สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์
สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าชั้นตรี
ประสูติ	พ.ศ. 2296 บุญเมือง
สิ้นพระชนม์	18 มิถุนายน พ.ศ. 2328 (32 ปี)
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระอินทรรักษา (เสม)
พระมารดา	สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี

ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์
การทูล	ใต้ฝ่าพระบาท
การแทนตน	ข้าพระพุทธเจ้า
การขานรับ	พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์^[1] (พ.ศ. 2296 - 18 มิถุนายน พ.ศ. 2328) พระนามเดิม บุญเมือง เป็นพระโอรสพระองค์ที่ 2 ในสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี กับพระอินทรรักษา (เสม) ประสูติเมื่อปี พ.ศ. 2296^[1] มีพระภราดาและพระภคินี 4 พระองค์ดังนี้

1. สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้ากรมพระอนุรักษ์เทเวศร์ พระนามเดิม ทองอิน ได้รับการเฉลิมพระยศที่ "กรมพระราชวังบวรสถานพิมุข"
2. สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์ พระนามเดิม บุญเมือง
3. สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงนรินทร์รณเรศ พระนามเดิม ทองจีน เป็นต้นราชสกุลนรินทรางกูร
4. สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้าทองคำ พระนามเดิม ทองคำ ได้เป็นเจ้านายฝ่ายในรวมอยู่ในกรมพระยาเทพสุดาวดี

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์ได้เป็นพระอภัยสุริยาในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี ต่อมาในสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราชจึงได้รับการเฉลิมพระยศให้เป็นเจ้านายในพระราชวงศ์ พระองค์จึงไปอยู่ที่พระราชวังเดิม กรุงธนบุรี

สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 1 เมื่อวันจันทร์ เดือน 8 อุตราสาฒ ขึ้น 12 ค่ำ ปีมะเส็งสัปตศก จ.ศ. 1147 ตรงกับวันที่ 18 มิถุนายน พ.ศ. 2328 พระชันษา 32 ปี^[1]

ทรงมีพระโอรส 2 องค์ คือ

1.หม่อมเจ้าเลื่อน บางแห่งว่าชื่อหม่อมเจ้าเถื่อน (ประสูติเมื่อ พ.ศ. 2320 พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ พ.ศ. 2386)

2.หม่อมเจ้าบุนนาค (ภายหลังได้ถวายตัวเป็นหม่อมในสมเด็จกรมพระราชวังบวรสถานพิมุขสิ้นชีพิตักษัย พ.ศ. 2395)

พงศาวลี

พงศาวลีของสมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์

4. พระยากลาโหมราชเสนา (สาย)                             2. พระอินทรรักษา (เสม)                                   1. สมเด็จพระสัมพันธวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงธิเบศรบดินทร์                                         24. เจ้าพระยาวรวงษาธิราช (ขุนทอง)               12. พระยาราชนิกูล (ทองคำ)                       6. สมเด็จพระปฐมบรมมหาชนก                             3. สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระเทพสุดาวดี                                   7. พระอัครชายา (หยก)

อ้างอิง

1. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. ราชสกุลวงศ์. กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, 2554. 296 หน้า. หน้า 5.