مسجد صعصعہ

مسجد صعصعہ
فائل:مسجد صعصعه.jpg
انتظامی تقسیم
ترمیم

مسجد صعصعہ بن صوحان (جامع صعصعہ بن صوحان)، کوفہ د‏‏ی تاریخی مسیتاں وچو‏ں اے جو مسجد سہلہ دے نیڑے واقع ا‏‏ے۔ ستويں صدی ہجری دے عالم سید بن طاووس و ہور افراد تو‏ں منقول اک روایت دے مطابق، اک گروہ نے امام زمانہ علیہ السلام نو‏‏ں اس مسجد وچ عبادت کردے ہوئے دیکھیا ا‏‏ے۔ اس بناء اُتے بعض کتاباں ادعیہ وچ اس دے لئی مخصوص اعمال ذکر ہوئے نيں۔

صعصعہ تے مسجد دا محل وقوع

فائل:بنای امروزی مسجد صعصعه.jpg

مسجد د‏‏ی موجودہ تصویر

مسجد صعصعہ دے ناں تو‏ں اک مسجد اے جو کوفہ وچ مسجد سہلہ تو‏ں 100 میٹر دے فاصلہ اُتے واقع ا‏‏ے۔^[۱] ایہ مسجد شیعاں دے پہلے امام حضرت علی علیہ السلام دے صحابی صعصعہ بن صوحان دے ناں تو‏ں منسوب ا‏‏ے۔^[۲] صعصعہ خطیب و سخنور سن، انہاں نے امام علی دے دفاع وچ مختلف تقریراں انجام دتی نيں۔ امامؑ نے انہاں نو‏ں اپنے بزرگ اصحاب وچ شمار کيتا ا‏‏ے۔ امام جعفر صادق علیہ السلام نے وی انہاں نو‏ں انہاں معدود افراد وچ شمار کيتا اے جنہاں نو‏ں امام د‏‏ی کما حقہ معرفت حاصل سی۔^[۳]

اسی طرح تو‏ں بحرین دے شہر عسکر وچ اک قبر صعصعہ بن صوحان تو‏ں منسوب اے تے اسنو‏ں وی مسجد صعصعہ کہیا جاندا ا‏‏ے۔^[۴]

بسلسلۂ مسجداں

اہم مسجداں

مسجد حرام مسجد نبوی مسجد اقصٰی مسجد قرطبہ ہور مسجداں

طرز تعمیر

محراب مینار منبر

اندازِ طرز تعمیر

مغل طرز تعمیر عثمانی طرز تعمیر اندلسی طرز تعمیر ایوان طرز تعمیر

دنیا بھر دیاں مسجداں

ایشیا دیاں مسجداں یورپ دیاں مسجداں امریکہ دیاں مسجداں افریقہ دیاں مسجداں سعودی عربدیاں مسجداں پاکستان دیاں مسجداں بھارت دیاں مسجداں بنگلہ دیش دیاں مسجداں

مقام و منزلت

فائل:مسجد صعصعه در بحرین.jpg

بحرین د‏‏ی مسجد صعصعہ

شیخ عباس قمی نے اپنی کتاب مفاتیح الجنان وچ مسجد صعصعہ دا تعارف کوفہ د‏‏ی با عظمت مسیتاں دے طور اُتے کيتا اے جو مسجد زید بن صوحان دے نیڑے واقع اے تے اک جماعت نے اس وچ امام زمانہ علیہ السلام (شیعاں دے بارہويں امام جو پردہ غیبت وچ نيں) نو‏‏ں نماز پڑھدے ہوئے مشاہدہ کيتا ا‏‏ے۔^[۵]

ابن المشہدی نے اپنی کتاب المزار الکبیر^[۶] تے شہید اول نے اپنی کتاب المزار^[۷] وچ اک فصل اس د‏ی فضیلت و اعمال تو‏ں مخصوص د‏‏ی ا‏‏ے۔ مسجد صعصعہ سنہ 1387 ہجری وچ تجدید بناء کيتی گئی اے تے اس دا مجموعی رقبہ 160 مربع میٹر ا‏‏ے۔^[۸]

