Ø

Ten artykuł dotyczy litery alfabetu duńskiego, islandzkiego i norweskiego. Zobacz też: ∅ – znak zbioru pustego, ⌀ – znak średnicy i ø – litera używana w międzynarodowym alfabecie fonetycznym IPA.

Ø ø

Øø – litera alfabetu łacińskiego używana między innymi w ortografii duńskiej, islandzkiej, norweskiej i farerskiej. Była również używana w pisowni dawnej polszczyzny.

Litera ta reprezentuje zwykle samogłoskę średnią przednią zaokrągloną taką jak [ø] lub [œ].

Język polski

Litera „ø”, oznaczająca samogłoskę nosową, występowała w rękopisach od XII wieku po wiek XV, np. prawdø ‘prawdę’, nademnø ‘nade mną’^[1]. W konsekwencji bywa ona używana w druku do dzisiaj do edycji dawnych tekstów polskich.

• 
  Dwa wystąpienia litery ø w traktacie Parkosza: przedostatnia w pierwszym słowie i druga w drugim^[2].
• 
  Dwa wystąpienia litery ø w transkrypcji Kucały traktatu Parkosza^[3].

Znak ten bywa utożsamiany z tak zwanym „o rogatym” oznaczającym również samogłoskę nosową, które graficznie przybierało różną postać, najczęściej pomiędzy znakiem ϕ a ѻ^[4]. Różne warianty o rogatego są od 2020 r. dostępne w foncie JuniusX^[5].

Zobacz też

znak ø na klawiaturze komputera

• Podobne znaki: Φφ (phi), ∅ (zbiór pusty, morfem zerowy), ⌀ (symbol średnicy), Ꟁ(o rogate), Φ(o wąsate)
• Ö, Œ
• historia ortografii polskiej

Przypisy

1. Lisowski 2010 ↓, s. 121.
2. Kucała 1985 ↓, s. 56.
3. Kucała 1985 ↓, s. 81.
4. Antoni Małecki, Biblia królowéj Zofii, żony Jagiełły z Kodexu Szaroszpatackiego, Lwów 1871, s. XL i następne
5. Peter Baker: JuniusX

Bibliografia

• Marian Kucała: Jakuba Parkosza Traktat o ortografii polskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1985. ISBN 83-01-02967-6. [dostęp 2016-12-11].
• Tomasz Lisowski. Pisownia polska. Główne fazy rozwoju. „Kwartalnik Językoznawczy”. 3-4, s. 117-130, 2010. [dostęp 2016-11-26]. 

Encyklopedia internetowa (litera alfabetu łacińskiego):

• SNL: Ø_-_bokstav