Schronisko PTTK na Luboniu Wielkim

Schronisko PTTK im. Stanisława Dunin-Borkowskiego na Luboniu Wielkim

Budynek schroniska
Państwo	Polska
Pasmo	Beskid Wyspowy, Karpaty
Wysokość	1022 m n.p.m.
Data otwarcia	9 sierpnia 1931
Właściciel	Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze
Położenie na mapie Rabki-Zdroju Schronisko PTTK im. Stanisława Dunin-Borkowskiego na Luboniu Wielkim
Położenie na mapie Polski Schronisko PTTK im. Stanisława Dunin-Borkowskiego na Luboniu Wielkim
Położenie na mapie województwa małopolskiego Schronisko PTTK im. Stanisława Dunin-Borkowskiego na Luboniu Wielkim
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego Schronisko PTTK im. Stanisława Dunin-Borkowskiego na Luboniu Wielkim
Położenie na mapie gminy Rabka-Zdrój Schronisko PTTK im. Stanisława Dunin-Borkowskiego na Luboniu Wielkim
49°39′12,3″N 19°59′30,7″E
Strona internetowa

Schronisko PTTK im. Stanisława Dunin-Borkowskiego na Luboniu Wielkim – górskie schronisko turystyczne Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego położone w Beskidzie Wyspowym, znajdujące się na szczycie Lubonia Wielkiego, na wysokości 1022 m n.p.m.

Historia

Schronisko powstało z inicjatywy Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Rabce. Do budowy przystąpiono w czerwcu 1930. Projekt obiektu opracował Jerzy Czoponowski i prof. Stanisław Dunin-Borkowski. Budowę sfinansował oddział ze środków własnych, pomocy Ministerstwa Robót Publicznych oraz zbiórek i składek. Oddane zostało do użytku 9 sierpnia 1931. Do wybuchu II wojny światowej gospodarzami schroniska byli: Eleonora Czoponowska (1931), Anna Smietana (1931-1932), Stanisław Dunin-Borkowski (1933-1936) oraz Karolina Kaleciak (od 1936).

W trakcie wojny obiekt był dalej prowadzony przez Karolinę i Józefa Kaleciaków. Pod koniec wojny, od sierpnia do późnej jesieni 1944, schronisko stało się bazą dla partyzantów Armii Krajowej. Szczęśliwie uniknęło spalenia przez Niemców, którzy w drugiej połowie 1944 przystąpili do działań, zmierzających do likwidacji oddziałów partyzanckich. Obiekt został uratowany dzięki odwadze i determinacji Karoliny Kaleciak.

Po wojnie, w 1953, uruchomiono przy schronisku stacje meteorologiczną, wykopano studnię oraz doprowadzono linię telefoniczną. W 1961 w pobliżu schroniska wybudowano Radiowo-Telewizyjny Ośrodek Nadawczy Luboń Wielki, natomiast w 1962 do schroniska doprowadzono linię elektryczną.

Z okazji jubileuszu 40-lecia obiektu, 26 września 1971 schronisko otrzymało imię Stanisława Dunin-Borkowskiego. Schronisko zajęło ostatnie miejsce w 2019 w Rankingu Schronisk Górskich magazynu "n.p.m."^[1].

Msza dziękczynna

Od 1999 r. na przy schronisku odbywają się msze dziękczynne za uratowanie schroniska od zniszczenia podczas II wojny światowej. Od 2008 r. msze odbywają się w wybudowanej niedaleko od schroniska kaplicy w której znajduje się figura Matki Boskiej Lubońskiej. Współorganizatorami wydarzenia są: Związek Podhalan oddział w Rabce Zdrój i w Skomielnej Białej, PTTK oddział w Rabce Zdrój, Schronisko PTTK na Luboniu Wielkim, GOPR oddział w Rabce i Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Rabce-Zarytem.^[2][3]

• 
  Msza święta w kaplicy.

Oferta

Schronisko ma bardzo oryginalny wygląd, przypomina nieco domek Baby Jagi. Jako jedyne wśród schronisk posiada duży 9-osobowy pokój z oknami na cztery strony świata, z których rozpościera się rozległa panorama.

Schronisko dysponuje łącznie 25 miejscami noclegowymi w pokojach 2- i wieloosobowych. Oprócz wspomnianego 9-osobowego pokoju ma 16 miejsc w oddzielnym budynku. Posiada także świetlicę, bufet turystyczny, prysznic. W otoczeniu schroniska znajduje się zadaszona kaplica, budka, stoły i ławki dla turystów, miejsce na ognisko. Z polany przy schronisku rozpościera się widok na północną i zachodnią stronę, szczególnie dobrze widać stąd Szczebel, Lubogoszcz, Babią Górę i Beskid Makowski.