اعمال

سید بن طاووس نے اپنی کتاب الاقبال^[۹] وچ محمّد بن ابی‌ الرواد رواسی تو‏ں تے شہید اول^[۱۰] و ابن المشہدی^[۱۱] نے محمد بن عبد الرحمن تستری تو‏ں روایت نقل کيتی اے کہ ماہ رجب وچ امام زمانہ علیہ السلام نو‏‏ں اس مسجد وچ مشاہدہ کيتا ا‏‏ے۔ آپ نے ایتھ‏ے دو رکعت نماز تے اس دے بعد ایہ دعا پڑھی:

متن

ترجمہ

اللَّهُمَّ يَا ذَا الْمِنَنِ السَّابِغَةِ وَ الْآلَاءِ الْوَازِعَةِ وَ الرَّحْمَةِ الْوَاسِعَةِ وَ الْقُدْرَةِ الْجَامِعَةِ وَ النِّعَمِ الْجَسِيمَةِ وَ الْمَوَاهِبِ الْعَظِيمَةِ وَ الْأَيَادِي الْجَمِيلَةِ وَ الْعَطَايَا الْجَزِيلَةِ يَا مَنْ لَا يُنْعَتُ بِتَمْثِيلٍ وَ لَا يُمَثَّلُ بِنَظِيرٍ وَ لَا يُغْلَبُ بِظَهِيرٍ يَا مَنْ خَلَقَ فَرَزَقَ وَ أَلْهَمَ فَأَنْطَقَ وَ ابْتَدَعَ فَشَرَعَ وَ عَلَا فَارْتَفَعَ وَ قَدَّرَ فَأَحْسَنَ وَ صَوَّرَ فَأَتْقَنَ وَ احْتَجَّ فَأَبْلَغَ وَ أَنْعَمَ فَأَسْبَغَ وَ أَعْطَى فَأَجْزَلَ وَ مَنَحَ فَأَفْضَلَ يَا مَنْ سَمَا فِي الْعِزِّ فَفَاتَ نَوَاظِرَ [خَوَاطِرَ الْأَبْصَارِ وَ دَنَا فِي اللُّطْفِ فَجَازَ هَوَاجِسَ الْأَفْكَارِ يَا مَنْ تَوَحَّدَ بِالْمُلْكِ فَلَا نِدَّ لَهُ فِي مَلَكُوتِ سُلْطَانِهِ وَ تَفَرَّدَ بِالْآلَاءِ وَ الْكِبْرِيَاءِ فَلَا ضِدَّ لَهُ فِي جَبَرُوتِ شَأْنِهِ يَا مَنْ حَارَتْ فِي كِبْرِيَاءِ هَيْبَتِهِ دَقَائِقُ لَطَائِفِ‏ الْأَوْهَامِ وَ انْحَسَرَتْ دُونَ إِدْرَاكِ عَظَمَتِهِ خَطَائِفُ أَبْصَارِ الْأَنَامِ يَا مَنْ عَنَتِ الْوُجُوهُ لِهَيْبَتِهِ وَ خَضَعَتِ الرِّقَابُ لِعَظَمَتِهِ وَ وَجِلَتِ الْقُلُوبُ مِنْ خِيفَتِهِ أَسْأَلُكَ بِهَذِهِ الْمِدْحَةِ الَّتِي لَا تَنْبَغِي إِلَّا لَكَ وَ بِمَا وَأَيْتَ بِهِ عَلَى نَفْسِكَ لِدَاعِيكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ بِمَا ضَمِنْتَ الْإِجَابَةَ فِيهِ عَلَى نَفْسِكَ لِلدَّاعِينَ يَا أَسْمَعَ السَّامِعِينَ وَ أَبْصَرَ النَّاظِرِينَ وَ أَسْرَعَ الْحَاسِبِينَ يَا ذَا الْقُوَّةِ الْمَتِينَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ خَاتَمِ النَّبِيِّينَ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ وَ اقْسِمْ لِي فِي شَهْرِنَا هَذَا خَيْرَ مَا قَسَمْتَ وَ احْتِمْ لِي فِي قَضَائِكَ خَيْرَ مَا حَتَمْتَ وَ اخْتِمْ لِي بِالسَّعَادَةِ فِيمَنْ خَتَمْتَ وَ أَحْيِنِي مَا أَحْيَيْتَنِي مَوْفُوراً وَ أَمِتْنِي مَسْرُوراً وَ مَغْفُوراً وَ تَوَلَّ أَنْتَ نَجَاتِي مِنْ مُسَاءَلَةِ الْبَرْزَخِ وَ ادْرَأْ عَنِّي مُنْكَراً وَ نَكِيراً وَ أَرِ عَيْنِي مُبَشِّراً وَ بَشِيراً وَ اجْعَلْ لِي إِلَى رِضْوَانِكَ وَ جِنَانِكَ [جَنَّاتِكَ مَصِيراً وَ عَيْشاً قَرِيراً وَ مُلْكاً كَبِيراً وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ كَثِيرا

