XXX Letnie Igrzyska Olimpijskie (oficjalnie Igrzyska XXX Olimpiady) – multidyscyplinarne zawody sportowe, które odbyły się w Londynie między 27 lipca a 12 sierpnia 2012. Miasto to po raz trzeci gościło igrzyska olimpijskie. Wcześniej odbyły się tu w roku 1908 i 1948. Z powodu II wojny światowej w 1944 roku IO, których gospodarzem miał być Londyn, zostały odwołane. Trzy kraje nie wysłały do Londynu żadnego zawodnika. Były to: Nauru, Saint Kitts i Nevis i Barbados.
Symbolem Igrzysk Olimpijskich i Paraolimpijskich 2012 jest stalowa rzeźba projektu Anish Kapoor oraz Cecila Balmonda. Rzeźba o wysokości 115 metrów nazwana została ArcelorMittal Orbit.
Wybór
Kandydat amerykański
Pierwszy swoją kandydaturę do zorganizowania igrzysk zgłosił Nowy Jork, który dokonał tego 2 listopada 2002. Proponowany budżet wynosił 3,1 miliarda dolarów. Nowy Jork został wybrany spośród ośmiu ubiegających się o to amerykańskich miast.
Tampa, ze względu na spore odległości pomiędzy obiektami sportowymi, dużą temperaturę w lecie i niewielką popularność miasta.
Los Angeles, choć igrzyska miały być finansowane bezpośrednio przez organizatora i niepotrzebna byłaby duża rozbudowa infrastruktury i obiektów sportowych (jedynie strzelnicę należałoby zbudować od podstaw). Miasto było jednak już gospodarzem LIO 1984.
Dallas, które wymagałoby dużego nakładu finansowego w celu budowy nowych obiektów sportowych, a igrzyska kolidowałyby z rozgrywkami NBA, NHL i baseballu
Cincinnati, które zostało odrzucone ze względu na niedawne zamieszki, brak szybkiej kolei i małą liczbę miejsc noclegowych.
27 sierpnia 2002 odrzucono kolejne dwa miasta:
Waszyngton, w którym panuje wilgoć, a odległości między obiektami sportowymi są duże.
Houston, ze względu na dużą temperaturę w lecie i słabą rozpoznawalność międzynarodową.
W rywalizacji o oficjalną kandydaturę pozostał Nowy Jork i San Francisco. Stwierdzono jednak, że w tym drugim mieście mogą wystąpić problemy z komunikacją i wybrano to pierwsze.
Potencjalnymi problemami związanymi z organizacją igrzysk w Nowym Jorku były: zagrożenie atakami terrorystycznymi, konieczność dużych inwestycji i problemy z ruchem drogowym[2].
Kandydatura niemiecka
Niemcy wyłoniły swojego kandydata do zorganizowania igrzysk olimpijskich w drodze głosowania, które odbyło się 12 kwietnia 2003 w hotelu Hilton w Monachium.
Swoje kandydatury zgłosiły następujące miasta: Hamburg, Frankfurt, Stuttgart, Düsseldorf i Lipsk.
Oficjalnym kandydatem został Lipsk, a do rozegrania konkurencji żeglarskich wybrano Rostock[3].
Pozostali kandydaci
21 stycznia 2003 kandydaturę Madrytu zgłosiła Hiszpania[4]. Miasto to ubiegło się już o organizację igrzysk w 1972[5]. 27 lutego 2003 złożono kandydaturę dwukrotnego gospodarza tej imprezy, Paryża. W maju 2003 Międzynarodowy Komitet Olimpijski wysłał pisma do krajowych komitetów prosząc ich o złożenie nazw miast-kandydatów.
7 lipca Brazylia wyraziła chęć wyboru swojego kandydata spośród Rio de Janeiro i São Paulo. Ostatecznie wybrano to pierwsze[4]. W sierpniu 2003 kandydaci złożyli opłatę 150 000 USD, a w dniach 7–10 października odbyło się seminarium. W listopadzie zaś przedstawiciele odwiedzili Ateny, w celu obserwacji przygotowań tego miasta do Letnich Igrzysk Olimpijskich 2004. W maju 2004 do MKOl przyszły listy potwierdzające oficjalną kandydaturę miast. Ogółem o organizację igrzysk ubiegały się następujące miasta: Londyn, Paryż, Madryt, Nowy Jork, Moskwa, Lipsk, Rio de Janeiro, Stambuł i Hawana[4].
Eliminacje
18 maja 2004 w Singapurze odbyły się eliminacje mające wyłonić finalistów wyścigu o organizację igrzysk. Kampanie reklamowe zostały ocenione. Oto wyniki:
Decyzja o tym, kto będzie organizatorem igrzysk olimpijskich w 2012 zapadła 6 lipca 2005 na 117. spotkaniu Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego w Singapurze. Członkowie MKOl-u wybrali spośród 5 kandydujących miast:
Według raportu MKOl-u najlepiej przygotowany do organizacji IO był Paryż. Duże szanse miały też Madryt i zwycięski Londyn. Najmniejsze szanse na organizację igrzysk w 2012 miały Nowy Jork ze względu na odległość od Europy i Moskwa przez słabe przygotowanie do organizacji igrzysk.
Dzień po ogłoszeniu decyzji, 7 lipca 2005, w Londynie doszło do serii zamachów w komunikacji miejskiej. Mimo tych wydarzeń MKOl podtrzymał swoją wcześniejszą decyzję.
