Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Universitas Medica Vratislaviensis
Wrocław Medical University

Data założenia	(1506) 1811 1 stycznia 1950[1]
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Adres	Wybrzeże Ludwika Pasteura 1, 50-367 Wrocław
Liczba pracowników • naukowych	1910[2] 1116[2]
Liczba studentów	6 411[3] (12.2023)
Rektor	prof. dr hab. Piotr Ponikowski
Członkostwo	Socrates-Erasmus
Położenie na mapie Wrocławia Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Położenie na mapie Polski Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
51°06′34,84″N 17°04′17,36″E
Strona internetowa

Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu – szkoła wyższa o profilu medycznym z siedzibą we Wrocławiu, i filii w Wałbrzychu, zajmująca się kształceniem lekarzy różnych specjalności oraz szeroko pojętego personelu medycznego (farmaceutów, diagnostów laboratoryjnych, ratowników medycznych, dietetyków, pielęgniarki, położne, fizjoterapeutów, menedżerów ochrony zdrowia i in.), prowadząca działalność dydaktyczną, naukową i kliniczną.

Według webometrycznego rankingu uniwersytetów świata z lipca 2021, opracowanego przez hiszpańskie Consejo Superior de Investigaciones Científicas uczelnia zajmuje w Polsce 22, a na świecie 1574 miejsce pośród wszystkich typów uczelni^[4].

Historia

Wydział Lekarski Uniwersytetu Wrocławskiego

Tradycje Uniwersytetu Medycznego sięgają co najmniej 1811, kiedy to w wyniku przeniesienia z Frankfurtu nad Odrą do Wrocławia Uniwersytetu Viadrina i połączenia z miejscową Akademią Leopoldyńską (nieposiadającą wydziału medycznego), powstał dzisiejszy Uniwersytet Wrocławski. Wśród 5 wydziałów znalazł się we Wrocławiu Wydział Medyczny, de facto przeniesiony z Frankfurtu na czele z jego dziekanem prof. dr Karlem Berendsem, który w 1811 otrzymał godność rektora Królewskiego Uniwersytetu we Wrocławiu. Dzięki temu można przesunąć początki uczelni aż do 1506, kiedy utworzono czterowydziałowy (z medycyną) uniwersytet frankfurcki^[5][6].

Na mocy dekretu Rady Ministrów z 24 sierpnia 1945 przekształcono z dniem 19 września 1945 przekształcono niemieckie uczelnie we Wrocławiu w polskie państwowe szkoły akademickie: Uniwersytet Wrocławski i Politechnikę Wrocławską. Jednym z 6 wydziałów Uniwersytetu był Wydział Lekarski z Oddziałem Farmaceutycznym^[7]. Pierwszy wykład na Wydziale Lekarskim (w sali bez szyb) 6 września 1945 wygłosił prof. Ludwik Hirszfeld dla licznie zgromadzonych studentów. Jego tematem były nowoczesne prądy w bakteriologii. Pierwszym dziekanem Wydziału Lekarskiego został prof. dr hab. Ludwik Hirszfeld^[8].

W roku akademickim 1945/1946 Wydział Lekarski posiadał 26 katedr (w tym 3 na Oddziale Farmaceutycznym), którymi kierowało 21 profesorów i docentów, przybyłych w większości z Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie^[9]. Przyjęto 529 studentów, w tym 444 na pierwsze 3 lata nauczania medycyny i 85 na pierwszy rok nauczania farmacji. Uczelniana biblioteka została założona w 1946 roku^[10].

Samodzielna uczelnia medyczna

Założenie z dniem 1 stycznia 1950 Akademii Lekarskiej we Wrocławiu i jednoczesne „zwinięcie” Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Wrocławskim nastąpiło na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z 24 października 1949, tworzącego 6 samodzielnych uczelni medycznych na bazie wydziałów 6 uniwersytetów^[11].

Akademia Lekarska jeszcze w 1950 zmieniła nazwę na Akademia Medyczna we Wrocławiu, przekształcając wkrótce Oddział Farmaceutyczny w osobny, drugi wydział. W pierwszym roku samodzielnego istnienia Akademia posiadała 36 katedr i 3 zakłady zatrudniające 23 profesorów, 5 docentów i 8 zastępców profesora.

W latach 1970–1972 wprowadzono nową organizację szkół wyższych w Polsce. W Akademii Medycznej we Wrocławiu powołano 12 instytutów (10 na Wydziale Lekarskim i 2 na Wydziale Farmaceutycznym), które objęły dotychczasowe katedry. W roku akademickim 1979/1980 Akademia miała 3 wydziały: Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej i nowo utworzony Wydział Pielęgniarski. W skład tych wydziałów wchodziło 13 instytutów obejmujących 43 zakłady, 37 klinik i 12 samodzielnych pracowni. Akademia zatrudniała 43 profesorów, 101 docentów i 844 pomocniczych pracowników naukowych. W 1981 rozwiązano instytuty, przywracając poprzednią strukturę opartą na katedrach.