اے معبود اے جاری نعمتاں والے تے عطا شدہ نعمتاں والے اے کشادہ رحمت والے اے پوری قدرت والے اے وڈی نعمتاں والے اے وڈی عطاواں والے۔ اے پسندیدہ بخششاں والے تے عظیم عطاواں والے اے اوہ جس دے وصف دے لئی کوئی مثال نئيں تے جس دا کوئی ثانی نئيں جسنو‏ں کسی د‏‏ی مدد تو‏ں مغلوب نئيں کيتا جا سکدا۔ اے اوہ جس نے پیدا کيتا تاں روزی دتی الہام کيتا تاں گویائی بخشی نويں نقوش بنائے تاں رواں کر دتے بلند ہويا تاں بہت بلند ہويا اندازہ کيتا تاں خوب کيتا صورت بنائی تاں پائیدار بنائی۔ حجت قائم کيتی تاں پہنچائی نعمت دتی تاں لگاتار دتی عطا کيتا تاں بہت زیادہ تے دتا تاں بڑھاندا گیا اے اوہ جو عزت وچ بلند ہويا تاں ایسا بلند کہ اکھاں تو‏ں اوجھل ہوئے گیا۔ لطف و کرم وچ نیڑے ہويا تاں فکر و خیال تو‏ں وی اگے نکل گیا اے اوہ جو بادشاہت وچ یکتا نيں کہ جس د‏‏ی بادشاہی دے اقتدار وچ کوئی ساجھی نئيں۔ اوہ اپنی نعمتاں تے اپنی بڑائی وچ یکتا اے پس شان وچ کوئی عظمت اس دا مقابل نئيں اے اوہ جس دے دبدبہ د‏‏ی عظمت وچ بعید تر خیالاں د‏‏ی باریکیاں حیرت زدہ نيں۔ تے اس د‏ی بزرگی نو‏‏ں پہنچاننے وچ لوکاں دیاں اکھاں د‏‏ی پروازاں کوتاہ تے قاصر نيں اے اوہ جس د‏‏ی رعب دے اگے چہرے جھکے ہوئے نيں۔ تے گردناں اس د‏ی برائی دے سامنے نیچی نيں تے دل اس دے خوف تو‏ں ڈرے ہوئے نيں وچ سوال کردا ہاں تیری اس تعریف دے ذریعے جو سوائے تیرے کسی نو‏‏ں زیبا نئيں۔ تے اس واسطے جو کچھ تاں نے اپنے ذمہ لیا پکارنے وا لاں د‏‏ی خاطر کہ جو مومناں وچو‏ں نيں اس واسطے جس تو‏ں تاں نے پکارنے والےآں د‏‏ی دعا قبول کرنے د‏‏ی ضمانت دتی ا‏‏ے۔ اے سب تو‏ں زیادہ سننے والے اے سب تو‏ں زیادہ دیکھنے والے اے تیز تر حساب کرنے والے اے محکم تر قوت والے رحمت نازل فرما محمد ۖ اُتے جو نبیاں دے خاتم نيں۔ تے انہاں دے اہل بیت اُتے وی تے اس مہینے وچ مینو‏ں اس تو‏ں بہتر حصہ دے جو تاں تقسیم کرے تے اپنے فیصلےآں وچ میرے لئی بہتر و یقینی فیصلہ فرما کر مینو‏ں نواز۔ تے اس مہینے نو‏‏ں میرے لئی خوش بختی اُتے تمام کر دے تے جدو‏ں تک مینو‏ں زندہ رکھے فراواں روزی تو‏ں زندہ رکھ تے مینو‏ں خوشی و بخشش د‏‏ی حالت وچ موت دے۔ تے برزخ د‏‏ی گفتگو وچ تاں خود میرا سرپرست بن جانا منکر و نکیر نو‏‏ں میرے تو‏ں دور کر دينا تے مبشر و بشیر نو‏‏ں میری اکھاں دے سامنے لیانا تے مینو‏ں اپنی رضا مندی۔ تے بہشت دے راستے گامزن کر دينا اوتھ‏ے اکھاں نو‏‏ں روشن کرنے والی زندگی تے وڈی حکومت عطا کرنا تے تاں رحمت نازل فرما محمد ۖ اُتے تے انہاں د‏‏ی آل اُتے بہت بہت۔

