Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie – państwowa uczelnia w Krakowie. Powstała w 1953 jako Wyższa Szkoła Rolnicza ze zlikwidowanych dwóch wydziałów Uniwersytetu Jagiellońskiego: Rolniczego i Leśnego.
Początki wyższego szkolnictwa rolniczego w Krakowie datują się na koniec XVIII wieku. W 1776 r. Hugo Kołłątaj, prekursor oświecenia i reformator systemu edukacyjnego, w swoim memoriale O wprowadzeniu dalszych nauk do Akademii Krakowskiej proponował, by postulat utworzenia Katedry Rolnictwa został wpisany do projektu reform Szkoły Głównej Koronnej. Wizja Kołłątaja została zrealizowana dopiero kilkadziesiąt lat później. W 1806 w Krakowie powstała Katedra Rolnictwa, która istniała tylko do 1809. W okresie następnych kilkudziesięciu lat, liczne starania i postulaty o powołanie uczelni o profilu rolniczym nie dały żadnych rezultatów.
Przerwa w nauczaniu rolnictwa w Krakowie trwała aż do 1890, kiedy to przy Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego powstało 3-letnie Studium Rolnicze. Jego dyrektorem w 1892 został mianowany jego współorganizator – profesor Emil Godlewski – botanik, fizjolog, chemik, współtwórca polskiej fizjologii roślin. Stanowisko to prof. Godlewski piastował przez 16 lat. Przy jego dużym współudziale w Krakowie w latach 1906–1910 został wybudowany i oddany do użytku na potrzeby Studium Rolniczego gmach Collegium Agronomicum, budynek zlokalizowany przy Alei Mickiewicza 21, w którym od lat mieści się siedziba Rektorów i Senatu Uniwersytetu Rolniczego i który nosi imię profesora E. Godlewskiego[2].
Studium działało do 1923 r., kiedy zostało przekształcone w Wydział Rolniczy Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie trzydziestu jeden lat funkcjonowania Studium wykształciło 573 absolwentów.
W okresie okupacji w ramach Sonderaktion Krakau ucierpiał dr Anatol Listowski, przed wojną adiunkt, wykładowca odmianoznawstwa roślin w Katedrze Hodowli Roślin Wydziału Rolnego UJ, który po 2 latach spędzonych w obozach koncentracyjnych w Sachsenhausen i Dachau, zwolniony dzięki zabiegom opinii międzynarodowej powrócił do Krakowa. Jemu to właśnie w 1943 rektor konspiracyjnego UJ prof. Władysław Szafer zlecił zorganizowanie tajnego Wydziału Rolniczego UJ i powierzył jego kierowanie.
Po wojnie, w 1945 r. Wydział Rolniczy wznowił swoją oficjalną działalność. W 1946 został przekształcony w Wydział Rolniczo-Leśny UJ.
W 1949 wyodrębniono Wydział Leśny jako osobny samodzielny wydział w ramach UJ.
W 1953 nastąpiły kolejne zmiany – na bazie Wydziału Rolniczego i Wydziału Leśnego oraz nowo utworzonego Wydziału Zootechnicznego powołano Wyższą Szkołę Rolniczą, która stała się samodzielną jednostką naukowo-dydaktyczną niezależną od UJ (uchwała nr 565 Rady Ministrów z 29 lipca 1953[3]). W miarę rozwoju uczelni powstawały w jej ramach kolejne wydziały:
W 1972 Wyższa Szkoła Rolnicza przemianowana została na Akademię Rolniczą. W 1978 roku, w 25-lecie istnienia, uczelnia uznaje za swojego patrona Hugona Kołłątaja – prekursora nauk rolniczych w Polsce.
Rozwój uczelni trwał nadal, powstawały kolejne wydziały:
Studia doktoranckie umożliwiają uzyskanie stopnia naukowego:
doktora nauk technicznych w zakresie geodezji i kartografii
doktora nauk rolniczych w zakresie: agronomii, zootechniki, kształtowania środowiska, ogrodnictwa, inżynierii rolniczej, technologii żywności i żywienia
doktora nauk leśnych w zakresie leśnictwa.
Obecnie na Uniwersytecie Rolniczym studiuje ok. 13 000 studentów.
Ustawą z dnia 7 lutego 2008 r. w sprawie nadania nowych nazw niektórym akademiom rolniczym (Dz. U. nr 52, poz. 300 z dn. 27 marca 2008 r.) 11 kwietnia 2008 uczelnia uzyskała status Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie. Jednocześnie od 11 kwietnia 2008 obowiązuje nowy wzór herbu, chorągwi i pieczęci zatwierdzony uchwałą Senatu AR nr 26/2008 z dn. 20 marca 2008 r.
Ranking Szkół Wyższych 2008
Według Ranking szkół średnich i wyższych czasopisma „Perspektywy” uczelnia została sklasyfikowana na 33. miejscu w Rankingu Szkół Wyższych 2008 w Polsce (wśród 91 najlepszych uczelni akademickich w Polsce) i awansowała w nim o 9 pozycji w porównaniu do miejsca z roku 2007 (42.)[7].