W czerwcu 1992 w Uczelni utworzono Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego. W ramach tego Wydziału w styczniu 1994 powstał Zakład Medycyny Rodzinnej. W marcu 1994 Minister zdrowia i Opieki Społecznej powołał na bazie Zakładu Medycyny Rodzinnej Regionalny Ośrodek Kształcenia Lekarza Rodzinnego obejmujący zasięgiem województwa: jeleniogórskie, legnickie, wałbrzyskie, wrocławskie i zielonogórskie.

Równolegle z działalnością dydaktyczną AM rozwija działalność naukową i kliniczną. W wielu dziedzinach uzyskano znakomite wyniki. W dniu 12 lutego 1958 roku prof. Wiktor Bross wykonał pierwszą w Polsce operację na otwartym sercu, a 31 marca 1966 pierwszą operację przeszczepienia nerki od żywego dawcy. Były to wówczas osiągnięcia o znaczeniu europejskim. III Klinika Chirurgii, kierowana przez prof. Zdzisława Jeziorę, w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych wyspecjalizowała się w operacjach wytwórczych przełyku, uzyskując czołowe miejsce w kraju. Ponadto prace z zakresu mikrobiologii (Ludwik Hirszfeld), biochemii i enzymologii (Zygmunt Albert, Tadeusz Baranowski, Edward Szczeklik, M. Orłowski i A. Szewczuk), w ektrokardiografii przestrzennej (H. i Z. Kowarzykowie), bakteriologii (Stefan Ślopek), patologii ciąży i płodu (Hanna Hirszfeldowa), chirurgii doświadczalnej (Wiktor Bross), chemii leków (Bogusław Bobrański) zostały wyróżnione nagrodami państwowymi. Obecnie Uniwersytet Medyczny uczestniczy w wielu badaniach dotyczących najważniejszych potrzeb kraju i regionu w zakresie ochrony zdrowia i ochrony środowiska. Jest największym ośrodkiem specjalistycznego leczenia chorych z województwa dolnośląskiego, opolskiego i lubuskiego. Od wielu lat uczelnia współpracuje też z przemysłem dolnośląskim, szczególnie istotne są badania dotyczące stanu zdrowia populacji zagłębia węglowego w województwie wałbrzyskim i zagłębia miedziowego w województwie legnickim. Prace te mają istotne znaczenie w profilaktyce chorób zawodowych i popularyzacji ochrony środowiska^[12]. W dniu 10 sierpnia 2012 prezydent Bronisław Komorowski podpisał ustawę o nadaniu Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu nazwy Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu z datą wejścia w życie 25 sierpnia 2012 roku^[13].

Zmiany nazwy uczelni

• Akademia Lekarska we Wrocławiu (od 1 stycznia 1950)^[7]
• Akademia Medyczna we Wrocławiu (od 23 marca 1950)^[14]
• Akademia Medyczna imienia Piastów Śląskich we Wrocławiu (od 11 grudnia 1989)^[15]
• Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu (od 25 sierpnia 2012)^[16]

Władze

Władze uczelni w kadencji 2020–2024^[17]:

• rektor: Piotr Ponikowski
• prorektor ds. nauki: Piotr Dzięgiel
• prorektor ds. dydaktyki: Agnieszka Piwowar
• prorektor ds. klinicznych: Dariusz Janczak
• prorektor ds. strategii rozwoju uczelni: Marzena Dominiak
• prorektor ds. budowania relacji i współpracy z otoczeniem: Tomasz Zatoński

Poczet rektorów

• Zygmunt Albert (1950–1954)
• Antoni Falkiewicz (1954–1957)
• Bogusław Bobrański (1957–1962)
• Aleksander Kleczeński (1962–1965)
• Tadeusz Baranowski (1965–1968)
• Leonard Kuczyński (1968–1972)
• Stanisław Iwankiewicz (1972–1978)
• Eugeniusz Rogalski (1978–1981)
• Marian Wilimowski (1981–1984, 1984–1987)
• Bogdan Łazarkiewicz (1987–1990)
• Zbigniew Knapik (1990–1993)
• Jerzy Czernik (1993–1999)
• Leszek Paradowski (1996–2005)
• Ryszard Andrzejak (od 2005, zawieszony w 2010, złożył dymisję w kwietniu 2011)
• Marek Ziętek (p.o. od 2010 do kwietnia 2011)
• Jerzy Rudnicki (p.o. od kwietnia do maja 2011)
• Marek Ziętek (od 2011 r. do 18 grudnia 2018 r.)
• Piotr Ponikowski (p. o. od 18 grudnia 2018 do 18 stycznia 2019)^[18]
• Halina Grajeta (p. o. od 18 stycznia^[18] do 12 lutego 2019̣)
• Piotr Ponikowski (p. o. od 12 lutego 2019^[19] do 15 marca 2019^[20])
• Marek Ziętek (od 15 marca^[20] do 27 sierpnia 2019^[21])
• Piotr Ponikowski (p.o. od 27 sierpnia 2019^[21]; rektor w kadencji 2020–2024)

Wykładowcy

Absolwenci

Wydziały i kierunki kształcenia

Obecnie uczelnia daje możliwość podjęcia nauki na dziesięciu kierunkach I i II stopnia oraz jednolitych studiach magisterskich prowadzonych w ramach 4 wydziałów^[22].

