Йәлембәт (Әбйәлил районы)

Йәлембәт
Йәлембәт
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Таштимер ауыл Советы (Әбйәлил районы)
Халыҡ һаны	346 кеше (1968)[1], 382 кеше (2002)[2], 377 кеше (2009)[2], 371 кеше (2010)[3]
Почта индексы	453622

Йәлембәт (рус. Елимбетово) — Башҡортостан Республикаһының Әбйәлил районындағы ауыл. 2010 йылдың 14 октябренә ҡарата халыҡ һаны 371 кеше^[4]. Почта индексы — 453622, ОКАТО коды — 80201837005.

Халыҡ һаны

Халыҡ иҫәбе
2002[5]	2009[5]	2010[6]
382	↘377	↘371

Милли составы

Бөтә Рәсәй халыҡ иҫәбен алыу (2002) мәғлүмәте буйынса башҡорттар 99 % тәшкил итә^[7].

Бөтә Рәсәй һәм Бөтә Союз халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны (кеше)

Иҫәп алыу йылы һәм көнө	Бөтә халыҡ	Ир-егеттәр	Ҡатын-ҡыҙҙар	Ир-егеттәр өлөшө (%)	Ҡатын-ҡыҙҙар өлөшө (%)
1897 йыл 9 февраль (26 ғинуар)
1920 йыл 26 август
1926 йыл 17 декабрь
1939 йыл 17 ғинуар
1959 йыл 15 ғинуар
1970 йыл 15 ғинуар
1979 йыл 17 ғинуар
1989 йыл 12 ғинуар
2002 йыл 9 октябрь
2010 йыл 14 октябрь	371	169	202	45,6	54,4

Халыҡ һаны буйынса аңлатма төрлө йылдарҙа иҫәп алыу тәртибенең айырмалығы булыу сәбәпле халыҡ һанының үҙенсәлегенә иғтибар итегеҙ.

1939 йыл — бар булған халыҡ һаны.

1989, 2002, 2010 йылдарҙа — даими йәшәгән урыны булып иҫәпләнгән халыҡ һаны

Халыҡ һаны буйынса сығанаҡтар

Ауылдағы халыҡ һаны буйынса мәғлүмәтте халыҡ иҫәбе буйынса алыу урынлы. Бөтә ил күләмендә үткән 1897, 1920, 1939, 1959, 1970, 1979, 1989, 2002, 2010 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса мәғлүмәттәр бар һәм асыҡ ҡулланыуҙа табырға була. Ҡайһы бер китаптарҙы электрон төрҙә асып ҡарап була. 1926 йылғы халыҡ иҫәбе буйынса һәр ауыл тураһында мәғлүмәт осрағаны юҡ әле. Унан башҡа Өфө виләйәтендә 1865, 1879, 1886 йылдарҙа урындағы халыҡ иҫәбе алынған. Тағы ла ревиз яҙмалары аша мәғлүмәт бар.

• 1859 һәм 1865 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.I. Уфимская губерния, 1877. — Уфа:Китап, 2002. — 432 с. ISBN 5-295-03188-8 (ч. I). ISBN 5-295-03133-0.

Өфө виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1859 һәм 1865 йылдарға ҡарата бар.

• 1866 йыл — Список населенных мест. Ч. II. Оренбургская губерния, 1866. — Уфа: Китап, 2006. — 260 с. ISBN 5-295-03815-7 (ч. II). ISBN 5-295-03133-0.

Ырымбур виләйәте ауылдарында халыҡ һаны буйынса мәғлүмәт 1866 йылға ҡарата бар.

• 1897 йыл — Перепись населения. т.45 кн.01 Уфимская губерния. Н.А.Тройницкий (ред.)(С.-Петербург, 1901)

Был китапта Өфө виләйәте ауылдары буйынса мәғлүмәт бар. 500 кешенән күберек булған ауылдар исемлеге.

• 1920 йыл — Населенные пункты Башкортостана. Ч.III. Башреспублика, 1926. — Уфа. Китап, 2002. — 400 с. ISBN 5-295-03091-1 (ч. III). ISBN 5-295-03133-0.

Был китап 1926 йылға ҡарата төҙөлгән, әммә халыҡ иҫәбе 1920 йылға ҡарата бирелгән.

• 1939 йыл — БАССР. Административно-территориальное деление на 1 июня 1940 года – Уфа:Государственное издательство, 1941. – 387 с.

Был китапта 1939 йылғы иҫәп алыу буйынса һәр ауыл буйынса мәғлүмәт бар.

• 1989 һәм 2002 йылдар — Башҡортостан Республикаһы ауылдарында 1989 һәм 2002 йылғы халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса халыҡ һаны.
• 2010 йыл — Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
• Население Башкортостана: XIX-XXI века: статистический сборник / Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республики Башкортостан. — Уфа:Китап, 2008. — 448 с.: ил. ISBN 978-5-295-04439-7

1897 йылғы халыҡ иҫәбенән башлап ҡалалар, ҡала төрөндәге ҡасабалар, райондар, район үҙәктәре буйынса халыҡ һаны бар.

