Benin (frz.: Bénin , Uuschbrooch beˈnin) isch ä Schdaat in Afrika. Er gränzt an Nigeria, Niger, Burkina Faso, Togo und im Süde an dr Golf vo Guinea, genauer an d Bucht vo Benin.
Bis 1975 het s Land Dahomey gheisse. Die Bezeichnig schdoht in Tradition zum hischtorische Königriich Dahomey, wo bis zur Eroberig vo de Franzose am Ändi vom 19. Johrhundert dr südlig Deil vom moderne Schtaat und vom Nochberschtaat Togo umfasst het.
Geografy
Lag
Geografisch lyt Benin zwische 6° 25’ un 12° 30’ nerdliger Braiti un 0° 45’ un 4° eschtliger Lengi. Di grescht Nord-Sid-Uusdehnig sin 650 km, di grescht Wescht-Oscht-Uusdehnig 320 km.
D Landesgränzen umfasse insgsamt 1.989 km, zue Burkina Faso 306 km, zue Niger 266 km, zue Nigeria 773 km un zue Togo 644 km. D Lengi vu dr Kischte isch 121 km.
Landschafte
Hinter dr Lagune an dr Kischte goot s Land ufe zuen ere fruchtbare Ebeni, wu intensiv buurt wird, derno cheme as Furtsetzig vum Togo-Gebirg d Atakora-Bärg. Di nordeschtlig Ebeni goot aabe zum Dal vum Niger.
Dr hegscht Bär gisch dr Mont Sokbaro in dr Atakora-Chette mit ere Hechi vu 658 Meter. D Landesflechi umfasst 112.622 km², dodervu 30 % Wald, 12 % Ackerland, 4 % Matte un Waide.
Vegetation un Dierwält
As Vegetationstip herrscht d Savanne vor. Benin hrt Aadail an zwoo Vegetationszone, dr Sudanzone un dr Guineazone un lyt in eme fascht waldfreie Korridor zwische dr oberguineische un dr kongolesische Rägenwälder, em Dahomey Gap. Derzue git s Druckewälder wie dr Forêt de la Lama im Zäntrum vu Benin un em seli yydrucksvolle Sumpfwald vu Lokoli. D Flora vu Benin umfasst uugfehr 3000 Arte. D Savannen im Norde vum Land wäre dur dr Nationalpark W un dr Nationalpark Pendjari, beedi Dail vum trinationalen WAP-Nationalparkkomplex, gschitzt. Do het s no Elifante, Leebe un e Hufe fir weschtafrikanischi Savanne tipischi Großdierarte.
Bevelkerig
Anne 2013 hän z Benin noch em UNDP Wytentwickligsbricht 2014 10,3 Millione Mänsche gläbt, s Mee dervu in dr landwirtschaftlge Kischteregion un im eBiet, wu bis ca. 200 km wyt ins Landesinnere goot.
Ethnie
Rund 39,2 % vu dr Gsamtbevelkerig ghere zue dr Fon, wu au di gsellschaftli dominant Bevelkerigsgruppe im Land, speziäll im Side, isch, 15,2 % vu dr Yywohner sin Adja. 12,3 % sin Yoruba un verwandti Ethnie, 9,2 % sin Bariba. E greßeri Minderhait stelle mit 7 % d Fulbe, wu in dr gsamte Sudanzone verbraitet sin. D Otamari bilde 6,1 % vu dr Bevelkerig. Yoa-Lokpa un verwandti Velker stelle 4 % un d Dendi im Norde bilde ne chlaini Minderhait vu 2,5 %. Dernäbe git s Aagherigi vu dr Atakora-Gruppe.[1]
Bi dr letschte Volkszellig anne 2002 het mer 141.595 Uusländer zellt. S Mee vun ene stammt vu andere weschtafrikanische Länder. Di greeschte Yywanderergruppe cheme vum Niger (49.300 Lyt; 34,8 % vu allne Uusländer), Togo (31.306; 22,1 %), Nigeria (29.018; 20,5 %), Burkina Faso (6.472; 4,6 %), Mali un Senegal, derzue 1.169 vu Frankrych.
