Grupa „Narew” KGB w Warszawie

Grupa „Narew” KGB w Warszawie

Группа „Нарев” КГБ в Варшаве

Grupa Łącznikowa KGB

Data utworzenia	1971
Data likwidacji	1993
Kierownik Grupy	gen. mjr W.K. Smirnow
Zatrudnienie	10 (1990)
Adres
ul. Sułkowicka/ul. Belwederska 18a (do 1990) ul. Belwederska 49 (1990–1993) Warszawa
Położenie na mapie Warszawy Grupa „Narew” KGB w Warszawie
Położenie na mapie Polski Grupa „Narew” KGB w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Grupa „Narew” KGB w Warszawie
52°12′22,295″N 21°01′55,412″E

Grupa „Narew” KGB w Warszawie (ros. Группа „Нарев” КГБ в Варшаве), Grupa Łącznikowa KGB – działająca w latach 1971–1993 w Polsce, jednostka operacyjna Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR – KGB (Комитет государственной безопасности).

Grupa działała w okresie PRL, a nieoficjalnie i kilka lat później, w Warszawie na mocy porozumienia z dnia 27 listopada 1971 między KGB ZSRR i Ministerstwem Spraw Wewnętrznych PRL. Kontynuowała prace Aparatu radzieckich organów bezpieczeństwa publicznego w PRL (1945–1971). W Grupie zatrudnieni byli też oficerowie wywiadu wojskowego ZSRR GRU oraz z 20 Brygady Łączności Rządowej KGB (20 Бригада правительственной связи) w Rembertowie (1980–1993)^[1][2][3]. W grudniu 1990 personel grupy liczył około 10 osób.

Szefowie przedstawicielstwa

• [1968] 1971–1973 – gen. mjr Jakow Pawłowicz Skomorochin (генерал-майор Скоморохин Яков Павлович)
• kwiecień 1973 – listopad 1982^[4] – gen. mjr W.G. Pawłow (генерал-майор Павлов Виталий Григорьевич)
• 1982–1986^[5] – gen. mjr W.A. Dożdalew (генерал-майор Дождалев Василий Алексеевич), wcześniej urzędnik ambasady (1980–1982)
• wrzesień 1987 – maj 1990 – gen. mjr A.T. Kiriejew (генерал-майор Киреев Анатолий Тихонович)
• wrzesień 1990 – 1993 – gen. mjr W.K. Smirnow (генерал-майор В. К. Смирнов)

Siedziba

Grupa mieściła się w Warszawie w willi Neumanów z 1929 (proj. Marcin Weinfeld) przy ul. Sułkowickiej/ul. Belwederskiej 18a^[6], zaś węzeł łączności przy ul. Kazimierzowskiej; w latach 1990–1993 w siedzibie ambasady ZSRR/Rosji przy ul. Belwederskiej 49. Po 1990 w willi Neumanów mieściły się kolejno: spółka Interster, ambasada RPA, restauracje – Tradycja Polska, Różana, Biała Gęś i Dom Polski^[7].

Funkcjonowały też przedstawicielstwa Grupy, m.in. w Gdańsku.

Zobacz też

• Grupa „Wisła” MSW w Moskwie
• Aparat radzieckich organów bezpieczeństwa publicznego w PRL
• Północna Grupa Wojsk
• Grupa Operacyjna Warszawa Stasi

Przypisy

1. Paweł Piotrowski: Do sierpnia 1993 r. Rosjanie z Rembertowa przechwytywali łączność rządu RP, [1].
2. Działalność Grupy „Narew” KGB w Polsce, [w:] [2].
3. Wcześniej Pułk Łączności Rządowej (37 Полк правительственной связи) (do 1980).
4. 27 kwietnia 1973 – październik 1984 według Аппарат Старшего советника МВД при МОБ ПНР, [w:] [3].
5. 1984 – 1985 według Аппарат Старшего советника МВД при МОБ ПНР, [w:] [4].
6. Belwederska 18a / Sułkowicka – willa Neumanów [online], warszawa1939.pl [dostęp 2024-04-23]  (pol.).
7. Anita Czupryn: To stąd ruszały czarne wołgi. Warszawska rezydentura sowieckiego wywiadu KGB, Nasza Historia z października 2014, s. 10–13

Bibliografia

• Próba dokonania bilansu współpracy KGB – SB w latach 1970–1990. Cz. I, Przegląd Bezpieczeństwa Publicznego, nr 3/2010 [5]
• Rola i zadania Grupy Operacyjnej „Wisła” oraz jej funkcjonowanie w Moskwie w latach 1970–1990. Działalność Grupy KGB „Narew” w Warszawie, [w:] Współpraca SB MSW PRL z KGB ZSRR w latach 1970–1990. Próba bilansu, Centralny Ośrodek Szkolenia im. gen. dyw. Stefana Roweckiego „Grota” ABW Warszawa 2013