Emil Godlewski (młodszy) (ur. 12 sierpnia 1875 w Hołosku Wielkim , zm. 25 kwietnia 1944 w Krakowie ) – polski lekarz, profesor embriologii i biologii, pułkownik lekarz Wojska Polskiego .
Emil Godlewski
Grobowiec rodziny Godlewskich
Życiorys
Syn Emila Godlewskiego (starszego) i Zofii z Roszkowskich. Po ukończeniu gimnazjum św. Anny wstąpił na wydział medyczny i filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego , naukę kontynuował w Monachium , Koloszwarze i Neapolu . Po powrocie do Krakowa rozpoczął pracę naukową na macierzystej uczelni, w 1906 został profesorem UJ. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Lekarskiego UJ (w latach 1917/18, 1918/19 i 1931/32). Podczas I wojny światowej wspólnie z Leonem Marchlewskim będąc członkami Książęco-Biskupiego Komitetu Pomocy zainicjował powstanie kolumn sanitarnych i tymczasowych szpitali w małych miejscowościach. Organizował akcje szczepień przeciwko czerwonce bakteryjnej , cholerze , ospie prawdziwej oraz durowi brzusznemu i osutkowemu. Współtworzył w Zakopanem schroniska dla dzieci chorych na gruźlicę, budowę szpitala epidemicznego i łazienek miejskich, za co otrzymał honorowe obywatelstwo tego miasta. W 1918 wraz z Kazimierzem Majewskim założył Zakład Leczniczo-Wychowawczy dla Dzieci Chorych na jaglicę w Witkowicach , działający do 1950[1] [2] . Od 1918 był czynnym członkiem Polskiej Akademii Umiejętności [3] i Towarzystwa Naukowego Warszawskiego . Doktorat pod jego kierownictwem obroniła Irena Latinik-Vetulani .
W 1918 pozostawał w ewidencji oficerskiego korpusu lekarzy c. k. Obrony Krajowej , jako lekarz pułkowy ze starszeństwem z 15 października 1914[4] . 18 listopada 1918 gen. bryg. Bolesław Roja „w uznaniu nadzwyczajnych zasług położonych w służbie wojskowo-lekarskiej” mianował go na stopień majora lekarza z rangą od 1 listopada 1918 i podpułkownika z rangą od 1 grudnia tego roku[5] . 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu pułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 8. lokatą w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, grupa lekarzy. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 5 Batalionu Sanitarnego w Krakowie[6] .
W 1920, z ramienia rządu, został nadzwyczajnym komisarzem do walki z epidemiami. W 1922 wybrany do Senatu RP z ramienia ZLN (Narodowa Demokracja ), zasiadał tam do 1927. Otrzymał tytuł doktora honoris causa na Uniwersytecie Jagiellońskim i Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie . W 1935 został laureatem nagrody naukowej m. Warszawy , od 1936 był członkiem Papieskiej Akademii Nauk [7] . Przed wyborami do Rady Miasta Krakowa z 1938 został wiceprezesem Prezydium Polskiego Bloku Katolickiego[8] .
Od 1920 żonaty z Jadwigą z Dydyńskich . Adoptowali córkę Irenę, późniejszą żonę Janusza Zielonackiego[9] .
Został pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera X-płd-po prawej Piwockich)[10] [11] .
Ordery i odznaczenia
Upamiętnienie
W Krakowie w Dzielnicy VI Bronowice , w Mydlnikach znajduje się ulica Emila Godlewskiego[14] .
Przypisy
↑ Roman Moraczewski . nekrologi.wyborcza.pl. [dostęp 2015-03-28].
↑ Historia . wso.krakow.pl. [dostęp 2015-03-29].
↑ Emil Godlewski . Pontificia accademia delle scienze. [dostęp 2015-10-10]. (ang. ) .
↑ a b Ranglisten 1918 ↓ , s. 564.
↑ Mianowania . „Rozkaz”. 11, s. 3, 1918-11-18. Polska Komenda Wojskowa w Krakowie .
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓ , s. 1152, 1212.
↑ Zmarli akademicy Papieskiej Akademii Nauk . [dostęp 2021-12-26].
↑ Prezydium Polskiego Bloku Katolickiego . „Głos Narodu ”. Nr 314, s. 9–12, 15 listopada 1938.
↑ Emil Godlewski junior, Kronika działalności na polu opieki sanitarnej 1940-1941, oprać. Urszula Perkowska, "Krakowski Rocznik Archiwalny" t. 9, 2003, s. 256
↑ Lokalizator Grobów – Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online] .
↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.): Pro Memoria II. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na Cmentarzu Rakowickim i Salwatorskim 1803-2015 . Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2016, s. 89.
↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924 . Warszawa: Prezydium Rady Ministrów , 1926, s. 15. „w uznaniu wybitnej i ofiarnej pracy przy zwalczaniu epidemii w Polsce”.
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 464 „za wybitne zasługi na polu nauki i wychowywania młodzieży w duchu patriotycznym, położone w latach 1905–1918”.
↑ Teresa Stanisławska, Jan Adamczewski: Kraków ulica imienia . Kraków: Oficyna Wydawnicza „BIK”, 2000, ISBN 83-87023-08-6
Bibliografia
Linki zewnętrzne