Sproche
SIL International fiert insgsamt 55 Sproche uf, wu z Benin gschwätzt wäre[2]:
Us dr große Familie vu dr Niger-Kongo-Sproche git s verschideni Sproche us vier Untergruppe:
- Atlantischi Sproche: Fulfulde Borgu (280.000) un Fulfulde Gorgal (30.000)
- Yoruboidi Sproche: Ede Cabe (2.240), Ede Ica (63.000), Ede Idaca (100.000), Ede Ije (92.400), Ede Nago-Kura (25.000), Ifè (27.300), Mokole (21.400), Nord-Nago (30.000), Sid-Nago (200.000), Yoruba (125.000), Aguna (14.000), Aja (591.000), Anii (33.600), Anufo (13.800), Fon (1.190.000), Foodo (24.500), Gbe Ayizo (472.000), Gbe Ci (25.000), Gbe Defi (13.500), Gbe Gbesi (65.000), Gbe Kotafon (100.000), Gbe Maxi (215.000), Gbe Saxwe (175.000), Gbe Tofin (85.100), Gbe Waci (36.600), Gbe Weme (169.000), Gbe Xwela (50.500), Gbe Oscht-Xwla (80.000), Gbe Wescht-Xwla (50.000), Gen (77.900), Gun (423.000) un Tchumbuli (2.500)
- Gur-Sproche: Baatonum (564.000), Biali (97.000), Ditammari (88.300), Gourmanchéma (36.500), Kabiyè (9.300), Lama (60.000), Lukpa (83.400), Mbelime (37.600), Miyobe (1.350), Nateni (61.000), Ngangam (20.000), Notre (1.500), Tem (13.300), Waama (68.600) un Yom (450.000),
- Mande-Sproche: Boko (100.000) un Kyanga (1.000).
- S Haussa (800.000 Sprächer), wu zue dr Tschadische Sproche (Afroasiatischi Sproche) ghert.
- S Dendi (160.000), wu zue dr Songhai-Sproche (Nilo-saharanischi Sproche) ghert.
D Sproch vu dr ehmolige Kolonialherre, Franzesisch, isch bis hite di ellainig Amtssproch.
Di beninisch Gebärdesproch basiert uf dr American Sign Language.
Religion
Bi dr Volkszellkig 2002 hän nume no 23,4 % vu dr Yywohner draditionälli Religionen as ihre Glauben aagee. Zue däne ghere z Benin d Religione vu dr Yoruba un dr Ga. 17,3 % vu dr Lyt hän Voodoo as Religion aagee. S cha aber syy, ass vu dr 6,3 %, wu kai Religion aagee hän, vyl au Voodoo prakiziere, villicht au ne Hufe vu dr Chrischte un Muslim. Hochburge vu dr Voddoo-Religion sin d Departement Atlantique, Couffo, Mono un Zou. Au s Departement Atakora isch e Hochburg vu dradizionälle Relogione.
D Religion, mit maischte Aahänger, isch offiziäll s Chrischtedum mit eme Bevelkerigsaadail vu 42,3 %. Dodrunter sin 23,0 % Katholike, 5,1 % Aahänger vu dr Eglise de Céleste un 4,2 % Methodischte as greschti Ainzelgmainschafte. D Katholike stelle nume im Departement Littoral s absolut Mee, sin aber mit Uusnahm vu dr Departement Alibori un Couffo iberall stark verdrätte. D Aahängervu dr Eglise de Céleste findet mer vor allem in dr Departement Ouémé, Atlantique, Zou un Plateau. D Hochburge vu dr Methodischte sin d Departement Collines, Ouémé un Plateau. Anderi greßeri chrischtligi Gmainschafte sin d Assemblées de Dieu (Pfingschtbewegig), di Neiaposchtolisch Chilche, di Nigerianisch Aposchtolisch Chilche, d Zyyge vu Jehova un d Baptischte.[3]
Rund 27,8 % vu dr Bevelkerig vu Benin sin Muslim. Zue ihne ghere vu dr greßere Velker fascht alli Fulbe un Dendi, e chlaine Dail vu dr Otamari un rund d Helfti vu dr Yoruba. Dr Islam isch in dr Departement Alibori, Borgou un Donga d Religion vum Großdail vu dr Bevelkerig un het au in dr Departement Atakora, Collines, Littoral, Ouémé un Plateau vyl Aahänger. Au ne große Dail vu dr Zuewanderer vu Weschtafrika (Burkina Faso, Mali, Niger, Nigeria un Senegal) ghert em Islam aa.
Literatur
- Thomas Bierschenk: Democratization without Development: Benin 1989–2009. In: International Journal of Politics, Culture and Society, 22, 2010, S. 337–357
- Mathurin C. Houngnikpo, Samuel Decalo: Historical Dictionary of Benin. Rowman & Littlefield 2012. ISBN 978-0-8108-7171-7.
- Jennifer C. Seely: The Legacies of Transition Governments in Africa: The Cases of Benin and Togo. Palgrave Macmillan, Hampshire 2009, ISBN 978-0-230-61390-4
Weblingg
Fueßnote
- ↑ CIA WORLD FACT BOOK. Abgruefen am 15. August 2011.
- ↑ Ethnologue report for Benin
- ↑ Maria Zandt, „Zur Situation der Christen in Afrika Südlich der Sahara“, in: KAS-Auslandsinformationen, 6 (2011), S. 38.
