E vendosur në një çarje midis pllakave tektonike, aktiviteti gjeologjik i Islandës përfshin gejzerë dhe shpërthime të shpeshta vullkanike.[12][13] Pjesa e brendshme përbëhet nga një rrafshnaltë vullkanike e karakterizuar nga fusha rëre dhe llave, male dhe akullnaja, dhe shumë lumenj akullnajorë rrjedhin në det përmes ultësirave. Islanda ngrohet nga Rryma e Gjirit dhe ka një klimë të butë, pavarësisht nga një gjerësi gjeografike në jug të Rrethit Arktik. Gjerësia e saj e lartë dhe ndikimi detar i mbajnë verërat të ftohta dhe shumica e ishujve të saj kanë një klimë polare.
Ishulli qeverisej si një komonuelth i pavarur nën parlamentin vendas, Althing, një nga asambletë legjislative më të vjetra funksionale në botë. Pas një periudhe grindjesh civile, Islanda iu bashkua sundimit norvegjez në shekullin e 13-të. Në vitin 1397, Islanda ndoqi integrimin e Norvegjisë në Bashkimin e Kalmarit së bashku me mbretëritë e Danimarkës dhe Suedisë, duke rënë nën sundimin de facto danez pas shpërbërjes së saj më 1523. Mbretëria daneze futi Luteranizmin me forcë më 1550,[14] dhe Islanda u lëshua zyrtarisht në Danimarkë më 1814 me Traktatin e Kielit.
E ndikuar nga idealet e nacionalizmit pas Revolucionit Francez, përpjekja e Islandës për pavarësi mori formë dhe kulmoi me Aktin e Bashkimir Danezo-Islandez më 1918, me themelimin e Mbretërisë së Islandës, duke ndarë nëpërmjet një bashkimi personal monarkun aktual të Danimarkës. Gjatë pushtimit të Danimarkës në Luftën e Dytë Botërore, Islanda votoi me shumicë dërrmuese për t'u bërë republikë më 1944, duke i dhënë fund kështu lidhjeve formale të mbetura me Danimarkën. Megjithëse Althing u pezullua nga 1799 deri në 1845, republika ishullore megjithatë ka një pretendim për të mbajtur një nga parlamentet më jetëgjatë në botë.
Deri në shekullin e 20-të, Islanda mbështetej kryesisht në peshkimin dhe bujqësinë për mbijetesë. Industrializimi i peshkimit dhe ndihma e Planit Marshall pas Luftës së Dytë Botërore solli prosperitet dhe Islanda u bë një nga vendet më të pasura dhe më të zhvilluara në botë. Ajo u bë pjesë e Zonës Ekonomike Evropiane më 1994; kjo e diversifikoi më tej ekonominë në sektorë të tillë si financa, bioteknologjia dhe prodhimi.
Shumë parti politike mbeten kundër anëtarësimit në BE, kryesisht për shkak të shqetësimit të islandezëve për humbjen e kontrollit mbi burimet e tyre natyrore (veçanërisht peshkimin).[15]
Islanda është e ndarë në rajone, zona zgjedhore dhe komuna. Tetë rajonet përdoren kryesisht për qëllime statistikore. Juridiksionet e gjykatës së rrethit përdorin gjithashtu një version më të vjetër të kësaj ndarjeje.[16] Deri në vitin 2003, zgjedhjet për kuvendin republikan mbaheshin në nivel të rajoneve, mirëpo me një amendament për zgjedhjet janë bërë disa ndryshime të cilat kanë krijuar gjashtë bashkësi që shërbejnë për mbajtjen e zgjedhjeve.
Ndryshimi i rindarjes u bë për të ekuilibruar peshën e rretheve të ndryshme të vendit pasi që më parë një votë e hedhur në zonat me popullsi të rrallë anembanë vendit do të llogaritej shumë më tepër se një votë e hedhur në zonën e qytetit Reykjavík. Mosbalancimi ndërmjet rretheve është zvogëluar nga sistemi i ri, por ende ekziston.[16]
Gjashtëdhjetë e nëntë komuna në Islandë qeverisin çështjet lokale si shkollat, transporti dhe zonimi.[17] Këto janë nënndarjet aktuale të nivelit të dytë të Islandës, pasi zonat zgjedhore nuk kanë asnjë rëndësi përveç zgjedhjeve dhe për qëllime statistikore. Rejkjavík është deri tani komuna më e populluar, rreth katër herë më e populluar se Kópavogur, e dyta.[16]
Sipërfaqja e përgjithshme e Islandës është 103,000 km2, shtrihet rreth koordinatave gjeografike 65 00 V, 18 00 L dhe 100,250 km² të kësaj sipërfaqeje janë tokë ndërsa 2,750 km 2 ujë.
Vija bregdetare e Islandës është 4,988 km e gjatë ndërsa ajo nuk kufizohet nga asnjë vend tjeter.
Klima e Islandës është gjithnjë e varur nga ajo që vjen nga veriu i oqeanit. Zakonisht klima është me dimër të butë dhe verë të ftohtë e të lagësht.
Pjesa më e madhe e relievit është terren e rrafshët me disa male e fusha te ngrira, ndërsa bregdeti i saj është i mbytur në gjirinjët dhe ujdhesat e shumta në oqean. Pika më e ulët e relievit gjendet në nivelin e oqeanit Atlantik (0m) dhe ajo më e larta në lartësi mbidetare prej 2,119 metra në vendin e quajtur Uvanadalshukur (ang.:Hvannadalshnukur).
Në territorin prej 103 000 km2 jetojnë 331.694 banor ose 3.3 banorë në 1 km2. Islanda është shteti më i pabanuar i Evropës.
Nataliteti sillet rreth 15 promila dhe mortaliteti 6,8 promila.
Bjarnason, Egill.(2021) How Iceland Changed the World: The Big History of a Small Island. (Penguin. 2021.)
Byock, Jesse (1990) Medieval Iceland Society, Sagas, and Power University of California Press. ISBN9780520069541.
Heiðarsson, Jakob Oskar (2015) 'Iceland – My Small Island'.
Jonsson, Asgeir (2008). Why Iceland? How One of the World's Smallest Countries Became the Meltdown's Biggest Casualty (në anglisht). McGraw–Hill Professional. ISBN978-0-07-163284-3.
Jonsson, Ivar (2012) 'Explaining the Crisis of Iceland – A Realist Approach' in Journal of Critical Realism, 11,1.
^Iceland përdorë UTC with no offset ygjatë gjithë vitit dhe nuk e ka respektuar orën e ditës që nga viti 1968.[10] Meqenëse Islanda është shumë më larg në perëndim se Anglia, koha mesatare lokale e Reykjavík (koha kur dielli është më i larti) zvogëlohet nga koha e vëzhguar me rreth 90 minuta.[11]
^Rae, Alison. Earthquakes and Volcanoes. Page 9. 2008. "Iceland is the only part of the Mid-Atlantic Ridge that rises above sea-level, and its central volcanic plateau is erupting almost constantly."
^Philippon, Mélody; Von Hagke, Christoph; E. Reber, Jacqueline. Cutting-Edge Analogue Modeling Techniques Applied to Study Earth Systems. Page 99. 2020. "Iceland is the only place on Earth where a mid-ocean ridge is exposed above sea level, atop the extensional plate boundary separating the North American plate and the Eurasian plate."
^Jón R. Hjálmarsson (1993). History of Iceland: From the Settlement to the Present Day (në anglisht). Iceland Review.