• Wydział Lekarski
  • kierunek lekarski

Wydział posiada uprawnienia do nadawana stopnia doktora i doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie medycyny i w zakresie biologii medycznej^[23] oraz do nadawana stopnia doktora i doktora habilitowanego nauk medycznych w zakresie stomatologii.

• Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Analityki Medycznej
  • farmacja
  • analityka medyczna
  • dietetyka

Wydział posiada uprawnienia do nadawana stopnia doktora i doktora habilitowanego w zakresie nauk farmaceutycznych.

• Wydział Nauk o Zdrowiu
  • pielęgniarstwo
  • położnictwo
  • fizjoterapia
  • zdrowie publiczne
  • ratownictwo medyczne

Wydział posiada uprawnienia do nadawana stopnia doktora w zakresie medycyny.

• Wydział Lekarsko-Stomatologiczny
  • kierunek lekarsko-dentystyczny

Do 30 września 2019 roku Uniwersytet posiadał strukturę pięciowydziałową. W ramach reformy struktur 1 października 2019 dotychczasowy Wydział Lekarski Kształcenia Podyplomowego został włączony do Wydziału Lekarskiego.

Uniwersytecki Szpital Kliniczny

Uniwersytecki Szpital Kliniczny przy ul. Borowskiej

Collegium Anatomicum

Klinika Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku oraz Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami przy ul. Pasteura 4

Po likwidacji 1 grudnia 2017 roku Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 1 wszystkie kliniki zostały włączone w struktury Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Jana Mikulicza-Radeckiego pozostając jednak w dotychczasowej lokalizacji do czasu rozbudowy szpitala przy ul. Borowskiej.

Kliniki funkcjonujące w ramach Szpitala^[24]:

• Anestezjologii i Intensywnej Terapii
• Angiologii i Chorób Wewnętrznych
• Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej
• Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Onkologicznej
• Chirurgii Ogólnej, Małoinwazyjnej i Endokrynologicznej
• Chirurgii Szczękowo-Twarzowej
• Chirurgii i Urologii Dziecięcej
• Chorób Wewnętrznych i Alergologii
• Chorób Wewnętrznych, Zawodowych, Nadciśnienia Tętniczego i Onkologii Klinicznej
• Dermatologii, Wenerologii i Alergologii
• Diabetologii i Chorób Wewnętrznych
• Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami
• Gastroenterologii i Hepatologii
• Geriatrii
• Ginekologii, Położnictwa I
• Ginekologii, Położnictwa II
• Hematologii, Nowotworów Krwi i Transplantacji Szpiku
• Kardiochirurgii (w strukturach Instytutu Chorób Serca)
• Kardiologii (w strukturach Instytutu Chorób Serca)
• Medycyny Ratunkowej – Szpitalny Oddział Ratunkowy SOR
• Nefrologii i Medycyny Transplantacyjnej
• Nefrologii Pediatrycznej
• Neonatologii
• Neurochirurgii
• Neurologii
• Okulistyki
• Ortopedii, Traumatologii Narządu Ruchu i Chirurgii Ręki
• Otolaryngologii, Chirurgii Głowy i Szyi
• Pediatrii, Alergologii i Kardiologii
• Pediatrii i Chorób Infekcyjnych
• Pediatrii, Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Metabolicznych
• Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia
• Psychiatrii
• Reumatologii i Chorób Wewnętrznych
• Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej
• Urologii (w strukturach Uniwersyteckiego Centrum Urologii)
• Urologii Małoinwazyjnej i Robotycznej (w strukturach Uniwersyteckiego Centrum Urologii)

Organizacje studenckie

Studenci mają możliwość rozwijania swoich zainteresowań w ramach różnych organizacji studenckich. Są to, między innymi:

• Samorząd Studentów Uniwersytetu Medycznego
• Studenckie Towarzystwo Naukowe Uniwersytetu Medycznego
• Chór „Medici Cantantes” Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
• Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Medycyny IFMSA-Poland
• Polskie Towarzystwo Studentów Farmacji
• Polskie Towarzystwo Studentów Stomatologii
• Studenckie Towarzystwo Diagnostów Laboratoryjnych
• Stowarzyszenie Studentów i Absolwentów Uczelni Medycznych „Forum Medicum”
• Zrzeszenie Studentów Polskich
• Europejskie Stowarzyszenie Studentów Medycyny EMSA Wrocław
• Klub Żeglarski „Perła” Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

