PROFILBARU.COM

Сомерсет-хаус
	Славутасць
Сомерсет-хаус
	англ.: Somerset House
	51°30′40″ пн. ш. 0°07′04″ з. д.HGЯO
Краіна	Вялікабрытанія;
Месцазнаходжанне	Вэстмінстэр;
Архітэктурны стыль	геаргіянская архітэктура і класіцызм
Архітэктар	Уільям Чамберс
Сайт	somersethouse.org.uk (англ.)
	Медыяфайлы на Вікісховішчы

Сомерсет-хаус (Somerset House) — грамадскі будынак у стылі класіцызму, які займаў цэлы квартал паміж Стрэндам і Тэмзай у Лондане, на ўсходзе ад моста Ватэрлоа.

«Краявід Тэмзы ад Сомерсет-хауса» (ведута пэндзля Каналета).

У сярэдзіне XVI стагоддзя на месцы сучаснага будынка пабудаваў сваю гарадскую рэзідэнцыю Эдвард Сеймур, 1-ы герцаг Сомерсет, — родны дзядзька і саветнік юнага Эдуарда VI. Даволі хутка наравісты герцаг трапіў у няміласць, а Сомерсет-хаус канфіскавалі на карысць дзыржавы. Пры Марыі Цюдар тут жыла яе сястра Елізавета, а ў XVII стагоддзі — жонкі каралёў Якава I, Карла I і Карла II. Адна з іх, Ганна Дацкая, запрасіла знакамітага Ініга Джонса заняцца перапланіроўкай палаца, у выніку якой ён быў на час пераназваны ў Дэнмарк-хаус (Denmark House). У гэтым палацы Джонс і памёр у 1652 г.

Падчас Англійскай рэвалюцыі парламент выставіў недабудаваны палац на продаж, але беспаспяхова. Тады ў Сомерсет-хаус засяліўся галоўнакамандуючы Томас Ферфакс. У ім ж праходзіла народнае развітанне з Оліверам Кромвелем. Пасля Рэстаўрацыі ў палац вярнулася каралева Генрыэта-Марыя, якая, быўшы каталічкай, пабудавала капліцу і памяшканні для манашак-капуцынак. Лічылася, што менавіта тут пляліся змовы з мэтай звяржэння англіканства ў краіне. Пасля Вялікага лонданскага пажару Сомерсет-хаус быў адбудаваны пад наглядам Крыстафера Рэна, аднак Хвалебная рэвалюцыя ізноў прывяла яго ў запусценне. Пакінуты царскімі асобамі, палац прыйшоў у заняпад і нарэшце ў 1775 г. быў знесены.

Да таго часу ў Лондане ўзнікла неабходнасць у буйным грамадскім будынку для размяшчэння розных урадавых устаноў, чыноўнікаў Адміралцейства, навуковых супольнасцей, асобных факультэтаў універсітэта і г.д. (пра гэта, у прыватнасці, пісаў Эдмунд Бёрк). З мэтай ліквідацыі гэтага недахопу ў 1776-96 гг. быў збудаваны цяперашні будынак. Будаўнічымі працамі кіраваў заслужаны архітэктар, сэр Уільям Чэмберс, аднак яго праект у цэлым вынікаў з задумы Ініга Джонса. Апрацоўчыя работы працягваліся да 1819 г., а пры каралеве Вікторыі Сомерсет-хаус быў пашыраны на поўнач і на ўсход.

Падчас Другой сусветнай вайны Сомерсет-хаус моцна пацярпеў ад авіяналётаў, але быў даволі хутка адноўлены. На працягу большай часткі XX стагоддзя асноўнымі жыхарамі велічнага будынка былі падатковыя службы. Да нашага часу дзяржаўныя ўстановы сталі ўсё больш выцясняцца мастацкімі музеямі — такімі, як галерэі Інстытута мастацтва Курто і Гілбертаўскі збор ювелірных вырабаў. У 2000 г. да іх ліку дадаліся выставачныя залы пецярбургскага Эрмітажа (праект зачынены ў 2007 г.).