Bitwa pod Grochowami

Bitwa pod Grchowami

powstanie styczniowe
Czas	30 maja 1863
Miejsce	Grochowy
Terytorium	Królestwo Kongresowe
Wynik	brak rozstrzygnięcia
Strony konfliktu
powstańcy styczniowi Imperium Rosyjskie
Dowódcy
Edmund Callier ppłk. von Broemsen
Siły
ok. 600 powstańców ok. 1100 żołnierzy 4 roty piesze szwadron huzarów 100 kozaków
Straty
ok. 25 zabitych (?)
Położenie na mapie Guberni Królestwa Polskiego (1904) miejsce bitwy
52°01′53,5″N 18°12′42,0″E

Bitwa pod Grochowami – bitwa stoczona 30 maja 1863 roku podczas powstania styczniowego.

Bitwa

Swoją decyzją Kazimierz Mielęcki przekazał swój oddział pod dowództwo Edmunda Calliera, który objął dowodzenie nad piechotą, powierzając jazdę Kajetanowi Słupskiemu. Po reorganizacji powstańców w Paprotni k. Konina oddziały Calliera 28 maja 1863 przekroczyły Wartę^[1]a następnie przemieszczały się między Wakowami i Trzęśniewem, skąd wyruszył do Chylina, a następnie 30 maja do wsi Grochowy. Po opuszczeniu miejscowości oddział zatrzymał się wśród lasów grodzieckich, biskupskich i zbierskich, gdzie został zaatakowany przez oddziały ppłk. Broemsena. W związku z ostrzałem przeprowadzonym przez oddziały powstańcze, Rosjanie zdecydowali się na odwrót, jednocześnie odsłaniając rosyjskie skrzydło. Następnie umiejętnie ustawiona tyraliera na linii lasu pomogła przeprowadzić atak kosynierów zainicjowany przez Słupskiego^[2]. Po upływie 3h i ciągłym ostrzeliwaniu się oddziały rosyjskie wycofały się do wsi Gadówek, zaś polskie, w międzyczasie opuszczone przez powstańców Słupskiego do Borowca koło Chocza. 31 maja doszło do kolejnej bitwy, w której wojska rosyjskie rozbiły oddziały Calliera^[2][1][3].

W skład wojsk rosyjskich podczas bitwy weszły: 4 kompanie piechoty, szwadron huzarów, 100 kozaków, zaś w składzie wojsk powstańczych walczyło około 600 powstańców^[3].

Jedynym znanym z imienia i nazwiska poległym w bitwie był ks. Stefan Cieślak^[4][3].

Upamiętnienie

W 2003 roku Szkoła Podstawowa w Grochowach otrzymała imię Powstańców Styczniowych na cześć uczestników bitwy^[5].

W Grochowach w 1930 roku urządzono grób powstańczy, ustawiając na nim tablicę pamiątkową i krzyż dębowy. W 1993 mogiłę wyremontowano^[6].

Przypisy

1. ZdzisławZ. Janeczek ZdzisławZ., ŚLĄSKIE ECHA PRASOWE WYDARZEŃ NA POGRANICZU CZĘSTOCHOWSKO-KALISKIM W LATACH 1863–1864, [w:] ZdzisławZ. Janeczek (red.), POWSTANIE STYCZNIOWE W REGIONIE CZĘSTOCHOWSKIM I W WOJEWÓDZTWIE KALISKIM (1863–1864), 2014 . Brak numerów stron w książce
2. AdamA. Buława AdamA., KADRA DOWÓDCZA ODDZIAŁÓW ZBROJNYCH W POWSTAŃCZYM WOJEWÓDZTWIE KALISKIM (1863–1864), [w:] ZdzisławZ. Janeczek (red.), POWSTANIE STYCZNIOWE W REGIONIE CZĘSTOCHOWSKIM I W WOJEWÓDZTWIE KALISKIM (1863–1864), 2014 . Brak numerów stron w książce
3. DorotaD. Parus DorotaD., JerzyJ. Łojko JerzyJ., Powstanie Styczniowe na Ziemi Konińskiej - Powiat koniński, yumpu.com, Konin, ISBN 978-83-9314-78-3-0 [dostęp 2021-11-14]  (pol.).
4. StanisławS. Zieliński StanisławS., Bitwy i potyczki 1863-1864; na podstawie materyałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rapperswilu, 1913 .
5. Konin archiwum - Rajd Śladami Powstania Styczniowego 1863 w roku Chopina Grochowy – Siąszyce – Konin 22 stycznia 2010 [online], www.konin.pl [dostęp 2021-11-14] .
6. AnnaA. Skowronek AnnaA., SławomirS. Józefiak SławomirS., GROBY WOJENNE POWSTAŃCÓW STYCZNIOWYCH JAKO ELEMENT BUDOWY LOKALNEJ PAMIĘCI HISTORYCZNEJ (NA PRZYKŁADZIE HISTORII WYBRANYCH OBIEKTÓW ZE WSCHODNIEJ CZĘŚCI WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO), [w:] ZdzisławZ. Janeczek (red.), POWSTANIE STYCZNIOWE W REGIONIE CZĘSTOCHOWSKIM I W WOJEWÓDZTWIE KALISKIM (1863–1864), 2014 . Brak numerów stron w książce