Голем Габер

Голем Габер
Поглед кон селото
Голем Габер Местоположба на Голем Габер во Македонија Голем Габер на карта
Координати 41°45′02″N 22°18′14″E
Регион	Источен
Општина	Карбинци
Област	Јуруклак
Население	20 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	2207
Повик. бр.	032
Шифра на КО	30007
Надм. вис.	450 м
Голем Габер на општинската карта Атарот на Голем Габер во рамките на општината
Голем Габер на Ризницата

Голем Габер — мало село во областа Јуруклак, во Општина Карбинци, сместено во околината на градот Штип.

Географија и местоположба

Ова мало село се наоѓа во областа Јуруклак, во јужниот дел на територијата на Општина Карбинци, а на југозападните ограноци на планината Плачковица.^[2] Селото е ридско, на надморска височина од 450 метри. Од градот Штип е оддалечено 13,5 километри.^[2]

Историја

Во XIX век, Голем Габер било село во Штипската каза на Отоманското Царство.

Стопанство

Атарот зафаќа простор од 7,4 км². На него преовладуваат пасиштата на површина од 359 хектари, на шумите отпаѓаат 180 хектари, а на обработливото земјиште 101 хектар.^[2]

Селото, во основа, има полјоделско-шумарска функција.^[2]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 153 —     1953 178 +16.3% 1961 58 −67.4% 1971 53 −8.6% 1981 49 −7.5%	Година Нас. ±% 1991 40 −18.4% 1994 43 +7.5% 2002 32 −25.6% 2021 20 −37.5%

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото имало 400 жители, сите Турци.^[3] Според Димитар Гаџанов, во 1916 година во селото живееле 180 жители, сите Турци.^[4]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Турци.^[5]

Селото е мало и уште во 1961 година броело само 58 жители, додека во 1994 година бројот се намалил 43 жители, турско население.^[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Голем Габер живееле 32 жители, сите Турци.^[6]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 20 жители, од кои 17 Турци и 3 лица без податоци.^[7]

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	400	—	153	178	58	53	49	40	43	32	20

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]

Самоуправа и политика

Селото влегува во рамките на Општина Карбинци, која била една од ретките општини кои не биле променети по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година. Во периодот од 1996-2004 година, селото исто така се наоѓало во Општина Карбинци.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Штип. Селото припаѓало на некогашната општина Штип во периодот од 1957 до 1965 година. Во периодот од 1955 до 1957 година селото се наоѓало во рамките на тогашната општина Радање.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Радање, во која покрај селото Голем Габер, се наоѓале и селата Вртешка, Ебеплија, Јунузлија, Калапетровци, Калаузлија, Кепекчелија, Кошево, Курфалија, Кучилат, Кучица, Мал Габер, Мичак, Муратлија, Никоман, Оџалија, Почивало, Прналија, Радање и Шашаварлија. Селото припаѓало на Општина Радање во периодот 1950-1952, во која влегувале селата Голем Габер, Јунузлија, Калаузлија, Кепекчелија, Кучилат, Курфалија, Мал Габер, Оџалија, Радање и Таринци.

Избирачко место

Во селото постои избирачкото место бр. 2327 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на приватна куќа.^[12]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 28 гласачи.^[13]

На парламентарните избори во 2020 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 29 гласачи.^[14]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[15]

• Јумруташ — утврдување од доцноантичко време; и
• Крст — некропола од доцноантичко време.

Џамии

Во минатото во селото постоела џамија, од која денес е зачувано само минарето.

Галерија

• 
  Куќа во селото
• 
  Куќи во селото
• 
  Остатоци од џамија во селото
• 
  Панорамски поглед
• 
  Поглед на селото

Наводи

1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
2. Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија (PDF). Скопје: Патрија. стр. 70-711. Посетено на 25 јануари 2021.
3. Васил К’нчов. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900, стр. 230.
4. Гаджанов, Димитър Г. Мюсюлманското население в Новоосвободените земи, во: Научна експедиция в Македония и Поморавието 1916, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, Университетско издателство „Св. Климент Охридски“, София, 1993, стр. 240.
5. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
6. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 25 јануари 2021.
7. „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
8. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
9. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
10. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
11. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
12. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 25 јануари 2021.
13. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
14. „Предвремени избори за пратеници 2020“. Архивирано од изворникот на 2020-07-15. Посетено на 25 јануари 2021.
15. Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 429. ISBN 9989-649-28-6.

Поврзано

• Плачковица
• Општина Карбинци
• Штип

Надворешни врски

• Голем Габер на Ризницата ^?