Халопенічы

Гарадскі пасёлак Халопенічы Новая царква на фоне руін старой Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Крупскі Сельсавет Халопеніцкі Каардынаты 54°31′ пн. ш. 28°58′ у. д.^HGЯO Гарадскі пасёлак з 1938 Вышыня цэнтра 186 м[1] Насельніцтва ▼1 353 чал. (1 студзеня 2024)[2] Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1796 Паштовы індэкс 213570 Аўтамабільны код 5 СААТА 6230863905 Халопенічы на карце Беларусі ±

Халопенічы на Вікісховішчы

Хало́пенічы^[3] (трансліт.: Chalopieničy, руск.: Холопеничи) — гарадскі пасёлак у Крупскім раёне Мінскай вобласці. Адміністрацыйны цэнтр Халопеніцкага сельсавета. За 34 км ад горада Крупкі, за 28 км ад чыгуначнай станцыі Крупкі на лініі Мінск — Орша, за 134 км ад Мінска. Насельніцтва 1 398 чал. (2017)^[4].

Гісторыя

Вядомыя з 1451 года, невялікае мястэчка ў Аршанскім павеце Вялікага Княства Літоўскага. Належалі Ф. Далгадовічу, Кезгайлам, Нонгартам, Храптовічам і інш. У 1669 годзе дзейнічаў манастыр дамініканцаў, у 1708 годзе пабудаваны касцёл, у 1712 годзе — царква. Пасля першага падзелу Рэчы Паспалітай, калі Орша апынулася ў Расійскай імперыі, Халопенічы выконвалі ролю адміністрацыйнага цэнтра рэшты Аршанскага павета. У 1775 годзе адкрыта школа. З 1793 года ў складзе Расійскай імперыі, цэнтр воласці Барысаўскага павета.

• 
  Халопенічы. Маёнтак Лапаў, 1903 год.

З 1920 года ў Мінскай губерні БССР. У 1924—1931 і 1935—1960 гадах цэнтр Халопеніцкага раёна. Падчас Вялікай Айчыннай вайны акупанты стварылі тут гета і лагер смерці (знішчылі 1600 чалавек); дзейнічала патрыятычнае падполле.

• 
  Яўрэйская сям’я з Халопенічаў. Фатограф Лейбман.

Насельніцтва

• 2016 год — 1 385 чал.^[5]
• 2017 год — 1 398 чал.^[4]

Эканоміка

Прадпрыемствы машынабудавання, харчовай прамысловасці.

Славутасці

• Кляштар дамініканцаў (1798)
• Успенская царква (1863)
• Помнік Адаму Багдановічу (1998, аўтар У. Лятун)
• Брацкая магіла

Страчаная спадчына

• Кляштар кармелітаў. Існаваў каля 1640—1684 гг^[6].
• Касцёл Святога Крыжа (1750). Касцёл згарэў у 1844 г.

Вядомыя асобы

• Рузаля Асьмак (каля 1822—1877), казачніца, бабка Адама Багдановіча па матчынай лініі.
• А. Я. Багдановіч (1862—1940), беларускі краязнавец, мовазнавец, фалькларыст, бацька М. Багдановіча
• Ігнат Анатолевіч Лапотка (1899—1968) — вучоны ў галіне отарыналарынгалогіі

Зноскі

1. GeoNames — 2005. Праверана 9 ліпеня 2017.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q830106"></a>
2. Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Белстат, 2024.
   <a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q125194897"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q6520738"></a>
3. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
4. Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2017 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2016 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (29 сакавіка 2017). Праверана 3 красавіка 2017.
5. Колькасць насельніцтва на 1 студзеня 2016 г. і сярэднегадавая колькасць насельніцтва за 2015 год па Рэспубліцы Беларусь у разрэзе абласцей, раёнаў, гарадоў і пасёлкаў гарадскога тыпу (руск.). Нацыянальны статыстычны камітэт Рэспублікі Беларусь (30 сакавіка 2016). Праверана 3 красавіка 2017.
6. Кляштар кармелітаў // Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. М. Кулагін; фатограф А. Л. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Мн.: БелЭн, 2008. — С. 465. — 488 с. — ISBN 978-985-11-0395-5.

Літаратура

• Холопеничи // Туристская энциклопедия Беларуси / редкол. Г. П. Пашков [и др.]; под общ. ред. И. И. Пирожника. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2007. — 648 с. — ISBN 978-985-11-0384-9.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Халопенічы

• Геаграфічныя звесткі па тэме Халопенічы на OpenStreetMap