Aleksander

Aleksander
Płeć	męskie
	Znaczenie
Języki	greka
Słowo	stgr. αλέξειν + ἀνήρ
Znaczenie	„broniący mężów”,; „obrońca ludzi”,
Region pochodzenia	starożytna Macedonia
	Alternatywne nazwy
Warianty obcojęzyczne	gr. Ἀλέξανδρος,; ros. Александр,; ukr. Олександр
Odpowiednik dla płci przeciwnej	Aleksandra
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

^ⓘAleksander (stgr. Ἀλέξανδρος, aleksandros – obrońca ludzi) – imię męskie pochodzenia greckiego składające się z dwóch członów: stgr. αλέξειν (bronić, wspomagać) i ἀνδρός (od ἀνήρ – mąż, mężczyzna). Całość bywa interpretowana jako „broniący mężów, troszczący się o mężów, opiekujący się mężami”^[1].

Notuje się wzrost popularności tego imienia wśród imion nadawanych noworodkom w Polsce. Na liście najczęściej nadawanych imion męskich w 2002 Aleksander plasował się na 39 pozycji, w 2005 – na 36, w 2010 – na 17, a w roku 2013 – na 14 pozycji^[2]^[3].

Aleksander imieniny obchodzi 15 stycznia, 30 stycznia, 26 lutego, 10 marca, 18 marca, 20 marca, 24 marca, 27 marca, 28 marca, 24 kwietnia, 3 maja, 8 maja, 20 maja, 29 maja, 4 czerwca, 6 czerwca, 9 lipca, 10 lipca, 17 lipca, 1 sierpnia, 11 sierpnia, 26 sierpnia, 2 września, 13 września, 21 września, 11 października, 12 grudnia.

W innych językach

język angielski – Alexander
język arabski – Iskander
język białoruski – Аляксандр, Аляксандар, Алесь (Aliaksandr, Aliaksandar, Aleś)
esperanto – Aleksandro^[4]
język estoński – Aleksander
język fiński – Aleksanteri
język francuski – Alexandre
język grecki – Ἀλέξανδρος (Aleksandros)
język hiszpański – Alejandro
język niemiecki – Alexander
język perski – Iskandiar
język portugalski – Alexandre
język rosyjski – Александр (Aleksandr), Sasza
język rumuński – Alexandru
język serbsko-chorwacki – Aleksandar
język słoweński – Aleksander
język turecki – Iskender
język ukraiński – Олександр, Олесь (Oleksandr, Oleś)
język węgierski – Sándor
język włoski – Alessandro, Sandro

Znane osoby noszące imię Aleksander

Osobny artykuł: Święty Aleksander.

Władcy

Aleksander I (?–454 p.n.e.), król Macedonii od ok. 498
Aleksander Macedoński (Aleksander III Wielki) (356 p.n.e.–323 p.n.e.), król Macedonii
Aleksander Molossos (?–330 p.n.e.), król Epiru od 342
Aleksander IV Macedoński (323–310 p.n.e.), syn Aleksandra Macedońskiego, kandydat do tronu Macedonii
Aleksander I, król Szkocji 1107–1124
Aleksander II (1198–1249), król Szkocji od 1214
Aleksander III (1241–1286), król Szkocji od 1249
Aleksander Newski (ok. 1220–1263), władca Nowogrodu Wielkiego od 1236 i księstwa włodzimiersko-suzdalskiego od 1252, święty prawosławny.
Aleksander Dobry (?–1432), hospodar mołdawski od 1400
Aleksander I, król Gruzji 1412–1442
Aleksander Jagiellończyk (1461–1506), król polski od 1501
Aleksander I Pawłowicz (Aleksander I Romanow, 1777–1825), cesarz rosyjski od 1801
Aleksander II Romanow (1818–1881), cesarz rosyjski od 1855
Aleksander III Romanow (1845–1894), cesarz rosyjski od 1881
Aleksander I Battenberg (1857–1886), książę Bułgarii od 1879
Aleksander Obrenović (1876–1903), król serbski od 1889
Aleksander I Karađorđević (1888–1934), król SHS od 1921, król Jugosławii od 1929
Aleksander Glücksburg (1893–1920), król Grecji od 1917