Географик урыны

• Район үҙәгенә тиклем (Асҡар): 27 км
• Ауыл Советы үҙәгенә тиклем (Михайловка): 4 км
• Яҡындағы тимер юл станцияһы (Магнитогорск): 36 км

Урамдары

• Еңеүҙең 60 йыллығы урамы (рус. 60-летия Победы (улица))
• Коммунистик урам (рус. Коммунистическая (улица))
• Комсомол урамы (рус. Комсомольская (улица))
• Сафа Истамғәлин урамы (рус. Сафы Истамгалина (улица))
• Юламан урамы (рус. Юламана (улица))^[8]

Тарихы

Елембәт XIX быуат башында барлыҡҡа килә. 1834 йылда унда 106 кеше йәшәгән 10 ихата ғына була. X ревизия мәғлүмәттәре буйынса, унда 160 кеше йәшәй һәм 27 ихата була. 1920 йылда 76 йортта 372 кеше йәшәгән.

Тәүге төпләнеүсенең улдары — Байморат, Байкөсөк, йөҙ башы Ҡыуандык, Ҡунаҡкилде Елембәтовтар билдәле. Улар атаһы ауылында йәшәгәндәр.

Халҡы — ярым күскенселәр. 40-сы йылдар башында 14 йорттан 12 ылау июнь — август айҙарында Ҡобрайылға, Казбин, Оло Ҡыҙыл йылғалары буйлап күсеп йөрөгәндәр. 113 кешенең 150 аты, 100 һыйыры, 80 һарығы һәм 50 кәзәһы булған. Халыҡтың барыһы ла ауыл хужалығы менән шөғөлләнмәгән. 38 дисәтинә һөрөнтө ер үҙләштерелгән. Яҙғы иген сәсеү 550 ботҡа тиң булған. Баҡһаң, 5 кеше генә шул ҡәҙәр иген сәскән икән. Улар — Бикҡол Күҫәков (110 бот), Ишмөхәмәт Биктимеров (115), уның атаһы Биктимер Ғәббәсов (110), тәүге төпләнеүсе Байморат Йәлембәтов улы Ғәли Биктимеров (110)^[9].

Билдәле шәхестәре

• Истамғәлин Сафа Ғәлиулла улы (13.08.1924—29.06.1992), ауыл хужалығы алдынғыһы, йәмәғәтсе. Бөйөк Ватан һуғышында ҡатнашыусы. 1954—1985 йылдарҙа Әбйәлил районының «Урал» совхозы механизаторы. СССР-ҙың 9‑сы саҡырылыш Юғары Советы депутаты. Социалистик Хеҙмәт Геройы (1973)^[10].

Видеофильмдар

• Иҙрисовтар ғаиләһе. Әбйәлил районы, Йәлембәт ауылы. Фильм. Етегән-2020.
• Иҙрисовтар ғаиләһе. Әбйәлил районы, Йәлембәт ауылы. Фильм 2. Етегән-2020.
• Абзелиловский р-н. д. Елембетово

Матбуғатта

• Йәлембәттә — яңы фельдшер-акушерлыҡ пункты 2023 йыл 31 март архивланған.
• Йәлембәттә — яңы ФАП!

Иҫкәрмәләр

1. Башкирская АССР: административно-территориальное деление на 1 января 1969 года (урыҫ) — Уфа: 1969. — 429 с. — 5000 экз.
2. Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
3. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан (урыҫ)
4. Численность и размещение населения Республики Башкортостан по данным Всероссийской переписи населения 2010 года. Статистический сборник.  (рус.)
5. Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан ВПН-2002 и 2009
6. Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населённым пунктам Республики Башкортостан  (билдәһеҙ). Дата обращения: 20 август 2014. Архивировано 20 август 2014 года.
7. Единый электронный справочник муниципальных районов Республики Башкортостан — приложение в формате Excel 2016 йыл 4 март архивланған..
8. Улицы
9. Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. — Өфө: Китап, 2009. — С. 38. — ISBN 978-5-295-04683-4.
10. Башҡорт энциклопедияһы — Истамғәлин Сафа Ғәлиулла улы 2019 йыл 11 август архивланған. (Тикшерелеү көнө: 11 август 2019)

Әҙәбиәт

• Административно-территориальное устройство Республики Башкортостан: Справочник. — Уфа: ГУП РБ Издательство «Белая Река», 2007. — 416 с.— ISBN 978-5-87691-038-7. (рус.)
• Асфандияров А. З. История сёл и деревень Башкортостана и сопредельных территорий — Уфа: Китап, 2009. — 744 б. — ISBN 978-5-295-04683-4. (рус.)

Һылтанмалар

• Йәлембәт (Әбйәлил районы) // Башҡорт энциклопедияһы. — Өфө: БР ДАҒУ «Башҡорт энциклопедияһы», 2015—2024. — ISBN 978-5-88185-143-9. (Тикшерелеү көнө: 11 август 2019)
• Елимбетово на портале «Генеалогия и Архивы» (рус.) (Тикшерелеү көнө: 11 август 2019)
• Деревня Елимбетово Абзелиловского района Республики Башкортостан. Сайт «Командировка.ру» (рус.) (Тикшерелеү көнө: 11 август 2019)