Schronisko czynne jest cały rok. W zimie regularnie odśnieżany jest zielony szlak turystyczny z Rabki-Zarytego. Możliwość uprawiania paralotniarstwa. Nieco poniżej schroniska znajduje się rezerwat przyrody Luboń Wielki z największym w całym Beskidzie Wyspowym gołoborzem i licznymi jaskiniami.

Budynek schroniska jest wpisany do rejestru zabytków (nr A-1184/M z 14.12.2009)^[4].

Kierownicy schroniska na Luboniu Wielkim^[5]

• Eleonora Czoponowska (1931)
• Anna Śmietana (1931-1932)
• Stanisław Borkowski (1933-1936)
• Karolina Kaleciak (1936-1953)
• Bolesław Bursztyn z żoną Stanisławą (1953-1956)
• Józef Kluczewski z żoną Marią (1956-1958)
• Mieczysław Zabierowski (1958-1959)
• Bolesław Bursztyn z żoną Stanisławą (1959-1964)
• Józef Skawiańczyk z żoną (1964–1968)
• Janina Skawiańczyk (1968–1974)
• Antoni Kiersztyn (1974–1976)
• Piotr Tatar (1976–1978)
• Jacek Śliwa (1978–1979)
• Stanisław Jagieła z żoną (1979-1983)
• Adam Nodzyński z żoną (1983–1987)
• Cezary Woźniak (1987–1991)
• Rafał Śmiech (1991–1994)
• Tadeusz Pietrzak (1994–1999)
• Krzysztof Knofliczek (od 1999)

Szlaki turystyczne

Do schroniska dojść można kilkoma szlakami^[6]:

– żółty z Rabki-Zaryte, tzw. Perć Borkowskiego prowadząca przez rezerwat przyrody. Jest to najtrudniejszy szlak, w obrębie rezerwatu wspinaczka po skałach. Czas przejścia: 2 godz. (↓ 1.30 godz.), przewyższenie 560 m, odległość 5,1 km

– zielony z Rabki-Zdroju. Czas przejścia: 3.05 godz. (↓ 2.15 godz.), przewyższenie 541 m, odległość 8,2 km^[7]

– czerwony z Mszany Dolnej przez przełęcz Glisne. Czas przejścia: 2.15 godz. (↓ 1.50 godz.), przewyższenie 560 m, odległość 8,3 km. Jest to tzw. Mały Szlak Beskidzki, który kończy się właśnie tu, na szczycie Lubonia Wielkiego

– niebieski z Rabki Zaryte wzdłuż Rolskiego Potoku. Czas przejścia: 1.20 godz. (↓ 0.50 godz.), przewyższenie 550 m, odległość 3,3 km

– niebieski z Naprawy Dolnej przez Luboń Mały i Polanę Surówki. Czas przejścia: 2.15 godz. (1.40 godz.), przewyższenie 460 m, odległość 7,6 km

Galeria

• 
  Budynek główny schroniska i RTON Luboń Wielki
• 
  Tablica z nazwą schroniska
• 
  Tablica z rokiem rozpoczęcia budowy schroniska
• 
  Tablica upamiętniająca wydarzenia II wojny światowej
• 
  Tablica pamiątkowa 40-lecia schroniska
• 
  Tablica pamiątkowa 70-lecia schroniska
• 
  Tablica pamiątkowa 80-lecia schroniska
• 
  Wejście do schroniska
• 
  Bufet
• 
  Sypialnia na I piętrze
• 
  Wejście na poddasze
• 
  Pamiątkowe plakietki na ścianie schroniska
• 
  Wyjście ze schroniska
• 
  Budynek z noclegami w okresie letnim
• 
  Taras widokowy przy schronisku

Przypisy

1. Najlepsze i najgorsze schroniska górskie w Polsce 2019. 2019-07-16. [dostęp 2020-01-19].
2. l, Uroczysta Msza święta na Luboniu Wielkim - 28 lipca 2024 [online], limanowa.in [dostęp 2024-07-28]  (pol.).
3. PTTK Oddział Rabka zaprasza na wspólne wyjście na Luboń Wielki [online], gorce24.pl [dostęp 2024-07-28] .
4. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2013-02-05] .
5. Schronisko górskie PTTK na Luboniu Wielkim w Beskidzie Wyspowym [online], lubon.pttk.pl [dostęp 2024-05-26] .
6. Beskid Wyspowy 1:50 000. Mapa turystyczna. Kraków: Wyd. Compass, 2006. ISBN 83-89165-86-4. Brak numerów stron w książce
7. Mapa turystyczna (mapa-turystyczna.pl)

Bibliografia

• Tomasz Biesik: Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Makowski, Beskid Wyspowy, Gorce, Pieniny i Beskid Sądecki. Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 30-46. ISBN 978-83-925599-5-5.
• Schronisko im. Dunin-Borkowskiego na Luboniu. [w:] Vademecum Górskie COTG PTTK [on-line]. Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK. [dostęp 2017-10-05].