Papieże

Aleksander I (?–117), święty, papież od 107
Aleksander II (?–1073), papież od 1061
Aleksander III (ok. 1100–1181), papież od 1159
Aleksander IV (1185–1261), papież 1254–1261
Aleksander V (ok. 1339–1410), antypapież 1409–1410
Aleksander VI (1430/1431–1503), papież od 1492
Aleksander VII (1599–1667), papież od 1655
Aleksander VIII (1610–1691), papież od 1689

Postacie historyczne i średniowieczne

Aleksander z Afrodyzji (przełom II i III w.), filozof grecki
Aleksander z Fiesole (IX wiek) – biskup Fiesole, męczennik i święty katolicki (wspomnienie 6 czerwca)
Aleksander z Hales (ok. 1180—1245), angielski filozof i teolog
Aleksander z Malonne (koniec XI w.–1156), biskup płocki

Pozostałe osoby

Aleksander Aamodt Kilde (ur. 1992), norweski narciarz alpejski
Alaksandr Adamowicz (1900–1937), białoruski komunista
Alaksandr Adamowicz (1927–1994), białoruski pisarz i historyk literatury
Aleksandr Alechin (1892–1946), rosyjski szachista
Alessandro Aleotti (ur. 1972), włoski wokalista
Alessandro Algardi (1598–1654), włoski rzeźbiarz
Alexander Armstrong (ur. 1970), brytyjski aktor
Alaksandr Asatkin-Władimirski (1885–1937), radziecki działacz państwowy, komunista, I sekretarz Komunistycznej Partii (bolszewików) Białorusi
Aleksandras Balčiauskas (1907–1952), litewski duchowny kalwiński
Aleksander Balos (ur. 1970), amerykański malarz polskiego pochodzenia
Aleksandr Baranow (1747–1819), rosyjski kupiec i handlarz futer
Alec Baldwin (ur. 1958), amerykański aktor
Aleksander Milwiw-Baron (ur. 1983) – polski gitarzysta, kompozytor, producent muzyczny i multiinstrumentalista. Członek zespołu Afromental
Aleksander Bardini (1913–1995), polski aktor i reżyser
Alessandro Baricco (ur. 1958), włoski pisarz
Aleksander Bentkowski (ur. 1941), polski prawnik i polityk
Aleksander Bojemski (1885–1944), polski inżynier i architekt, profesor Politechniki Warszawskiej
Aleksandr Bolszunow (ur. 1996), rosyjski biegacz narciarski
Aleksandr Borodin (1833–1887), rosyjski chemik
Sandro Botticelli (1445–1510), włoski artysta
Aleksander Brückner (1856–1939), polski językoznawca, historyk literatury, slawista
Aleksandr Budycho (1893–1950), radziecki wojskowy
Alaksandr Burbis (1885–1923), białoruski działacz społeczny i polityczny, teatrolog, historyk i etnograf
Alexandre Coste (ur. 2003), syn władcy Monako, Alberta II
Aleksander Chłopek (ur. 1946), poseł
Aleksander Cinker (ur. 1953), izraelski inżynier i polityk
Sándor Csoóri (ur. 1930), węgierski pisarz, opozycjonista
Alaksandr Czarwiakou (1892–1937), białoruski polityk i działacz narodowy, premier Białoruskiej SRR
Aleksander Czcheidze (1878–1941), gruziński generał, oficer kontraktowy WP w 20-leciu międzywojennym
Alaksandr Czyhir (ur. 1972), białoruski opozycjonista
Alaksandr Cwikiewicz (1888–1937), białoruski historyk i działacz polityczno-narodowy
Aleksander Doba (1946–2021), polski podróżnik
Aleksandr Domogarow (ur. 1963), rosyjski aktor
Alessandro Del Piero (ur. 1974), włoski piłkarz
Alaksandr Dubko (1938–2001), białoruski polityk
Aleksandr Fadiejew (1901–1956), rosyjski pisarz
