Nizami Gəncəvinin heykəli (Bakı, 1949)

Bu məqalə Nizami Gəncəvinin heykəli (Bakı, 1949) haqqındadır. Digər mənalar üçün Nizami Gəncəvinin heykəli səhifəsinə baxın.

Nizami Gəncəvinin heykəli


40°22′10″ şm. e. 49°50′06″ ş. u.^HGYO
Ölkə	Azərbaycan
Şəhər	Bakı
Yerləşir	Nizami bağı
Heykəltaraş	Fuad Əbdürəhmanov
Memar	Mikayıl Hüseynov Sadıq Dadaşov
Tikilmə tarixi	1949
Texnikası	tökmə
Material	tunc

Azərbaycandakı tarixi abidələrin milli qeydiyyatı
İstinad nöm.	445
Kateqoriya	Heykəl
Əhəmiyyəti	Ölkə əhəmiyyətli
Nizami heykəli
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nizami Gəncəvinin heykəli — XII əsr dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəviyə 1949-cu ildə Bakı şəhərində qoyulmuş abidə.

Müəllifləri

Heykəl Bakı şəhərində, Nizami meydanında , İstiqlaliyyət, Əhməd Cavad, Azərbaycan və İslam Səfərli küçələrinin kəsişməsində qoyulmuşdur. Heykəlin açılışı 1949-cu ilin^[1] aprelində olmuşdur. Heykəlin müəllifi Azərbaycanın xalq rəssamı Fuad Əbdürəhmanov, memarlar Mikayıl Hüseynov və Sadıq Dadaşovdur.

Texniki xarakteristikası

Heykəl 9 metrlik, səkkiz bucaqlı postament üzərində qoyulmuş 6 metrlik bürünc abidədir.Tuncdan tökülmüş Nizami Gəncəvinin fiquru ayaq üstə durmuş vəziyyətdə ucaldılmışdır. Nizaminin əlində lülə halında bükülmüş kagız vardı, onun nəzərləri Nizami muzeyinin Azərbaycan ədəbiyyatı klassiklərinin heykəlləri qoyulmuş eyvanına yönəlmişdi. ^[2]

Şairin obrazının bitkin açılması üçün heykəltaraş qədim Azərbaycan libasından — əbadan və çalmadan böyük məharətlə istifadə etmişdir. Əbanın iri, ağır bükükləri qalın, kip parça təsəvvürü yaradırdı. Başına dolanmış çalmanın bir tərəfi onun çiyninə düşmüşdür. Abidədədəki Nizaminin üzündən və simasından, onun bütün görkəmindən müdriklik və böyüklük oxunur.

Estetik təsviri

Dahi Nizaminin tunc heykəli səkkiz üzlü qırmızı qranit özül-pyedestal üzərində yüksəlir. Onun üzərində Nizami Gəncəvi dövrünün azərbaycan memarlıq elementlərindən istifadə edilibdir. Abidə aşağıdan, postamentin üzlərinin sayına görə səkkiz tunc barelyefdən ibarətdir və eni bir metrə qədər olan qurşaqla dövrələnmişdir. ^[3] Bunların yeddisinin üzərində Nizaminin "Xəmsə"sinin sujetlərinə aid şəkillər verilmişdir. Burada biz dağları yaran Fərhadın və at belində Şirinin, sevgililər – Leyli və Məcnunun, hökümdar Nüşabə ilə söhbət edən Makedoniyalı İsgəndərin, əjdaha ilə vuruşan Bəhramın, bayquşların söhbətinə qulaq asan şahla onun vəzirinin və Nizaminin poemalarındakı başqa unudulmaz obrazların təsvirlərini görə bilərik.^[4]