Symbole igrzysk
Maskotkami igrzysk zostały wybrane Wenlock i Mandeville, które zostały oficjalnie zaprezentowane w dniu 19 maja 2010 roku. Wenlock i Mandeville powstali z kropli stali pochodzącej z budowy Stadionu Olimpijskiego. Wenlock został nazwany na cześć wioski Much Wenlock w Shropshire, która była organizatorem prekursora igrzysk olimpijskich w XIX wieku. Z kolei imię Mandeville pochodzi od nazwy szpitala Stoke Mandeville w Buckinghamshire, gdzie narodziła się idea paraolimpiady. Oficjalną piosenką igrzysk olimpijskich w 2012 jest piosenka Survival, nagrana przez zespół Muse[6][7].
Slogan
Inspiracja dla pokoleń (ang. Inspire a Generation)
Przebieg zawodów
Kalendarz
W poniższym kalendarzu zaprezentowano dni, w których rozdane zostały medale w danej konkurencji (żółty kolor), rozegrane zostały eliminacje (niebieski kolor), ceremonia otwarcia (zielony) i zamknięcia igrzysk (czerwony)[8].
W porównaniu do programu igrzysk olimpijskich w Pekinie w programie igrzysk w Londynie nie odbyły się rozgrywki w baseballu i softballu, gdyż Międzynarodowy Komitet Olimpijski na 117. spotkaniu w Singapurze podjął decyzję o skreśleniu tych obydwu dyscyplin z programu igrzysk. Decyzję o usunięciu z programu olimpijskiego baseballu i softballu MKOl podtrzymał na kolejnym 118. spotkaniu MKOl w Turynie w lutym 2006. Do włączenia do programu Letnich Igrzysk Olimpijskich 2012 ubiegało się pięć dyscyplin: karate, rugby, sporty wrotkarskie, golf i squash, jednak żadna z tych pięciu dyscyplin nie uzyskała poparcia co najmniej 2/3 członków Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego, przez co liczba dyscyplin została zredukowana z 28 do 26. MKOl na spotkaniu zarządu w dniu 13 sierpnia 2009 roku dołączył do programu igrzysk olimpijskich trzy konkurencje w boksie kobiet i przywrócił do programu imprezy grę mieszaną w tenisie ziemnym.
Na Igrzyskach Olimpijskich w Londynie w programie zostało umieszczonych 26 konkurencji sportowych w jakich były rozgrywane zawody. W ramach konkurencji występuje 39 dyscyplin. W nawiasach podano liczbę konkurencji w danej dyscyplinie.
W igrzyskach występowały reprezentacje 204 państw świata, a także Niezależni Sportowcy Olimpijscy, w skład których wchodzili zawodnicy z krajów, które nie posiadają własnego oficjalnego narodowego komitetu olimpijskiego.
Sztafeta olimpijska rozpoczęła się 19 maja i trwała do 27 lipca 2012 r., poprzedzając letnie igrzyska olimpijskie w Londynie. Trasa biegu z pochodnią olimpijską została przedstawiona 18 maja 2011, rok przed zapaleniem ognia olimpijskiego. Swoją podróż ogień rozpoczął tradycyjnie w greckiejOlimpii, gdzie następnie został przetransportowany do Land’s End, by tam rozpocząć swą podróż po Wielkiej Brytanii, która zakończyła się w dniu rozpoczęcia igrzysk na Stadionie Olimpijskim[9].
Pochodnię Igrzysk XXX Olimpiady oficjalnie zaprezentowano 8 czerwca 2011[10][11].
Ceremonia otwarcia
Uroczyste otwarcie Olimpiady odbyło się wieczorem w piątek 27 lipca, na stadionie olimpijskim w Londynie. Igrzyska zostały otwarte przez królową Elżbietę II. Spektakl zatytułowany „Isles of Wonder” (pol. Wyspy cudów) został zaprojektowany i koordynowany przez reżysera Danny’ego Boyle’a, z kierownictwem muzycznym, drogą elektroniczną grupy muzycznej Underworld. Wszystko zaczęło się o 22:00, a zakończyło o 01:46 czasu środkowoeuropejskiego. Prawie czterogodzinny spektakl obejrzało około 62 000 widzów na stadionie, szczyt telewidzów wynosił 26,9 mln, a ponad 1 milion osób oglądało ceremonię na internetowych stronach. W USA na stacji NBC ceremonia była najbardziej oglądaną olimpijską ceremonią otwarcia w historii – obejrzało ją 42 miliony widzów. Szacuje się, że na całym świecie ceremonię widziało ponad miliard ludzi. Przedstawienie było chwalone przez liczne publikacje i widzów jako „arcydzieło” i „list miłosny do Wielkiej Brytanii”.
Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Z powodu przedłużenia się części artystycznej, oficjalne otwarcie igrzysk przez królową brytyjską Elżbietę II nastąpiło dopiero 28 lipca o godzinie 0:18 czasu londyńskiego (01:18 czasu środkowoeuropejskiego).
Podczas zawodów gry pojedynczej mężczyzn w tenisie ziemnym ustanowiono rekord w długości seta rozgrywanego na igrzyskach olimpijskich w singlu mężczyzn. W meczu drugiej rundy Jo-Wilfried Tsonga pokonał Milosa Raonicia 6:3, 3:6, 25:23 w czasie trzech godzin i pięćdziesięciu sześciu minut. Nowy rekord był większy od poprzedniego o osiemnaście gemów[12]. Był to także najdłuższy set w historii tenisa ziemnego na zawodach olimpijskich. Poprzedni rekord został ustanowiony w zawodach gry podwójnej kobiet w 1988 roku, kiedy to spotkanie zakończyło się wynikiem 20:18 w ostatnim secie[13].
Według opublikowanego raportu (autorem rząd brytyjski), igrzyska kosztowały mniej niż zakładano – 8,921 mld funtów, przy planowanych w budżecie 9,298 mld[14].