Alex Ferguson (ur. 1941), brytyjski (szkocki) piłkarz i trener
Aleksander Ford (1908–1980), polski reżyser
Aleksander Fredro (1793–1876), polski komediopisarz i poeta
Alexander Gauland (ur. 1946), niemiecki prawnik, dziennikarz i polityk
Alessandro Guagnini (1534–1614), polski historyk, żołnierz i dziejopis pochodzenia włoskiego
Alessandro Gavazzi (1809–1889), włoski ksiądz, rewolucjonista, działacz patriotyczny i religijny
Aleksander Gieysztor (1919–1999), polski historyk
Aleksander Gierymski (1850–1901), polski malarz
Aleksander Głowacki (Bolesław Prus) (1847–1912), polski pisarz
Aleksander Grad (ur. 1962), polski polityk
Aleksandr Gribojedow (1795–1829), pisarz rosyjski
Aleksander Groinin (zm. 1944), powstaniec warszawski z batalionu "Zośka"
Aleksander Gudzowaty (1938–2013), polski biznesmen
Aleksander Guttry (1813–1891), polski działacz polityczny
Aleksander Hall (ur. 1953), polski polityk
Alexander Hamilton (1755–1804), amerykański polityk
Aleksandr Hercen (1812–1870), rosyjski pisarz, myśliciel społeczny, działacz polityczny
Alexander Herr (ur. 1978), niemiecki skoczek narciarki
Aleksander Hirschberg (1847–1907), historyk polski
Alaksandr Hleb (ur. 1981), białoruski piłkarz
Alexander von Humboldt, (1769–1859), niemiecki przyrodnik podróżnik i geograf
Aleksander Kamiński (1903–1978), polski działacz harcerski, pedagog i pisarz
Alaksandr Kazulin (ur. 1955), białoruski polityk
Alexander Klaws (ur. 1983), niemiecki piosenkarz
Aleksander Kłak (ur. 1970), polski piłkarz, wicemistrz olimpijski
Aleksander Kiereński (1881–1970), polityk rosyjski
Alexander Koester (1864–1932), niemiecki malarz
Aleksander Krawczuk (1922-2023), polski historyk, pisarz
Alaksandr Krynicki (1894–1937), radziecki polityk, I sekretarz Komunistycznej Partii (bolszewików) Białorusi
Aleksander Krzyżanowski (1895–1951), polski generał, komendant Okręgu Wileńskiego ZWZ-AK.
Aleksander Kwaśniewski (ur. 1954), prezydent RP
Aleksandr Lebied (1950–2002), rosyjski polityk
Aleksandr Legkow (ur. 1982), rosyjski biegacz narciarski
Aleksandr Litwinienko (1962–2006), podpułkownik KBG/FSB
Aleksander Litwinowicz (1879–1948), generał dywizji WP
Aleksander Lubocki (ur. 1956), izraelski matematyk i polityk
Aleksander Lossow-Niemojowski (1910–1944), polski wojskowy
Alaksandr Łukaszenka (ur. 1954), prezydent Białorusi
Aleksander Majkowski (1876–1938), kaszubski pisarz
Alessandro Manzoni (1785–1873), włoski pisarz epoki romantyzmu
Aleksander Maliszewski (1901–1978), polski pisarz
Aleksander Małachowski (1924–2004), polityk, publicysta, wolnomularz
Sandro Mazzola (ur. 1942), piłkarz włoski
Aleksandr Miasnikian (1886–1925), radziecki komunista ormiańskiego pochodzenia
Alaksandr Milinkiewicz (ur. 1947), białoruski matematyk, fizyk i działacz opozycyjny
Aleksander Narbutt-Łuczyński (1890–1977), generał brygady Wojska Polskiego
Alessandro Nesta (ur. 1976), włoski piłkarz
Aleksander Orłowski (1777–1832), malarz
Aleksander Orłowski (1862–1932), kompozytor, dyrygent chórów
Aleksandr Owieczkin (ur. 1985), rosyjski hokeista
Aleksandr Patronow (?–1969), rosyjski wojskowy
