Czasowniki posiłkowe w języku angielskim

Czasowniki posiłkowe w języku angielskim – grupa czasowników posiłkowych używanych jako pomocnicze do tworzenia konstrukcji gramatycznych, głównie czasów i stron. W języku angielskim reprezentują je to have i to be.

To be

Formy czasownika to be

Czasownik to be („być”) używany jest w swym znaczeniu podstawowym oraz jako czasownik pomocniczy do tworzenia czasów ciągłych. odmienia się nieregularnie^[1]:

Forma oznajmująca	Forma pytająca	Forma przecząca
I am, I was	am I?, was I?	I am not, I was not
you are, you were	are you?, were you?	you are not, you were not
he/she/it is, he/she/it was	is he/she/it?, was he/she/it?	he/she/it is not, he/she/it was not
we are, we were	are we?, were we?	we are not, we were not
you are, you were	are you?, were you?	you are not, you were not
they are, they were	are they?, were they?	they are not, they were not

W języku mówionym stosuje się następujące skróty^[2]:

• are + not → aren't
• were + not → weren't
• is + not → isn't.

Forma imiesłowu przeszłego biernego: been.

Czasownik ten nie tworzy również form z czasownikiem posiłkowym do. W zdaniu przeczącym stawia się przeczenie bezpośrednio przy czasowniku głównym formie osobowej. W zdaniu pytającym następuje przestawienie podmiotu i orzeczenia. Na przykład: I am not French. → Nie jestem Francuzem. Are you there? → Jesteś tam?. Who are you? → Kim jesteś?

to be + bezokolicznik

Konstrukcję tworzy się dodając do formy osobowej bądź nieosobowej czasownika to be odpowiednią formę bezokolicznika.

• W stylu formalnym konstrukcja informuje i oficjalnych planach i uzgodnieniach: The President is to visit Norway next week → Prezydent ma udać się do Nowego Jorku.
• Warunek wstępny w trybie warunkowym. Użycie tej formy informuje, że wydarzenie przedstawione w tej konstrukcji jest warunkiem wstępnym – musi zajść najpierw, by było możliwe co innego; If you are to get there by lunchtime, you had better hurry → Jeśli chcesz dotrzeć tam przed obiadem, lepiej byś się pośpieszył.
• Polecenia i nakazy: You are to do your homework → Masz zrobić zadanie domowe.
• Czasownik be z bezokolicznikiem w stronie biernej używany jest w instrukcjach: This cover is not to be removed^[3] → Nie wolno usuwać tej okładki.

Formy odmiany tej konstrukcji w czasie teraźniejszym i przeszłym są analogiczne do czasownika to be^[2].

To have

Czasownik oznacza mieć i odmienia się nieregularnie^[4]. W formie pytającej i przeczącej możliwe są dwa warianty: tworzenie pytań przez inwersję i (zwłaszcza w odmianie amerykańskiej) z operatorami do, does, did. Poniżej wzory odmiany w czasie teraźniejszym i przeszłym w obu wersjach^[5]:

Forma oznajmująca	Forma pytająca	Forma przecząca
I have, I had	have I? do I have? * had I? did I have?	I have not, I do not have * I had not, I did not have
you have, you had	have you?, do you dave? * had you?, did you have?	you have not, you do not have * you had not, you did not have
he/she/it has, he/she/it had	has he/she/it?, does he/she/it have? * had he/she/it?, did he/she/it have?	he/she/it has not, he/she/it does not have * he/she/it had not, he/she/it did not have
we have, we had	have we?, do we have? * had we?, did we have?	we have not, we had not
you have, you had	have you?, do you dave? * had you?, did you have?	you have not, you do not have * you had not, you did not have
they have, they had	have they?, do they have? * had they?, do they have?	they have not, they do not have * they had not, theuy did not have

W języku mówionym stosuje się następujące skróty^[4]:

• have + not → haven't
• had + not → hadn't
• has + not → hasn't.

Forma imiesłowu przeszłego biernego: had.

Czasownika have używa się na kilka sposobów^[5]:

• jako czasownika posiłkowego do tworzenia czasów w aspekcie perfect: I remembered his face, but I had forgotten his name → Pamiętałem jego twarz, ale zapomniałem jego imię
• do informowania o własności, stosunkach i innych stanach: They have three cars → Oni mają trzy samochody
• do informowania o czynnościach i doświadczeniach: I am going to have a bath → Zamierzam wziąć kąpiel.
• z bezokolicznikiem, do informowania o zobowiązaniach: I had to work last Sunday → Musiałem pracować w zeszłą niedzielę.
• w formie dopełnienie + czasownik. do informowania o sprawstwie i doświadczaniu: We had our car stolen last week → Ukradziono nam samochód w zeszłym tygodniu.

have got

Have got jest morfologicznie formą czasu Present Perfect, jednak jej znaczenie jest takie samo jak czasu teraźniejszego prostego^[6].