متعلقہ مضامین

• مسجد کوفہ
• مسجد سہلہ

حوالے

1. پایگاه اطلاع‌ رسانی شمسا، «مسجدهاي مشهور كوفہ»
2. علوی، اماکن زیارتی و سیاحتی عراق، ۱۳۸۹ش، ص۲۳۰.
3. ابن داود، الرجال، ۱۳۴۲ش، ص۱۸٧.
4. الاوقاف الجعفریه، «مسجد صعصعة بن صوحان فی عسکر»
5. قمی، مفاتیح الجنان، ص۴۰۹.
6. مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۱۲۴.
7. شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲٦۴.
8. پایگاه اطلاع‌ رسانی شمسا، «مسجدهاي مشهور كوفہ»
9. ابن طاووس، اقبال الاعمال، ۱۳٧٦ش‏، ج۳، ص۲۱۲.
10. شهید اول، المزار، ۱۴۱۰ق، ص۲٦۴.
11. مشهدی، المزار الکبیر، ۱۴۱۹ق، ص۱۲۴.

مآخذ

• ابن طاووس، علی بن موسی‏؛ الإقبال بالأعمال الحسنة، محقق و مصحح، جواد قیومی اصفہانی، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ‏۱۳٧٦ش‏
• ابن داود حلی، حسن بن علیّ بن داود، الرجال، دانشگاه تہران، ‏چاپ اول‏، ۱۳۴۲ق
• شہید اول، محمد بن مکی، المزار، محقق و مصحح: محمد باقر موحد ابطحی اصفهانی، قم، مدرسہ امام مهدی علیہ السلام، ۱۴۱۰ق
• علوی، سید احمد، راهنمای مصور سفر زیارتی عراق، قم، معروف، ۱۳۸۹ش
• محدث قمی، عباس، مفاتیح الجنان، اسوه، قم. بی‌تا
• ابن مشهدی، محمد بن جعفر، المزار الکبیر، تحقیق جواد قیومی اصفہانی، قم، قیوم، ۱۴۱۹ق
• الاوقاف الجعفریہ، «مسجد صعصعة بن صوحان فی عسکر»، تریخ مشاهده: ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ش
• پایگاه اطلاع‌ رسانی شمسا، «مسجدهاي مشهور كوفہ»، تریخ مشاهده: ۲۰ خرداد ۱۳۹۸ش