Sándor Petőfi (1823–1849), węgierski poeta
Alessandro Del Piero (ur. 1974), piłkarz
Aleksandr Pietrow (1794–1867), rosyjski szachista
Alessandro Poerio (1802–1848), włoski pisarz
Alexander Pointner (ur. 1971), austriacki skoczek narciarski i trener
Aleksander Poniewierka (ur. 1944), polski dowódca wojskowy
Aleksandr Popow (ur. 1971), rosyjski pływak
Ołeksandr Potebnia (1835–1891), językoznawca, tłumacz, etnograf, pedagog, filozof
Alaksandr Pruszynski (1887–1920), białoruski poeta, pisarz, publicysta i działacz narodowy
Aleksandr Puszkin (1799–1837), rosyjski poeta
Aleksander Rogalski (1912–1996), polski publicysta, historyk literatury
Aleksander Rożniecki (1774–1849), polski generał
Alexander Turner, brytyjski wokalista i założyciel zespołu Arctic Monkeys
Alexander Rybak (ur. 1986), norweski pisarz, piosenkarz i aktor białoruskiego pochodzenia
Alessandro Scarlatti (1660–1725), włoski kompozytor okresu baroku
Aleksander Ścibor-Rylski (1928–1983), polski reżyser i scenarzysta
Aleksandr Samiedow (ur. 1984), rosyjski piłkarz
Alexandre José Maria dos Santos (1924–2021), mozambicki duchowny katolicki, arcybiskup Maputo, kardynał
Alaksandr Siankiewicz (1884–1938), białoruski działacz społeczny i polityczny, lekarz, narkom zdrowia Białoruskiej SRR
Aleksander Sikora (ur. 1990), polski dziennikarz i prezenter telewizyjny
Alexander Skarsgård (ur. 1976), szwedzki aktor i reżyser
Aleksandr Sołżenicyn (1918–2008), rosyjski pisarz
Aleksander Sopliński (ur. 1942), polski lekarz i działacz ruchu ludowego
Alaksandr Szlubski (1897–1941), białoruski naukowiec, literaturoznawca i etnograf
Aleksander Świętochowski (1849–1938), polski pisarz
Alex Txikon (ur. 1981), hiszpański wspinacz i himalaista narodowości baskijskiej
Aleksander Tansman (1897–1986), polski kompozytor i pianista
Aleksander Karol Waza (1614–1634), polski królewicz
Alexander Pope (1688–1744), angielski poeta
Alexander Van der Bellen (ur. 1944), prezydent Austrii
Aleksander Wat (1900–1967), polski poeta i tłumacz
Aleksander Wrona (ur. 1940), polski hokeista na trawie
Aleksander Wrona (ur. 1995), polski judoka
Aleksander Zawadzki (1899–1964), polski polityk komunistyczny, Przewodniczący Rady Państwa PRL
Aleksander Zniszczoł (ur. 1994), polski skoczek narciarski
Alexander Zverev (ur. 1997), niemiecki tenisista

Zobacz też

Aleksandrowo (powiat żniński)
Aleksandrów – 34 miejscowości w Polsce
"Aleksandreida"

Przypisy

↑ Aleksander. Deon.pl. [dostęp 2013-09-12].
↑ Zestawienie imion 2002-2012. [dostęp 2015-09-05].
↑ Lena i Jakub – to najpopularniejsze imiona mijającego roku. [dostęp 2015-09-05].
↑ Kazimierz Tymiński: Mały słownik POLSKO-ESPERANCKI. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 429. ISBN 83-214-0326-3.

[1] Aleksander. Deon.pl. [dostęp 2013-09-12].

[2] Zestawienie imion 2002-2012. [dostęp 2015-09-05].

[3] Lena i Jakub – to najpopularniejsze imiona mijającego roku. [dostęp 2015-09-05].

[4] Kazimierz Tymiński: Mały słownik POLSKO-ESPERANCKI. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986, s. 429. ISBN 83-214-0326-3.

[1]

[2]

[3]

[4]