İskəndərin Nüşabə ilə görüşü
(İskəndərnamə)
Nuşirəvan və bayquşların söhbəti
(Sirlər Xəzinəsi)
Leyli və Məcnun mədrəsədə
(Leyli və Məcnun)
Fərhad və Xosrovun görüşü
(Xosrov və Şirin)
Fərhadın Bisitun dağını yarması
(Xosrov və Şirin)
Bəhram Gurun əjdahanı öldürməsi
(Yeddi Gözəl)

İstinadlar

↑ Bakının heykəlləri^{[ölü keçid]}
↑ "Monumental abidənin yeni həyatı". 2018-06-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-06-17.
↑ "Mühazirə deyən heykəl: Nizami Gəncəvi – Yeni Bakının köhnə abidələri". 2018-06-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-06-20.
↑ "Arxivlənmiş surət". 2018-06-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-06-17.

Həmçinin bax

Bakı heykəltaraşlıq abidələri
Görkəmli insanlara aid abidələr	26 Bakı komissarına: 1923-cü il † • 1968-ci il † A.Bakıxanov A.Puşkin A.Sultanova B.Gur Bülbül C.Cabbarlı (Cabbarlı meydanında) C.Cabbarlı (Azərbaycanfilm tikilisinin yaxınlığında) C.Enesku Ç.Aytmatov Ə.Əzimzadə Ə.Nəvai F.Əmirov H.Aslanov H.Cavid H.Əliyev H.Zərdabi X.Natəvan X.Şirvani İ.Fioletov İ.Nəsimi K.Marks † Koroğlu Q.Qarayev M.Maqomayev M.Ə.Sabir M.Əzizbəyov † M.Hüseynzadə M.F.Axundov M.Füzuli Mustafa Kamal Atatürk Mikayıl Müşfiq Nizami Gəncəvi N.Nərimanov N.Tesla P.Caparidze † R.Behbudov S.Kirov † S.Şaumyan † S.Vurğun Ş.İ.Xətai T.Bəhramov T.Şevçenko Ü.Hacıbəyov V.A.Motsart V.Lenin † Y.Məmmədəliyev Z.Əhmədbəyov H.Z.Tağıyev Aşıq Ələsgərin heykəli (Bakı)
Büst-abidələr	B.Vannikov D.Mendeleyev E.Xəlilov Ə.Vahid G.Əsgərova H.Aslanov H.Hüseynov K.Marks † Q.Məmmədov M.Maqomayev R.Kərimov Y.Məmmədəliyev L.Ukrainka
Barelyef-abidələr	R.Zorge S. Qazıyeva
Monument və memoriallar	20 Yanvar abidə-kompleksi Ana harayı Azad qadın Azad olunan enerji Bakı fəhləsi Böyük Vətən müharibəsində itkin düşmüş şəxslər Əbədi Məşəl XI Qırmızı ordu †
Stelalar və obelisklər	İstiqlal bəyannaməsi abidəsi P.Sisianov † Bakı Türk şəhidliyi

