Gubernia kazańska
Казанская губерния
| gubernia
|
| 1708–1781 i 1796–1920
|
|
| Herb
|
|
| Państwo
|
 Imperium Rosyjskie
|
| Siedziba
|
Kazań
|
| Powierzchnia
|
63 391,6 km²
|
Populacja (1897)
• liczba ludności
|
2 170 665
|
| • gęstość
|
34,2 os./km²
|
| Szczegółowy podział administracyjny
|
| Liczba ujezdy
|
12
|
Położenie na mapie
|
|
|
Gubernia kazańska (ros. Казанская губерния; tatarski Qazan gubernası / Казан губернасы, czuwaski Хусан кěперниě) – gubernia rosyjska ze stolicą w Kazaniu, funkcjonująca w latach 1708–1781 i 1796–1920 w ramach Imperium Rosyjskiego oraz Rosji Radzieckiej.
Utworzona przez Piotra Wielkiego jako jedna z ośmiu guberni Rosji obejmowała wówczas ziemie dawnych chanatów tatarskich: Kazańskiego, Syberyjskiego i Astrachańskiego z częścią ziem Ordy Nogajskiej. W późniejszych latach kilkakrotnie wydzielano z jej terytorium mniejsze gubernie (w 1717 astrachańską, w 1719 niżnonowogrodzką, w 1744 orenburską oraz w 1781: wiacką, symbirską i ufijską). W latach 1781–1796 namiestnictwo kazańskie. Gubernia graniczyła od południa z gubernią samarską i symbirską, od zachodu z gubernią niżnonowogrodzką, od północy i północnego wschodu z gubernią wiacką, od południowego wschodu z gubernią ufijską.
Powierzchnia guberni wynosiła w 1897 roku 63 676,56 km² (55 954,8 wiorst²). Gubernia w początkach XX wieku była podzielona na 12 ujezdów.
Demografia
Ludność, według spisu powszechnego z 1897 wynosiła 2 170 665 osób – Rosjan (38,4%), Tatarów (31,1%), Czuwaszy (23,1%), Maryjczyków (5,7%), Mordwinów (1,0%) i Udmurtów.
Ludność w ujezdach według deklarowanego języka ojczystego 1897[1]
| Ujezd
|
Rosjanie
|
Tatarzy
|
Czuwasze
|
Maryjczycy
|
Mordwini
|
Udmurci
|
| Gubernia łącznie
|
38,4%
|
31,1%
|
23,1%
|
5,7%
|
1,0%
|
…
|
| Kazański
|
54,5%
|
41,8%
|
…
|
1,6%
|
…
|
…
|
| Koźmodiemianski
|
16,3%
|
…
|
47,3%
|
36,3%
|
…
|
…
|
| Łaiszewski
|
57,5%
|
42,4%
|
…
|
…
|
…
|
…
|
| Mamadyski
|
25,1%
|
69,4%
|
…
|
1,0%
|
…
|
4,4%
|
| Swijażski
|
68,6%
|
29,9%
|
1,5%
|
…
|
…
|
…
|
| Spasski
|
58,4%
|
30,2%
|
7,2%
|
…
|
4,1%
|
…
|
| Tetiuski
|
31,6%
|
49,1%
|
16,6%
|
…
|
2,7%
|
…
|
| Carewokokszacki
|
24,0%
|
21,1%
|
…
|
54,7%
|
…
|
…
|
| Ciwilski
|
10,1%
|
10,0%
|
79,9%
|
…
|
…
|
…
|
| Czeboksarski
|
18,7%
|
2,7%
|
66,5%
|
12,0%
|
…
|
…
|
| Czystopolski
|
48,4%
|
32,2%
|
16,2%
|
…
|
3,2%
|
…
|
| Jadrinski
|
9,0%
|
…
|
90,9%
|
…
|
…
|
…
|
W 1920 r. władze radzieckie zlikwidowały gubernię kazańską, a na jej terytorium w ramach polityki korienizacji utworzono Tatarską oraz Czuwaską ASRR. Współcześnie na terytorium historycznej guberni znajduje się Republika Tatarstanu, Republika Czuwaska i Republika Mari El - autonomiczne republiki w ramach Federacji Rosyjskiej.
Przypisy
Bibliografia
.svg)