Przypisy

1. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. w sprawie założenia Akademii Lekarskich w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Lublinie, Łodzi i Wrocławiu (Dz.U. z 1949 r. nr 58, poz. 450).
2. stan w roku akademickim 2010/2011.
3. Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2023/2024 [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2024-07-01] .
4. Poland [online], Ranking Web of Universities, lipiec 2021 [dostęp 2021-10-28] .
5. Die medizinische Fakultät, [w:] HenrykH. Ditchen HenrykH., Schlesische Hochschulen. Ein Überblick über die Geschichte des schlesischen Hochschulwesens, Berlin: Logos Verlag, 2020, s. 41–43, ISBN 978-3-8325-5042-4 , (Stuttgarter Beiträge zur Wissenschafts- und Technikgeschichte, 14).
6. WolfgangW. Nebelung WolfgangW., Zur Geschichte der Medizinischen Fakultät der Viadrina unter besonderer Berücksichtigung ihrer Ordinarien 1506–1811, [w:] GüntherG. Haase, JoachimJ. Winkler (red.), Die Oder-Universität Frankfurt. Beiträge zu ihrer Geschichte, Weimar: Böhlau Verlag, 1983, s. 197–202 .
7. Dekret z dnia 24 sierpnia 1945 r. o przekształceniu Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej na polskie państwowe szkoły akademickie (Dz.U. z 1945 r. nr 34, poz. 207).
8. Medycyna uniwersytecka we Wrocławiu po 1945 r., [w:] Historia, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 2016 [dostęp 2021-10-28] .
9. Maciej Iłowiecki: Dzieje nauki polskiej. Warszawa: Wydawnictwo „Interpress”, 1981, s. 241. ISBN 83-223-1876-6.
10. KrystynaK. Korzon KrystynaK., MariaM. Zawialska MariaM., Przewodnik po bibliotekach Wrocławia, Wrocław: Wydział Kultury Prezydium Rady Narodowej miasta Wrocławia; Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Okręg Wrocław-miasto, s. 144 .
11. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 października 1949 r. w sprawie założenia Akademii Lekarskich w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Lublinie, Łodzi i Wrocławiu (Dz.U. z 1949 r. nr 58, poz. 450).
12. Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich. am.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-03)].
13. Rządowe Centrum Legislacji > Dziennik > Akt prawny.
14. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 marca 1950 r. w sprawie zmiany nazwy wyższych szkół akademickich, podległych Ministrowi Zdrowia (Dz.U. z 1950 r. nr 9, poz. 92).
15. Ustawa z dnia 23 listopada 1989 r. o nadaniu Akademii Medycznej we Wrocławiu imienia Piastów Śląskich (Dz.U. z 1989 r. nr 64, poz. 386).
16. Ustawa z dnia 28 czerwca 2012 r. o nadaniu Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu nazwy „Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu” (Dz.U. z 2012 r. poz. 915).
17. Władze Rektorskie [online], Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, 27 października 2020 [dostęp 2020-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-27] .
18. Judyta Watoła: Błyskawiczna nowelizacja ustawy 2.0. Cel? Stanowisko rektora dla wpływowego profesora. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2019-02-08. [dostęp 2019-02-08]. (pol.).
19. Krystian Lurka: Piotr Ponikowski zastąpił Halinę Grajetę. 2019-02-13. [dostęp 2019-02-21]. (pol.).
20. Uwzględniono zażalenie prof. Ziętka na zawieszenie go w obowiązkach rektora UM we Wrocławiu. [w:] Rynek Zdrowia [on-line]. Grupa PTWP SA, 2019-03-15. [dostęp 2019-03-18]. (pol.).
21. Prof. Ziętek rezygnuje z funkcji rektora Uniwersytetu Medycznego. Oświadczenie: walka o dobre imię doprowadziła mnie do skraju wyczerpania.... [w:] Rynek Zdrowia [on-line]. Grupa PTWP SA, 2019-08-26. [dostęp 2019-08-26]. (pol.).
22. Czego ci nie powiedzieli [online], umw.edu.pl [dostęp 2024-05-23]  (pol.).
23. Decyzja Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów.. 2012-10-30. [dostęp 2012-11-02].
24. Kliniki. [dostęp 2024-05-23].

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Kontrola autorytatywna (uczelnia medyczna):

• ISNI: 000000011090049X
• VIAF: 135009778, 152938638
• LCCN: n2018183819
• NKC: ko2015891799, xx0082771
• NUKAT: n2012030305
• J9U: 987007257414005171