Zgodnie z opisem męczeństwa pochodzącym z V wieku, Agata pochodziła ze znamienitego rodu rzymskiego. Urodziła się w Katanii na Sycylii. Po przyjęciu wiary chrześcijańskiej postanowiła żyć w dziewictwie. Gdy odrzuciła rękę namiestnika Sycylii Kwincjana, oddano ją do domu rozpusty. Mimo to zachowała dziewictwo i nie wyparła się Chrystusa.
Kiedy cesarz Decjusz rozpoczął prześladowania chrześcijan, Kwincjan jako jedną z pierwszych postawił przed sądem Agatę. Skazano ją na tortury, podczas których odcięto jej piersi[2]. Z nastaniem niespodziewanego trzęsienia ziemi namiestnik nakazał zaprzestania tortur, dostrzegając w tym karę Bożą. Ostatecznie Agata poniosła śmierć rzucona na rozżarzone węgle. Wg innych opracowań namiestnik przerażony trzęsieniem ziemi, które nastąpiło gdy Agatę rzucono na rozżarzone węgle i skorupy uciekł i utopił się w rzece, natomiast Agata zmarła w więzieniu[3]. Jej ciało zostało pogrzebane przez chrześcijan poza miastem.
Kult świętej
W rok po jej śmierci nastąpił wielki wybuch Etny. Lawa nie zalała miasta gdyż została zatrzymana tuż przed nim przy pomocy całunu z grobu Świętej, którym przykryto płynącą ławę[3]. To cudowne ocalenie nawet poganie przypisywali wstawiennictwu Agaty[potrzebny przypis].
W ikonografii chrześcijańskiej św. Agata przedstawiana jest w długiej sukni[3]. Jej atrybuty to chleb, dom w płomieniach, kleszcze, korona wieniec męczeństwa, kość słoniowa symbol czystości, niewinności i siły moralnej, a także krzyż, nożyczki, nóż, palma męczeństwa, obcięte piersi w misie jako symbol tortur i jej męczeństwa, św. Piotr i dziecko niosące światło, którzy według legendy ukazali się jej w celi, płonąca świeca i pochodnia symbole Chrystusa, skorupy, rozżarzone węgle, wybuchająca Etna[3].