Najstarsza wzmianka o Cecylii znajduje się w Martyrologium Hieronymianum[1]. Zasadniczym dokumentem o życiu Cecylii jest pochodzące z V wieku Passio, będące pozbawionym faktograficznej wartości opowiadaniem, niemniej samo istnienie Cecylii uznaje się za fakt historyczny[3].
Męczeństwo Cecylii jest zazwyczaj datowane na czasy panowania Aleksandra Sewera (choć wg innych źródeł tenże sprzyjał chrześcijanom[4]), przy czym proponowano też daty o kilkadziesiąt lat wcześniejsze jak i późniejsze[1]. Wiadomo, że była pochowana w katakumbach w pobliżu papieży Urbana (222–230) i Poncjana (230–235)[1].
Legenda
Cecylia urodziła się na początku III wieku. Jako chrześcijanka złożyła śluby czystości, i pomimo że zmuszono ją do małżeństwa z ówczesnym poganinemWalerianem, nie tylko nie złamała ślubu, lecz jeszcze nawróciła swego męża i jego brata Tyburcjusza. Z powodu wiary najpierw ścięto Waleriana i jego brata, a następnie aresztowano również Cecylię. Odmówiła ona oddania czci bóstwom rzymskim, została więc zamknięta w caldarium łaźni, a w piecu podgrzewającym wodę rozpalono jak największy ogień, by ją udusić. Ponieważ Cecylia przeżyła, postanowiono ją ściąć. Pomimo trzech ciosów w szyję nie udało się odciąć jej głowy - Cecylia zmarła dopiero po trzech dniach[5].
Jakub de Voragine w Złotej legendzie[6] opisuje historię nawrócenia męża Cecylii – św. Waleriana. Podczas nocy poślubnej święta wyznała mu, że towarzyszy jej anioł, który strzeże czystości jej ciała. Ujrzenie go przez Waleriana jest możliwe tylko wtedy, jeśli przyjmie on chrzest i „oczyści się”. Waleriana ochrzcił papież Urban I. Po powrocie do Cecylii, Walerian znalazł ją w towarzystwie anioła trzymającego dwa wieńce z róż i lilii. Po wręczeniu wieńców Cecylii i Walerianowi anioł powiedział: „Te wieńce przez zachowanie czystości zachowajcie nietknięte, bom je wam od Boga przyniósł”. Wieńce te miały być niewidoczne dla osób nieczystych.
W 1600 Antonio Bosio wydał Historia passionis b. Caeciliae virginis.
19 października 1599 roku Paolo Emilio Sfondrati (kardynał tytularny bazyliki św. Cecylii), podczas prac renowacyjnych zainicjowanych przez niego, w obecności świadków (m.in. kardynała Baroniusza) dokonał identyfikacji relikwii męczennicy. W sarkofagu odnaleziono cyprysową skrzynię, a w niej nietknięte przez czas ciało leżące na prawym boku przykryte jedwabnym welonem przesiąkniętym krwią, pod nim widoczna była suknia przetykana złotą nicią. Wezwano rzeźbiarza Stefano Maderno, by sporządził rysunek ciała św. Cecylii. Następnie wykorzystał on ten rysunek do wyrzeźbienia marmurowego posągu przedstawiającego św. Cecylię w pozycji, w jakiej odnaleziono jej ciało w 1599[5].
Męczennica Cecylia uznawana jest za świętą, a jej imię wymieniane jest w Kanonie Rzymskim.
Ikonografia
Prawdopodobne jest jednak, że grała na innym instrumencie, gdyż ówczesne kobiety rzymskie często kształciły się w grze na harfie. W ikonografii chrześcijańskiej św. Cecylia przedstawiana jest jako orantka, w późniejszych wizerunkach: w tunice, z palmą męczeńską w dłoni.
↑we fragmencie opowiadającym o jej ślubie z Walerianem wspomina się, że „cantantibus organis” („podczas gdy grały instrumenty”) „Coecilia in corde suo soli Domino decantabat” („Cecylia w swym sercu śpiewała tylko Panu”)
↑Kirsch 1908 ↓, In this shape the whole story has no historical value; it is a pious romance, like so many others compiled in the fifth and sixth century. The existence of the aforesaid martyrs, however, is a historical fact.(ang.).
↑Severus Alexander, [w:] Historia Augusta. Brak numerów stron w książce
↑ abAngelo Montonati: Święta Cecylia. W: Święci na każdy dzień. T. IX: Listopad. Kielce: Wydawnictwo Jedność, 2009, s. 96-99. ISBN 978-83-7558-301-4.
↑AnnaA.Kirschke-ValcárcetAnnaA. (red.), Wspomnienie św. Cecylii, „Tygodnik Katolicki” (48/2004), Szczecin [dostęp 2010-04-14] [zarchiwizowane z adresu 2009-05-28]. Brak numerów stron w czasopiśmie
Henry Hoever: Żywoty świętych pańskich na każdy dzień roku : według Kalendarza Rzymskiego. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1995. ISBN 83-86503-03-3. Brak numerów stron w książce
Johann Peter Kirsch: St. Cecilia. [w:] The Catholic Encyclopedia [on-line]. 1908. (ang.).
.jpg)
,_Matteo_Rosselli.jpg)
