![]()
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մայիսյան (այլ կիրառումներ)
Մայիսյան (նախկին անվանումը՝ Օրթաքիլիսա), գյուղ Հայաստանի Շիրակի մարզի Ախուրյանի տարածաշրջանում, մարզկենտրոն Գյումրիից 1 կմ հյուսիս։ Մայիսյան է վերանվանվել 1946 թվականի ապրիլի 26-ին[2]։
Բնակչություն
Ըստ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքների՝ Մայիսյանի մշտական բնակչությունը կազմել է 1682, առկա բնակչությունը՝ 1567 մարդ[3], բնակչության փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում՝ ստորև[4].
Տնտեսություն
Բնակչությունը զբաղվում է հացահատիկի, շաքարի ճակնդեղի, կերային կուլտուրաների մշակությամբ և անասնապահությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ
Մայիսյանի կենտրոնում է գտնվում VII դարի Տիրանավոր Սբ. Աստվածածին եկեղեցին և Սբ. Ավետարան մատուռը, որը վերականգնվել է ճարտարապետ Սասուն Գրիգորյանի կողմից ղեկավարած Լենինականի գիտա-վերականգնման արտադրության հատուկ արվեստանոցը։
Վաղեմի Տիրանավոր, այժմ Աստվածածին կոչվող եկեղեցու (տախ. XV, 3—5) պատերը մինչև թաղերի առաջին շարքը կանգուն են։ Ամբողջական թաղ պահպանվել է միայն հյուսիսային խաչաթևում։ Պատերը կարմիր սրբատաշ տուֆից են, կանոնավոր շարքերով, որոնց հորիզոնական կարանները նույնիսկ բացվածքների մոտ չեն խախտվում։ Ստորին երեք շարքը շարված է համեմատաբար ավելի մեծադիր քարերով։ Հարերի վրա կան բազմաթիվ նշանագրեր։ Հյուսիսային ճակատում պահպանվել է քիվը, որի թեքադիր մակերեսը մշակված է հյուսածո զարդանախշով։ Լուսամուտի երեսակալները նույնպես թեքադիր տաշվածքի սալեր են, հարդարված բուսական զարդամոտիվներով։
Հուշարձանի հյուսիս արևելյան անկյունում տեղադրված է ուղղանկյուն (4,05մ x 1,80մ), թաղածածկ օժանդակ սենյակ։ Կառույցը լուսավորվել է խաչաթևերի վրա բացված, դեպի ներս լայնացող լուսամուտներով։ Արևելյան լուսամուտը ներսից և դրսից շրջանաձև է, իսկ հյուսիսային և արևմտյան շրջանաձև լուսամուտները դրսից ուղղանկյուն են։ Անտարակույս է, որ ուղղանկյուն այս ձևը վերակառուցման արդյունք է, քանի որ վերաշինված օժանդակ սենյակի լուսամուտը նույնպես ուղղանկյուն է, իսկ խորանը գմբեթարդի փոխսարեն ծածկված է հորիզոնական սալով։
Արևմտյան մուտքը (1,32մ լայնությամբ) ներսից ավարտվում է կիսաշրջանաձև կամարով։ Դրսից մուտքի մանրամասներից պահպանվել են միայն որմնասյուները։ Հուշարձանը մուտք է ունեցել նաև հարավային։ խաչաթևից, վերանորոգված պատի կենտրոնում մուտքի կողային պատերից պահպանվել է երկու քար, և որմնախարիսխն էլ այդ մասում ընդհատված է։
Գմբեթատակ հիմքի անկյուններում տեղադրված որմնասյունւերով ու դեկորատիվ հարդարանքով (արևելյան պսակի և քիվի զարդանախշ) հուշարձանն ուղղակիորեն կապվում է VII դարի II կեսի շինությունների հետ' Կարմրավոր, Փարպի, Զվարթնաg։ Այս հանգամանքը թույլ է աալիս Մայիսյան գյուղի Տիրանավոր եկեղեցին դիտել որպես VII դարի II կեսի կառույց։
Գրականություն
- Երկրագործությունը որպես ուղիղ ճանապարհ... (ակնարկ)։ «Գրական թերթ», 1965, № 2:
Պատկերասրահ
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
Արտաքին հղումներ
|
|---|
| | Քաղաքներ | | |
|---|
| | Գյուղեր | |
|---|
| Ոչ համայնքային
գյուղեր | |
|---|
| |
|
