pięciu graczy Barcelony, James Rodriguez zaskoczeniem [online], sportowefakty.wp.pl, 8 stycznia 2016 [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
56. Robert Lewandowski z kolejnym wyróżnieniem. UEFA znów go doceniła [online], TVN24.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
57. IFFHS [online], www.iffhs.com [dostęp 2023-03-19] .
58. Robert Lewandowski w jedenastce dekady! Fenomenalna drużyna gwiazd [online], Sport.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
59. IFFHS: Drużyna Dekady UEFA [online], dieroten.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
60. UEFA.com, UEFA Champions League squad of the season | UEFA Champions League [online], UEFA.com, 2 czerwca 2014 [dostęp 2024-02-09]  (ang.).
61. UEFA.com, UEFA Champions League Squad of the Season | UEFA Champions League [online], UEFA.com, 30 maja 2016 [dostęp 2024-02-09]  (ang.).
62. UEFA Champions League Squad of the Season [online], UEFA.com, 28 sierpnia 2020 [dostęp 2023-03-19]  (ang.).
63. Finalistas da Champions, Borussia e Bayern dominam seleção do Alemão [online], globoesporte.com [dostęp 2023-03-19] .
64. Schalke’s Uchida makes Bundesliga Team of the Year – Tribal Football [online], www.tribalfootball.com [dostęp 2023-03-19] .
65. Robert Lewandowski i Łukasz Piszczek w „11” sezonu Bundesligi [online], sport.interia.pl [dostęp 2017-05-26]  (pol.).
66. The EA Sports Bundesliga Team of the Season 2021/22 is here! [online], bundesliga.com – the official Bundesliga website [dostęp 2023-03-19]  (ang.).
67. Eén landgenoot in ESM Elftal van het Seizoen [online], Elfvoetbal.nl [dostęp 2023-03-19] .
68. ESM-Top-11: Nur Torres und Ivanovic durchbrechen Bundesliga-Phalanx [online], kicker [dostęp 2023-03-19]  (niem.).
69. ESM Team of the Season – 2014-15 [online], World Soccer, 11 czerwca 2015 [dostęp 2023-03-19]  (ang.).
70. FIFA/FIFPro World XI – FIFA.com [online], web.archive.org, 25 stycznia 2014 [dostęp 2023-03-19] [zarchiwizowane z adresu 2014-01-25] .
71. Wirtualna PolskaW.P. Media Wirtualna PolskaW.P., Znamy najlepszą jedenastkę 2013 roku! FC Barcelona górą, z kim przegrał Lewandowski? [online], sportowefakty.wp.pl, 13 stycznia 2014 [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
72. 3 z Realu, 2 z Barcelony, 0 z Atletico. Czy to naprawdę jest jedenastka roku? [online], TVN24.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
73. Jedenastka 2015 roku wybrana przez FIFA i FIFPro [online], sport.interia.pl [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
74. Drużyna roku FIFA 2016. Dominacja piłkarzy Realu i Barcelony [online], Echo Dnia Radomskie, 9 stycznia 2017 [dostęp 2023-03-19]  (pol.).
75. Ten Spain players in Team of the Tournament [online], UEFA.com, 2 lipca 2012 [dostęp 2023-03-19]  (ang.).
76. FIFA.com [online], web.archive.org, 28 czerwca 2010 [dostęp 2023-03-19] [zarchiwizowane z adresu 2010-06-28] .
77. FIFA.com – FIFA.com – 2010 FIFA World Cup South Africa™ statistics [online], web.archive.org, 11 lutego 2011 [dostęp 2023-03-19] [zarchiwizowane z adresu 2011-02-11] .
78. 2014 FIFA World Cup Brazil™ – Statistics – Castrol Index – FIFA.com [online], web.archive.org, 30 grudnia 2014 [dostęp 2023-03-19] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-30] .
79. Francuz wyrównał niesamowity rekord Neuera. Ta liczba robi wrażenie. przegladsportowy.onet.pl, 2022-12-14. [dostęp 2022-12-15]. (pol.).
80. Weltmeister erhalten Silbernes Lorbeerblatt vom Bundespräsidenten [online], DFB - Deutscher Fußball-Bund e.V. [dostęp 2024-01-09]  (niem.).
81. Manuel Neuer mit Bayerischem Verdienstorden ausgezeichnet [online], FC Bayern Munich AG, 22 września 2021 [dostęp 2023-11-20]  (niem.).

Bibliografia

• Oficjalna strona internetowa (niem.)
• Manuel Neuer w bazie National Football Teams (ang.)
• Manuel Neuer, [w:] baza Soccerway (zawodnicy) [dostęp 2021-01-01] .
• Manuel Neuer, [w:] baza Transfermarkt (zawodnicy) [dostęp 2020-11-21] .

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000018010937
• VIAF: 11051079
• LCCN: no2020073207
• GND: 133960692
• NDL: 001255681
• NKC: xx0222396
• PLWABN: 9810576374305606

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: biography/Manuel-Peter-Neuer
• БРЭ: 3355149
• NE.se: manuel-neuer
• SNL: Manuel_Neuer