Odmiana have got dla czasu teraźniejszego i przeszłego wygląda następująco^[6]:

Forma oznajmująca	Forma pytająca	Forma przecząca
I have got, I had got	have I got?, had I got?	I have not got, I had not got
you have got, you had got	have you got?, had you got?	you have not got, you had not got
he/she/it has got, he/she/it had got	has he/she/it got?, had he/she/it got?	he/she/it has not got, he/she/it had not got
we have got, we had got	have we got?, had we got?	we have not got, we had not got
you have got, you had got	have you got?, had you got?	you have not got, you had not got
they have got, they had got	have they got? had they got?	they have not got, they had not got

W języku mówionym stosuje się następujące skróty^[4]:

• have → 've
• has → 's
• had → 'd
• have + not → haven't
• had + not → hadn't
• has + not → hasn't.

Znaczenie konstrukcji jest takie samo jak czasownika have w znaczeniu „mieć”, „posiadać”, jednak używa się go w sytuacjach mniej formalnych^[6]. Forma taka brzmi bardziej naturalnie^[3]. Konstrukcja jest rzadziej spotykana w amerykańskiej odmianie angielskiego; często też wypada have: I got a problem. Formy have got nie używa się, gdy mowa o stanach zwyczajowych bądź czynnościach powtarzających: I often have toothache. We don't usually have beer in the house^[3].

have to

Struktura have to konotuje czasownik w bezokoliczniku bez cechy to. Odmienia się jak regularny czasownik have z operatorami do i does^[7]. Istnieje również potoczna forma have got to o identycznym znaczeniu i podobnym użyciu, ograniczonym jednak do czasu teraźniejszego prostego^[7].

Forma oznajmująca	Forma pytająca	Forma przecząca
I have to, I had to	do I have to?, did I have to?	I don't have to, I didn't have to
you have to, you had to	do you have to?, did you have to to?	you don't have to, youdidn't have to
he/she/it has to, he/she/it had to	does he/she/it have to?, did he/she/it have to?	he/she/it doesn't have to, he/she/it didn't have to
we have to, we had to	do we have to?, did we have to?	we have not to, we had not to
you have to, you had to	do you have to?, did you have to to?	you don't have to, youdidn't have to
they have to, they had to	do they have to? did they have to?	they don't have to, they didn't have to

Użycie konstrukcji have/have got to:

• Przymus i zobowiązanie^[7]: It's a terrible job. We have to start work at 7 a.m. → To straszna praca. Musimy zacząć pracować o siódmej.
• Konieczność^[7]: Everyone has to eat to live → Każdy musi jeść aby żyć.
• Have (got) to opisuje z reguły zobowiązania zewnętrzne, podczas gdy must - wewnętrzne^[7]. I have to be very careful, my boss will tell me off if I spoil it → Muszę być ostrożny, szef mnie objedzie, jak to zepsuję (przymus zewnętrzny). I must be very careful, I've lost my keys → Muszę być ostrożny, już raz zgubiłem klucze (przymus wewnętrzny, mówiący zdaje sobie sprawę, że coś jest nie tak z jego koncentracją)
• Forma przecząca don't/doesn't/didn't/won't have to oznacza brak przymusu lub nacisku, czym różni się od czasownika must^[7]: I musn't lie, unless I am accused of perjury → Nie wolno mi kłamać, inaczej oskarżą mnie o krzywoprzysięstwo. I don't have to lie, they know the truth → Nie muszę kłamać, oni znają prawdę.

Przypisy

1. Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 61. ISBN 0-582-40574-2.
2. Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 189. ISBN 0-582-40574-2.
3. Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 81. ISBN 978-0-19-442098-3.
4. Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 189-193. ISBN 0-582-40574-2.
5. Michael Swan: Practical English Usage. Oxford: Oxford University Press, 2015, s. 205. ISBN 978-0-19-442098-3.
6. Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 193-195. ISBN 0-582-40574-2.
7. Geoffrey Leech: An A – Z of English Grammar and Usage. Harlow: Longman, 2001, s. 194-196. ISBN 0-582-40574-2.