Lantziego

Lantziego
Araba, Euskal Herria
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea	Araba
Eskualdea	Arabako Errioxa
Izen ofiziala	Lanciego/Lantziego
Alkatea	Itziar De Alava Martinez de Icaya (Euzko Alderdi Jeltzalea)
Posta kodea	01308
INE kodea	01032
Herritarra	lantziegar
Kokapena
Koordenatuak	42°33′46″N 2°30′45″W
Azalera	24,20 km²
Garaiera	541 metro
Distantzia	48 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria	708 (2023) −16 (2022)
324 (%45,8)   (%51,8) 367
Dentsitatea	0,29 bizt/km²
Hazkundea (2003-2013)[1]	% 5,71
Zahartze tasa[1]	% 23,81
Ugalkortasun tasa[1]	‰ 51,85
Ekonomia
Jarduera tasa[1]	% 83,33 (2011)
Genero desoreka[1]	% 10,18 (2011)
Langabezia erregistratua[1]	% 10,23 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1]	% 20,15 (2010)
Kaleko erabilera [2]	%  (2016)
Etxeko erabilera[3]	% 5.15 (2016)
Datu gehigarriak
Sorrera data	1630
Webgunea	http://www.lanciego.org/

Lantziego Arabako hego-ekialdeko udalerria da, Arabako Errioxa eskualdekoa. Izen bereko herria da udalerriaren herriburua. Gasteiztik 48 bat kilometrora dago, hegoalderantz.

Geografia

Udalerri mugakideak

• Iparraldean: Kripan eta Lapoblación (Nafarroa).
• Hegoaldean: Guardia eta Logroño (Errioxako Autonomia Erkidegoa).
• Ekialdean: Ekora eta Oion.
• Mendebaldean: Bilar eta Kripan.

Historia

X. mendean Antso I.a Garzeitz erregeak sonsierra eskualdea bereganatu eta Nafarroako erresuman sartu zuen. 926 urtean dagoeneko Asa aipatzen da. Lantziego izenaren aipamen zaharrena 1257. urteko agiri batean aurkitu da. Lantziego Guardiaren menpe egon zen 1630. urtera arte, zeinetan hiri titulua jaso zuen. Calahorrako elizbarrutian jarraitu zuen 1862. urtean Gasteizkoa eratu zen arte. 1887an Benasperi Lantziegoren barnean integratu zen^[4].

Ekonomia

Lantziegoren ekonomia ardogintzan eta haren inguruko turismoan oinarritzen da. Arabar Errioxako ardoaren ekoizle garrantzitsua da.

Banaketa administratiboa

Hiru herrik osatzen dute Lantziego udalerria:

• Asa.
• Binasperi (1887ko errolda egin baino lehen bere udalerria zuena).
• Lantziego (udalerriko herriburua).

Lantziegoko herriak

Demografia

Lantziegoko biztanleria
Datu-iturria: www.ine.es

Politika

Sakontzeko, irakurri: «Hauteskundeak Lantziegon»

2011ko udal hauteskundeak

2019ko maiatzaren 26ko hauteskundeetako emaitzen ondorioz Lantziegoko alkatea EAJko Itziar De Alava da.

Lantziegogo udalbatza
Alderdia		2019		2023
		Zinegotziak	Boto kopurua	Zinegotziak	Boto kopurua
	Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)	4 / 7	177 (% 48,36)	4 / 7	196 (% 52,97)
	Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE)	3 / 7	161 (% 43,99)	2 / 7	106 (% 28,65)
	Euskal Herria Bildu (EH Bildu)	0 / 7	0 (% 0)	1 / 7	51 (% 13,78)
	Alderdi Popularra (PP)	0 / 7	23 (% 6,28)	0 / 7	14 (% 3,78)
Datuen iturria: Hauteskundeen emaitzak euskadi.net webgunean

Alkateak

Hauek izan dira Lantziegoko azken alkateak:

Alkatea	Agintaldi hasiera	Agintaldi amaiera	Alderdia[5]
Jesus Blanco Martinez de Osaba[5][6][7]	1979	1983		Euzko Alderdi Jeltzalea
Pedro Antonio Moreno Ibañez[5][7]	1983	1987		Euskadiko Alderdi Sozialista
Juan Ocariz Querejazu[5]	1987	1991		Euzko Alderdi Jeltzalea
Emilio Perez de Azpillaga Querejazu[5]	1991	1995		Euzko Alderdi Jeltzalea
Emilio Perez de Azpillaga Querejazu[5]	1995	1999		Euzko Alderdi Jeltzalea
Manuel Zabala Gonzalez[5]	1999	2003		Alderdi Popularra
Alfonso Luis Gonzalez Eguilaz[5]	2003	2007		Euzko Alderdi Jeltzalea
Manuel Zabala Gonzalez[5]	2007	2011		Alderdi Popularra
Alfonso Luis Gonzalez Eguilaz[5]	2011	2015		Euzko Alderdi Jeltzalea
Gorka Mauleon Olalde[5]	2015	2019		Euzko Alderdi Jeltzalea
Itziar De Alava Martinez de Icaya[5]	2019	2023		Euzko Alderdi Jeltzalea[8]
Itziar De Alava Martinez de Icaya[9]	2023	Jardunean		Euzko Alderdi Jeltzalea