Nizami Gəncəvi
Əsərləri	Xəmsə ( Sirlər xəzinəsi • Xosrov və Şirin • Leyli və Məcnun • Yeddi gözəl • İskəndərnamə) • Divanı
Obrazlar	Sultan Səncər • II Xosrov • Şirin • Fərhad • Leyli • Məcnun • Bəhram Gur • Makedoniyalı İskəndər • III Dara • Ərəstun • Əflatun • Nüşabə • Xızır
Əlyazmaları	AMEA Əlyazmalar İnstitutu (М—156 • М-207 • М—439 • М—462 • М—500 • С—201) • Azərbaycan ədəbiyyatı muzeyi (М—535) • Uolters Sənət Muzeyi (MS-604 • MS-605 • MS-606 • MS-607 • MS-608 • MS-609 • MS-610 • MS-611 • MS-612 • MS-613 • MS-65) • Britaniya Milli Kitabxanası ( Or.2265 • MS-12208)
Musiqi	Leyli və Məcnun operası • Turandot operası • Nizami operası • Nizami simfoniyası • Yeddi gözəl baleti • Leyli və Məcnun baleti • Nizami baleti • Sənsiz • Sevgili canan
Kinematoqraf	Nizami (1959) • Leyli və Məcnun (1961) • Sirlər xəzinəsi (1979) Nizami (1982) • Yeddi gözəl (1982) • Leyli və Məcnun (1996) • Atabəylər: Şəmsəddin Eldəniz (film, 2022)
Abidələr	Bakı • Sumqayıt • Gəncə (1946 • 2012) • Moskva • Roma • Dərbənd • Kişinyov • Pekin • Sankt-Peterburq • Daşkənd • Çeboksarı
Nizaminin adını daşıyan yerlər	Merkuridə krater • Bakı şəhərində rayon • Gəncə şəhərində rayon • Küçələr (Bakı • Gəncə • Çeboksarı) • Kəndlər (Goranboy • Sabirabad • Ermənistan) • AMEA Ədəbiyyat İnstitutu • Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi • Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyi • Gəncə Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi • Nizami metrostansiyası • Nizami Kino Mərkəzi • Nizami parkı • Nizami Gəncəvi adına park (Dərbənd) • Daşkənd Pedoqoji İnstitutu • Nizami Gəncəvi adına Azərbaycan Mədəniyyəti İnstitutu
Digər	Nizami məqbərəsi • Nizami Gəncəvi Muzeyi • Nizami Gəncəvinin Ev Muzeyi • Xəmsə • Xosrov və Şirin • Leyli və Məcnun • Nizaminin portreti • Nizami işığında • Tərcümə və nəşrləri • Azərbaycan folklorunun təsiri • Azərbaycan ədəbiyyatına təsiri • Azərbaycanın milli şairi statusu verilməsi kompaniyası • Nizami Gəncəvinin türkcə divanı • Nizami Gəncəvi adına qızıl medal • Qılınc və qələm • Böyük Azərbaycan şairi Nizami • Azərbaycan şairi Nizami • Bəhram Gurun heykəli • Nizami metrostansiyasının mozaikaları • "Nizami Gəncəvinin 880 illiyi (1141-2021)" xatirə nişanı
Kateqoriya • Portal

Mikayıl Hüseynov
Binalar	"Nizami" kinoteatrının binası (1934) • "Azərbaycan" pavilyonunun binası (1939) • Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin binası (1939) • Bakı Musiqi Akademiyasının binası (1939) • "Buzovnaneft" yaşayış binası (1945) • "AzNeft" zavodlarının yaşayış binası • Alimlər evi (1946) • Azərbaycan Politexnik İnstitutunun binası (1955) • Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının binası (1960-cı) • Azərbaycan Milli Kitabxanasının binası (1960) • (1963) "Azərbaycan" mehmanxanasının binası • "Abşeron" mehmanxanasının binası (1965) • "Moskva" mehmanxanası (1967)
Metro stansiyaları	Nəriman Nərimanov (1967) • Nizami (1976) • Elmlər Akademiyası (1985)
Heykəllər	Nizami Gəncəvi (Gəncə, 1946) • Nizami Gəncəvi (Bakı, 1949) • Azad qadın (1960) • Səməd Vurğun (1961) • Rudəki (1964) • Mehdi Hüseynzadə (1973) • Stepan Şaumyan (1975) • Karl Marks (1980)

Fuad Əbdürəhmanov
Heykəllər	Nizami Gəncəvinin heykəli (Gəncə 1946) • Nizami Gəncəvinin heykəli (Bakı 1949) • Azad qadın heykəli (Bakı 1960) • Səməd Vurğunun heykəli (Bakı 1960) • Rudəki heykəli (Düşənbə 1964) • Mehdi Hüseynzadənin heykəli (Bakı 1973)
Qəbirüstü abidələr	Həzi Aslanovun heykəli (Bakı 1949)

PROFILBARU.COM