Garraioa

Araba Bus sareko  lineak zerbitzua ematen dio udalerri honi:

Araba Bus  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠ 8 Logroño (geltokia) Logroño (Portales) • Oion (industrialdea) • Oion • Moreda Araba • Labraza • Gorrebusto • Ekora • Binasperi • Lantziego • Kripan • Bilar Guardia

Gainera, Eskualdeko Garraioa sareak linea bat ditu udalerrian:

Eskualdeko Garraioa  Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠ 22 Guardia Leza Osp. Oion • Ekora • Binasperi • Lantziego • Kripan • Bilar • Serna • Asa • Campillar • Mañueta • Eskuernaga • Samaniego • Lapuebla de Labarca • Eltziego • Paganos • Nabaridas • Leza Guardia Leza Osp.

Ondasun nabarmenak

• Mantibleko erromatar zubia (Asan). Jatorrian zazpi arku eta 164 metroko luzera bazituen ere, gaur egun bi arkuk bakarrik diraute zutik. XV. mendean suntsitu omen zuten.^[10]
• San Azisklo eta Santa Victoria eliza (XVI eta XVIII mendeen artean eraikia).^[11]
• Landako Andre Mariaren baseliza.
• Armendarizko markesaren jauregia (XVIII. mendea): Udaletxearen egoitza dago bertan.
• Lantziegoko olio-errota. Arabako Errioxan daudenen artean zaharrena da.^[12]
• Iturri zaharra: herrigunean, udaletxetik gertu, iturri neoklasikoak, garbitokiak eta uraskak osatutako multzo bikaina.^[13]
• La Paloma habanerak nazioartean ezagun bihurtu zuen Sebastian Iradier Salaberri musikari konpositorearen jaiotetxea.
• Lantziegoko pikota.^[14]

Iruditegia

• 
  Lantziegoko , garbitokiak eta uraskak.
• 
  Mantibleko erromatar zubia.
• 
  San Azisklo eta Santa Victoria eliza.
• 
  Asa.
• 
  Binasperi.

Jaiak eta ospakizunak

Hiru jai nagusi ospatzen dira herrian:

• San Isidro eguna, maiatzaren 15ean.
• Zoruko Gure andrearen eguna, irailaren 8an. Jaiei hasiera emateko astronautaren jeistiera egiten da^[15].
• San Azisklo eta Santa Victoria eguna, azaroaren 17an.

Lantziegar ezagunak

• Sebastian Iradier Salaberri (1809-1865), euskal musikagilea.^[16]
• Lorenzo Fernandez de Viana Ugarte (1866-1929), eskultorea.^[17][18]
• Marcelino Ugalde (1881-1949), irakaslea.

Erreferentziak

1. ↑ Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
2. «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
3. «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
4. «Biasteri edo Guardia, nola erabili?» sustatu.eus (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
5. ↑ «Base de datos de Alcaldes y Concejales: Ministerio de Política Territorial y Función Pública:» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-03-21).
6. (Gaztelaniaz) «La ilusión de aquellos Alcaldes de hace 40 años» Blog Rioja Alavesa (Noiz kontsultatua: 2020-03-09).
7. ↑ «Lanciego/Lantziego» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
8. (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 (Noiz kontsultatua: 2020-04-05).
9. (Gaztelaniaz) «Todos los alcaldes y alcaldesas de Álava, pueblo a pueblo» Diario de Noticias de Álava 2023-06-18 (Noiz kontsultatua: 2023-11-22).
10. Mantibleko zubi erromatarra euskadi.net webgunean^{[Betiko hautsitako esteka]}
11. «Ondare artistikoa» www.lanciego.org (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
12. (Gaztelaniaz) «Trujales de Rioja Alavesa» Alava Turismo (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
13. «Lantziego» arabakoerrioxa.eus (Noiz kontsultatua: 2020-05-14).
14. (Gaztelaniaz) «Urkamendiak Euskal Herrian» Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2024.10.23).^{[Betiko hautsitako esteka]}
15. (Gaztelaniaz) «'El Astronauta' baja mañana en Lanciego» La Rioja 2015-09-03 (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).
16. «Iradier, Sebastian» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
17. (Gaztelaniaz) «Dos esculturas de Lorenzo Fernández de Viana y Ugarte en la catedral de Santa María» Euskonews (Noiz kontsultatua: 2024-10-23).
18. «Fernandez de Viana y Ugarte, Lorenzo» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-12).

Ikus, gainera

• Araba
• Arabako udalerrien zerrenda
• Arabako Errioxako kuadrilla
• Asa
• Binasperi

Kanpo estekak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa

• (Gaztelaniaz) Lantziegoko Udalaren webgunea
• Lantziego euskadi.net webgunean
• (Gaztelaniaz) Lantziego Auñamendi entziklopedian

• Datuak: Q1443959
• Multimedia: Lanciego / Q1443959
• Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Lantziego